Náttúrufræðingurinn - 1979, Qupperneq 34

]. mynd. Hunangsfluga (Bombvs jonellus Kirby), þerna (lengd 1,5 cni), safnað við
Vífilsstaðavatn, GuII., 11. 6. 1970. — The humble bee Bombus jonellus Kirby, a ivorker,
collecled by lake Vifilsstacfavaln near Reykjavili, II. 6. 1970.
I>að er háttur sníkjuvespa að verpa
eggjuin sínum í lirfur annarra skor-
dýra (t. d. fiðrilda, sagvespa og tví-
vængja) eða jafnvel í fullorðin skor-
dýr (t. d. blaðlýs), og er varppípan
notuð til að koma eggjunum fyrir.
Sumar tegundir leggjast á köngulær.
Lirfur vespanna nærast síðan á inn-
volsi fórnardýranna, sem hljóta hæg-
fara dauðdaga, en foreldrarnir hafa
engin frekari afskipti af afkvæmum
sínum.
Lífshættir gaddvespanna cru frá-
brugðnir lífsháttum sníkjuvespanna,
en flestar tcgundanna liafa þróað
sambýlisform, sem lýst verður síðar.
l>ær hafa meiri eða minni afskipti af
ungviðinu, en algengast er, að lirf-
urnar séu mataðar, meðan á uppvext-
inum stendur. Fæðan er ýmist dýra-
eða plöntukyns. Hjá gaddvespunum
hefur varppípan öðlast nýtt hlutverk.
Hún hefur jtróast í gadd, sem tengd-
ur er eiturkirtli, en gaddinn nota þær
sér til varnar og í sumum tilfellum
einnig til að deyða bráð sína.
Til skamms tíma hefur aðeins ein
gaddvesputegund verið landlæg á Is-
landi. I>að er hunangsflugan (Bombus
jonellus Kirby), sem er algeng og út-
breitld um land allt (1. mynd). Hún
er mjög auðþekkt, stór og bústin, en
hún er ein af stærstu skordýrategund-
unum hér á landi, allt að 2 cm á lengd
og 1 crn á breidd, mjög loðin, með
breiðum, svörtum og Ijósum Jjverrönd-
28