Náttúrufræðingurinn - 1999, Qupperneq 42

móðurbróðir Charles - Josiah Wedgwood
yngri, taldi honum hughvarf og Darwin
sigldi frá Davenport á Beagle á þriðja í jólum
1831. Ferðinni lauk nærri fimm árum síðar, 2.
október 1836, þegar skipið kom til hafnar í
Falmouth.
Samkvæmt flestum heimildum réðst Dar-
win á skipið sem náttúrufræðingur
leiðangursins. Hið sanna mun vera að
hann hafi verið ráðinn sem félagi
skipstjórans. (Gould (1991) bendir á að
skipslæknirinn hafi í upphafi leiðang-
ursins gegnt stöðu náttúrufræðings en
Darwin síðar tekið við starfinu.) Vegna
harkalegrar stéttaskiptingar leyfðist
kapteinum í flota Vilhjálms fjórða ekki að
matast með skipshöfnum sínum né blanda
á annan hátt við þær geði. Þess voru dæmi
að þeir misstu vitið af einsemd á
langsiglingum og því var leitað eftir manni
af nógu háum stigum til þess að FitzRoy
skipherra á herskipinu Beagle gæti verið
þekktur fyrir að umgangast hann.
En hvað sem þessu leið vann Darwin
ötullega að rannsóknum og söfnun gagna í
leiðangrinum. Færni hans í reiðmennsku,
skotfimi og öðrum íþróttum kom honum að
miklu gagni á erfiðum könnunarferðum.
Hann kannaði jarðmyndanir og sannfærðist
um réttmæti samfellukenningar Lyells. Hann
varð vitni að jarðskjálfta á sjó úti fyrir strönd
Chile, rannsakaði gerð kóralrifja, safnaði
sýnum af steindum og bergi og af núlifandi
og steingerðum dýrum og skráði athuganir
sínar vandlega.
Aður var talið að hugmyndin um þróun
tegundanna hefði kviknað í huga Darwins
meðan hann var á Beagle. En þeir sem
skoðað hafa minnisbækur hans úr leið-
angrinum hallast nú að því að svo hafi
ekki verið. Darwin rannsakaði til dæmis
dýralíf á Galápagoseyjum, klasa eldfjalla-
eyja við miðbaug á Kyrrahafi, um 1000 km
út af vesturströnd Ekvadors. Á mörgum
þessara eyja lifa einstæðir spörfuglar,
galapagosfinkurnar („finkur Darwins"),
sem nútíma flokkunarfræðingar telja ýmist
til ættar með auðnutittlingi eða snjó-
tittlingi. Darwin færði það fram sem rök
fyrir þróun tegundanna að hver tegund af
finkum lifir aðeins á einni eyju eða á
nokkrum nálægum eyjum, en tegundirnar
eru mjög áþekkar. Sama er að segja um fleiri
fuglategundir á eyjunum og risaskjaldbökur
sem einnig er þar að finna. Darwin taldi að
upphaflega hefðu finkurnar allar verið af
sömu tegund og skjaldbökurnar sömuleiðis.
Síðan hefði munurinn komið fram við þróun
eftir að dýrin einangruðust hvert á sinni
eyju, fremur en að drottinn hefði skapað
sína tegundina af hverri af mjög líkum
tegundum til búsetu á einstökum eyjum.
Meðan Darwin var á Galápagoseyjum hirti
hann ekki alltaf um að skrá á hvaða eyju hver
finka væri veidd. Við úrvinnsluna eftir að
heim var komið þurfti hann stundum að
komast að því eftir krókaleiðum, svo sem út
frá dagsetningu á sýnunum eða hvaða sýni
önnur hefðu verið tekin um leið. Þetta bendir
ekki til þess að hann hafi í leiðangrinum
verið farinn að safna rökum til stuðnings
þróunarkenningu. (Beagle kom ekki til
Galápagos fyrr en á síðasta ári ferðarinnar,
1836.)
Eftir heimkomuna vann Darwin úr gögnum
leiðangursins, sumum með hjálp sérfræð-
inga, og birti í nokkrum bókum og ritgerðum
næstu tíu árin. Augu hans opnuðust brátt
fyrir því að skýra mætti margt er varðaði
samanburð á líkamsgerð og fósturþroskun
dýra, flokkun lífvera, útbreiðslu tegunda og
sögu lífs á liðnum skeiðum jarðsögunnar ef
gert væri ráð fyrir því að tegundirnar væru
ekki óbreytanlegar heldur hefðu breyst og
þróast f tímans rás.
Hér skal getið nokkurra röksemda sem
Darwin færði fyrir þróun tegundanna:
Otiíreiðsla tegundanna
Athugana Darwins á afskekktum úthafs-
eyjum er þegar getið. Hann benti líka á það
að á aðskildum meginlöndum lifa ólíkar
tegundir dýra við áþekk skilyrði, löguð að
þeim á sambærilegan hátt, til dæmis emúi í
Ástralíu, strútur í Afríku og nandúi í Suður-
Amerrku, stórir, ófleygir fuglar (strútfuglar)
er lifa á gresjum á svipuðum breiddar-
gráðum. Á hinn bóginn fann Darwin í
Suður-Ameríku tvær tegundir af nandúum
og skilur fljótið Rio Negro í Argentínu að
40