Náttúrufræðingurinn - 1960, Blaðsíða 10

110
NÁTT Ú R U F RÆÐ1N G U R1 N N
var á tímabilinu 1901—1930, 904 mm og á Akureyri 465 mm (Jón
Eyþórsson, 1955).
1 innljörðum er, sem sagt, ósvikið meginlandsloftslag með til-
tölulega lilýjum en mjög Jimrrum sumrum, sumarveðrið er þar oft-
ast kyrrt og himininn léttskýaður eða heiður dag eftir dag. Vetrar-
frost eru mikil og mestur hluti hinnar litlu ársúrkomu fellur að
vetrinum sem snjór, en snjóalög eru samt heldur lítil. Úti við
ströndina er reyndar meginlandsloftslag líka, allt háarktískt loftslag
er meginlandsloftslag, því veldur hafísinn, sem liggur hér land-
fastur tíu mánuði ársins í meðalári. Úrkoman er þó töluvert meiri
bæði sumar og vetur, snjóalög miklu meiri en inni í fjörðunum og
vetrarfrost dálítið minni, en oftar vindar og þoka, sem sést ekki í
innfjörðum.
Sumarið er stutt á þessum breiddargráðum, á Ellueyju er það
aðeins hina tvo fyrrnefndu sumarmánuði, sem meðalhitinn er ofan
við frostmark, en á Tobinhöfða og í Myggbukta er meðalliiti
júnímánaðar einnig ofan við frostmark. Vorið er oftast seint á
ferð, en kemur skyndilega, sérlega þegar norðar dregur og eins
inni í fjörðunum. Haustið kemur h'ka snemma, fyrri hluta ágúst-
mánaðar fara að koma næturfrost og seinni hluta ágústmánaðar
þetta sumar var 6°—7° frost á hverri nóttu, hafísinn að leggjast
að og orðið æði haustlegt um að litast.
Ahrif hafíssins á vorkomuna virðast í fljótu bragði dálítið ein-
kennileg. Ef ísbreiðan er þétt og mikil og liggur við ströndina
fram eftir vorinu, þá er veðrið bjart og sólríkt og snjórinn bráðn-
ar tiltölulega fljótt bæði við ströndina og inni í fjörðunum. Sé
aftur á móti lítið um ísrek, hafi hafísinn farið snemma vors lrá
landinu, nær hið raka loft frá Atlantshafinu inn yfir ströndina
og veldur þar þokum og skúraveðri og snjórinn bráðnar seinna,
það vcjrar seinna.
III.
Norðaustur-Grænland hefir stundum verið kallað paradís jarð-
fræðinga og ekki að ástæðulausu, því þar finnast jarðlög frá öll-
um öldum og flestum tímabilum jarðsögunnar. Þar er að finna
gneis frá upphafsöld jarðar; lög af hörðnuðum jökulleir og marg-
vísleg kalk-, leir- og sandsteinslög frá frumlífsöld og fyrrihluta forn-