Náttúrufræðingurinn - 1981, Side 7

Tafla II. i'ita, HCB, alfa-HCH í 4 bleikjum úr Apavatni og þyngd þeirra (g). Sjá texta við
Töflu I til frekari skýringa. — Fat, HCB, alfa-HCH in -f charrs from Lakc Apavatn and their body
weithgts (g). See text to Table I for further explanations.
Apavaln Nr. Fita (%) IICB* Alfa-IICH** Þyngd (g)
Lake Aþavatn Fal (%) (ng/g) (»g/g) Weight (g)
— 12 (b) 6,8 45 210 350
— 13 (b) 7,1 30 200 340
— 14 (b) 8,0 20 175 350
— 15 (b) 8,0 25 165 400
Meöaltöl: 7,5 30,0 187,5 363
(Means): S. I).: 0,58 10,8 21,0 25
*Hexaklórbenzen (Hexachlorobenzene).
**alfa-ísómer hexaklórcýklóhexans (alfa-isomer of hexachlorocyclohexane).
lákamsþyngd var mjög breytilég eöa á
bilinu 140—960 g. V'ógu yngstu silung-
arnir (úr Kálfdalavatni) minnst, sbr. að
frainan. Að öðru leyti virtist ekkert ör-
uggt samband vera milli aldurs og lík-
amsjjýngdar. Magn hexaklórbenzens
(HCB) var tiltölulega jafnt (á bilinu
20— 10 ng/g í niu fiskum). Magn alfa-
ísómers hcxaklórcýklóhcxans (alfa-
IICH) var hins vegar mun breytilegra
eða allt frá 20 ng/g (bleikja úr Eyjalóni)
og í 120 ng/g (bleikja og urriði úr Úlfs-
vatni). V'arð ekki séð, að breytilegt
magn alfa-HGH stæði í sambandi við
líkamsþyngd eða fitumagn (Tafla I).
Tafla II sýnir niðurstöðutölur frá
fjórum silungum úr Apavatni. Fitu-
magn var greinilega meira í silungum úr
þessu vatni en öðrum vötnum, enda
þótt þyngd þeirra væri minni cn flcstra
silunga úröðrum vötnuin (sbr. Töflu I).
Athvglisvert var einnig, að magn alfa-
HCH var marktækt meira i þessum sil-
ungum en í nokkrum silungi úr öðrum
vötnum, enda þótt magn HCB væri
sambærilegt (Töflur I og II).
ÁLVKTANIR
í þeim sýnum, sem hér um ræðir, varð
einungis vart við alfa-ísómer hexaklór-
cýklóhexans (alfa-HCH), en hvorki
beta- né gamma-ísómera efnisins (Töfl-
ur I —II og texti). Gammatox (R) inni-
heldur töluvert af gamma-hexaklór-
cýklóhexani og nokkuð af beta-ísó-
mernum auk alfa-ísómersins (sbr.
Brooks 1974a). Af öllum ísómerum
hexaklórcýklóhexans er beta-ísómerinn
stöðugastur og síst forgengilegur
(Brooks 1974b). Verður þannig fyrir-
fram að teljast ólíklegt, að alfa-HCH, er
fyrir kom í silungssýnum, gæti verið að
rekja bcint til mengunar vegna böðunar
sauðfjár. I lafa verður jafnframt í huga,
101