Náttúrufræðingurinn - 1980, Blaðsíða 32

9. mynd. Þróun rekbelta á Islandi. Sverar línur tákna rekbelti en grannar þvergengisbelti.
Brotnar línur með punktum tákna anómalíu 5. Stjarna sýnir það svæði sem spennusviðs-
myndin á við. Skástrikuðu svæðin tákna berg sem myndast hafði á hverjum tíma. Heimildir
um aldur bergs eru þær sömu og í 7. mynd auk Ágúst Guðmundsson og Birgir Jónsson
(1979), J. L. Aronson og Kristján Sæmundsson (1975), N. D. Watkins og G. P. L. Walker
(1977). — Evolution of rift zones in Iceland during last I6m.y. Heavy lines indicate rift zones, light lines
fracture zone and dotted Imes Anomaly 5. Asterisk indicates the area for which theprincipal stress axes are
valid. Hatched areas show rocks in existence at time indicated. Sources on the age of rocks are the same as in
Fig. 7 plus: Ágúst Guðmundsson and Birgir Jónsson (1979), J. L. Aronson and Krislján Sœmundsson
(1975), N. D. Walkins and G. P. L. Walker (1977).
burði hefur lárétt skerspenna á Vestur-
land að mestu horfið og skjálftalausnir
gefa nú til kynna siggengishreyfingar á
NV—SA-brotunum í Borgarfirði (Páll
Einarsson o. fl. 1977). Aftur á móti
myndast lárétt skerspenna á Suðurlandi
svipað og áður á Mýrunum (9. mynd a,
c). 1 þessu spennusviði mynduðust
N—S- og NA—SV-brot. I uppsveitum
Árnessýslu, einkum í Hrunamanna- og
Gnúpverjahreppum, er aragrúi slíkra
brota (Ingvar B. Friðleifsson o. fl. 1980)
og minna þau mjög á brotin í jarðlaga-
staflanum neðan Hreðavatnssetlag-
anna. Næsta skref var að eldvirkni í
norðurhluta Austurrekbeltisins, sem fór
í gang fyrir 3—4 milljón árum (Kristján
Sæmundsson 1974), breiddist út til
suðurs fyrir um 2 milljónum ára (9.
mynd d), svipað og Reykjanes-Lang-
jökulsrekbeltið hafði gert áður. Á milli
Reykjaneshryggjarins og Reykjaness
annars vegar og Austurrekbeltisins hins
vegar hefur svo myndast þvergengis-
belti sem staðsett hefur verið með
athugunum á stóru Suðurlandsskjálft-
unum (Páll Einarsson og Sveinbjörn
Björnsson 1980). Næsta skrefið verður e.
26