Náttúrufræðingurinn - 1999, Qupperneq 52

Fréttir
ERFÐATÆKNIEFTIRLIT MEÐ
HVALKJÖTI
Sala á hvalkjöti milli landa er bönnuð samkvæmt alþjóðasamkomulagi um viðskipti með afurðir af
dýrategundum í útrýmingarhættu (CITES). En tvær þjóðir, Norðmenn og Japanar, áskilja sér rétt til
að veiða ákveðinn ijölda af hrefnum árlega í rannsóknaskyni og til neyslu á heimamarkaði.
Fulltrúar þessara þjóða hafa nú lagt fram hugmyndir um gagnagrunn með DNA-greiningu á
öllum hvölum sem veiddir eru. Með því sé hægt að staðfesta hvort afurðir hvala sem veiddir eru
í Noregi séu seldar í Japan, eins og stundum sést haldið fram. Ef aflétt yrði alþjóðlegu banni á
hvalveiðum væri hægt að nota DNA-greiningu til að rekja leið allra hvalaafurða frá veiðiskipi á
markað og fylgjast þannig með því að ekki væri farið fram úr kvótum.
I þessu efni er kominn upp ágreiningur milli hvalveiðiþjóðanna tveggja og Alþjóða-
hvalveiðiráðsins. Norðmenn og Japanar hyggjast standa straum af öllum kostnaði við
gagnagrunninn og sjá ekki ástæðu til að afhenda öll gögnin Alþjóðahvalveiðiráðinu enda ætla
þessar þjóðir að nota þau til að verjast ásökunum um að þær veiði eða selji hvali ólöglega.
Fulltrúar annarra þjóða telja hins vegar að gögnin séu best komin í höndum Alþjóða-
hvalveiðiráðsins, ef notaeigi þau til eftirlits með verslun með hvalaafurðir. Ivor Llewellyn, fulltrúi
Breta í ráðinu, segir til dæmis að það dragi úr trúnaði að hafa öll þessi gögn í höndum einstakra
ríkisstjóma fremur en Alþjóðaráðsins.
Norðmenn og Japanar em þegar famir að greina sýni úr veiddum hvölum. Gögnin verða um sinn
geymd hjá Sjávarútvegsstofnuninni í Bergen og Hvalfræðirannsóknastofunni í Tókýó. Báðar
bjóða þessar stofnanir öllum þjóðum innan Alþjóðahvalveiðiráðsins aðgang að gögnunum ef
þess verði óskað.
New Scientist 30. 5.1998.
Örnólfur Thorlacius endursagði.
Leiðrétting
í grein Ara Trausta Guðmundssonar LAND ÚR LOFTI í 68. árg. 3.^1. hefti (bls. 175-182) er
ekki samsvörun milli myndar af Svínahraunsbruna og texta í meginmáli greinarinnar.
Tilvísanir til fyrirbæra á myndinni voru miðaðar við að ljósmyndin sneri þannig að norður
vísaði niður og land blasti við lesanda líkt og þegar ekið er frá Reykjavík áleiðis austur á
Suðurland. Þá er t.d. Nyrðri-Eldborg á hægri hönd. Myndin var hins vegar prentuð þannig að
norður snýr upp móti efri brún ritsins eins og hefð er fyrir. Réttur er textinn sem hér segir:
í 11. línu að neðan bls. 176: „...í neðra vinstra horninu“.
í 12. línu að ofanbls.178: „...greinótti hraunflákinn efst á myndinni“.
Neðst á bls. 178: „Annað efnisnám og stærra í fullum rekstri (í móbergi og brotabergi) sést
í Lambafelli (stuttur vegur) og enn annað í efra, vinstra horninu, við veginn í Jósefsdal.
Vegurinn í efra, hægra horninu er gamli malarborni þjóðvegurinn austur yfir Fjall“.
Beðist er velvirðingar á þessum mistökum. .
50