Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1999, Qupperneq 47

Náttúrufræðingurinn - 1999, Qupperneq 47
viðkomunni með hófsemd í hjónabandi. Þó að fjölgun, meiri eða minni, verði nú hjá sumum tegundum, getur hún ekki orðið hjá þeim öllum. Heimurinn bæri ekki fjöldann. (Uppruni tegundanna, 3. kafli.) Með aðlögun að kenningu Malthusar telja margir að kenningin um þróun tegundanna við náttúrlegt val hafí í megindráttum verið í höfn. Næstu tvo áratugina útfærði Darwin þróunarkenninguna frekar. Árið 1842 færði hann frumdrög hennar í letur. Tveimur árum síðar lauk hann við talsvert lengri og fyllri gerð og mælti svo fyrir að hana skyldi birta efhann féllifrá. Enn vantaði samt mikið á að Darwin teldi tímabært að birta kenninguna. Hann sýndi frumgerð hennar í fyrstu aðeins vinum sínum, grasafræðingnum Joseph Dalton Hooker (1817-1911; 15. mynd)6 og jarð- fræðingnum Charles Lyell sem fyrr er nefndur. Báðir urðu stuðningsmenn þró- unarkenningar Darwins, þótt það tæki Lyell nokkurn tíma að segja skilið við fyrri hugmyndir sínar. Þriðji trúnaðarmaður Darwins var bandarískur grasafræðingur, Asa Gray (1810-1888). Honum sendi Darwin meginatriði kenningar sinnar í bréfi 1857 en bað hann hafa fyrir sig. Gray, sem var trúaður maður, féllst á inntakið í kenningu Darwins með þeim fyrirvara að úrval náttúr- unnar hefði ekki verið eitt að verki við að breyta tegundunum, þar hefði líka kontið til forsjón guðs. Waliace Alfred Russel Wallace (1823-1913), enskur náttúrufræðingur (16. mynd), dvaldist í Suður-Ameríku 1848-52 og rannsakaði dýra- og plöntulíf á vatnasvæðum Amazon og Rio Negro. Á leiðinni heim til Englands brann skip hans í hafi og glataðist með því nær allt sem hann hafði safnað í leiðangr- inum. Wallace, sem var af fátæku fólki og hafði einkum tekjur af að selja framandleg 6 Faðir hans, William Jackson Hooker (1785- 1865), var einnig virtur grasafræðingur. Hann kom til Islands í fylgd með Joseph Banks og Jörundi hundadagakonungi sumarið 1809 og færði í letur ferðasöguna, sem hefur verið þýdd á íslensku en ekki gefin út þegar þetta er skráð. 16. mynd. Alfred Russel Wcillace. (Radio Times Hulton Picture Library.) sýni náttúrugripa, var til allrar hamingju tryggður og kostaði með tryggingafénu ferð til Austur-Indía, þar sem hann var við rannsóknir á árunum 1854-62. Hann tók eftir áberandi skilum í dýralífi á eyjunum þar eystra. Á hinum vestari er dýralíf líkt og á meginlandi Suðaustur-Asíu en austar tekur við lífheimur Eyjaálfu þar sem til dæmis flest spendýr eru pokadýr. Skilin, er liggja milli Borneó og Balí í vestri og Celebes og Lombok í austri, eru nú við hann kennd og kölluð Wallacelínan. Wallace hugleiddi þróun lífsins og komst í öllum meginatriðum að sötnu niðurstöðu og Darwin. Eins og hann, las Wallace Malthus og dró af lestrinum sömu ályktanir um baráttuna fyrir tilverunni þar sem hinir hæfustu héldu velli. Það var helst varðandi þróun mannsins sem skoðanir þeirra fóru ekki saman. Báðir töldu að lrkami hans hefði þróast við náttúrlegt val en Wallace, sem var spíritisti, hélt að við mótun manns- hugarins hlytu æðri og yfirnáttúrleg öfl að hafa verið að verki. í febrúar 1858 var Wallace illa haldinn af malaríu á Ternate, smáey í Mólúkkaklas- anum milli Celebes og Nýju-Gíneu. Þaðan 45
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.