Náttúrufræðingurinn - 1960, Blaðsíða 22

122
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
grávíði, Salix glauca L. coll., og getur orðið hné- til mittishátt og
grózkulegt.
Útbreiddasta gróðurlendi landslilutans er öræfa- eða eyðimerk-
urgróður, hin kalda eyðimörk norðursins eins og einliver kallaði
það. Eins og getið er um framar, er úrkoman ákaflega lítil hér, sér-
staklega í innfjörðunum, og þurrkurinn setur sitt greinilega og
ótvíræða mark á gróðurinn. Þetta gróðurlendi er mjög útbreitt
og því nokkuð breytilegt, það er algengast inni í fjörðunum en sést
einnig allvíða úti við ströndina. Það er tíðast á vindblásnum
flatneskjum, holtum og ásum og í skjóllitlum fjallahlíðum. Gróð-
urinn er hér hvergi samfelldur, plönturnar vaxa í smátoppum eða
þúfum og langt á milli toppanna, en oft mikið af skófum á stein-
um. Snjór er hér lítill eða enginn yfir veturinn, ekkert skjól fyrir
hinum ísköldu vetrarstormum og vatn af mjög skornum skammti
eða nær ekkert yfir sumannánuðina. Algengustu tegundir í þessu
gróðurlendi eru Saxijraga ofjpositifolia L., vetrarblóm; Poa abbre-
viatu R. Br., harðgerð og smávaxin sveifgrasstegund; Carex nardina
Fr., finnungsstör; Erigeron compositus Pursh., háarktísk, amerísk
jakobsfífilstegund; Papaver radicatum Rottb. coll., melasól; Saxi-
fraga caespitosa L., þúfusteinbrjótur og Silene acaulis (L) Jacq.,
lambagras. Nokkrar fleiri tegundir vaxa í þessu gróðurlendi.
Þar sem dálítill snjór fær að liggja í friði fyrir vetrarvindunum
utan í lágum holtum og ásum, en þó ekki meiri en það, að hann
bráðnar mjög fljótt á vorin, svo ekkert vatn er fyrir hendi í jarð-
veginum seinni liluta sumars, þar vaxa oft harðgerðar grasa- og
hálfgrasategundir og mynda þær nærri samfelldan gróður, hina
arktísku steppu, sem er græn á vorin en gul og skrælnuð af þurrki
seinni hluta surnars. Þetta gróðurlendi finnst nærri eingöngu inni
í fjörðunum og oftast á basiskum, sendnum eða malarkenndum
jarðvegi og algengustu tegundir þess eru Kobresia myosuroides
(Vill.) Fiori 8c Paol., jDursaskegg; Carex nardina Fr., finnungsstör;
Carex supina Wbg., sem kalla mætti steppustör; Carex rupestris
Alk, móastör og Calamagrostis purpurascens R. Br., liarðgerð hálm-
gresistegunck
í lægðum og dældum og á (iðrurn stöðum í fjallahlíðum, sem
liggja vel við sól og þar sem snjólagið er nægilega jrykkt til að
skýla plöntunum fyrir hinum þurru vetrarstormum, en þó ekki það
þykkt, að það bráðni snemma sumars, þar verður jarðvegurinn