Náttúrufræðingurinn - 1986, Qupperneq 45

lagðist háþrýstisvæði með froststillu
yfir Grænland og ísland. Vatnið lagði
strax. í hvassviðri, norðaustanátt,
brotnaði ísinn upp og vindstaðan dreif
hann saman í úfið íshrannarbelti und-
an vesturströndinni sunnan til. Skjótt
fraus vatnið aftur í logni. Bláís var
kominn á mest allt vatnið. Samgöngur
urðu greiðar, nema um hrannarbeltið,
þar var illt yfirferðar. Bláísinn varð 50
cm þykkur, einn sá mesti bláís sem
heimildir greina frá. Snjór, hláka og
frost bættu síðan 25 cm gráíslagi ofan á
bláísinn svo að alls varð ísinn á miðgóu
orðinn 75 cm þykkur, hellugaddur á
Þingvallavatni. Vegna ófærðar á
Hellisheiði gripu bflstjórar til þess ráðs
að aka mjólkinni af Suðurlandsundir-
lendi til Reykjavíkur eftir Þingvalla-
vatni og um Mosfellsheiði. Leiðin lá út
á vatnið í Malvíkum, eftir vatninu í
nær beinni línu austan Sandeyjar og
landtakan var við Bátsnef undan
Heiðarbæ (7. mynd). Þessir flutningar
stóðu í tvær vikur, en á léttum fólksbíl-
um var ekið um vatnið í nálægt tvo
mánuði.
Sumarbústaður fluttur
Jónas H. Guðmundsson skipasmið-
ur tók að sér að flytja stóran tvílyftan
sumarbústað fyrir Pál Halldórsson
skólastjóra Stýrimannaskólans, þvert
vestur yfir Þingvallavatn eða frá Mjóa-
nesi að Heiðarbæ. Jónas setti löng tré,
dregara, undir sumarbústaðinn. Pétur
Ámundason bílstjóri útvegaði tvo
vörubíla, báða Chevrolet ’34, til drátt-
ar á ísnum. Bústaðurinn var fluttur
seint í marsmánuði á hinum mikla
vetrarísi 1935/36. ísinn var nokkuð far-
inn að rýrna í hlákum og sennilega af
einhverjum yl að neðan. Hann var nú
60-70 cm á móti 75 cm er hann náði
mestri þykkt.
Mjóaness—Miðfells/Múlabrestur
var lokaður og lét ekki á sér kræla,
sömuleiðis Sandeyj ar—Mj óanesbrest-
ur. Aðeins vottaði fyrir Sandeyjar—
Langatangabresti. Arnarfellsrifa hafði
stöðugt verið að gliðna lítið eitt og
Iokast á ný og jagast til um veturinn.
Nú var hún lokuð og samfrosta. í raun
réði Arnarfellsrifan flutningsdeginum.
Milli bflanna voru 11 m. Vinstri bíll-
inn 4 m framar en hægri bíllinn,
þ.e.a.s. frá bflunum að dregurunum
voru 14 og 10 m, sverir og sterkir
kaðlar. Bílarnir voru á keðjum, á
hvorum bíl var tonn af grjóti, að öðr-
um kosti hreyfðu þeir ekki húsið.
Fremur erfiðlega gekk að komast af
stað, ekið var í öðrum gír 15-20 km/
klst. Farið var skammt út af Mjóanesi,
þ.e. innan við Sandeyjar-Miðfells-
múlabrest. Ekið var án þess að nema
staðar og með sem jöfnustum hraða,
að öðru leyti en því að reynt var að
aka eins hratt og frekast var unnt yfir
Arnarfellsrifu. Farið var 250 m norðan
Sandeyjar. Nesbrestur var lokaður og
aðeins merkjanlegur. Stefnan var
tekin beint á Svínanes innanvert og því
allnokkru norðan við Svínanesbrest.
Ekið var rakleitt upp í fjöru. Bflar
sluppu með naumindum upp á þurrt,
en undan sumarbústaðnum brotnaði
og hann lenti að aftan á IV2 m dýpi
úti í flæðarmálinu. Orsökin var
augljóslega nokkurt hik á síðustu
metrunum í land með húsið, en allt hik
hefði þurft að varast, því að landvök
var að myndast. Eftir nokkurt bram-
bolt tókst að koma húsinu upp á þurrt.
Húsið er enn í góðu gengi og stendur
við landtökustaðinn (8. mynd).
Meðan á ferðinni yfir vatnið stóð sat
Jónas skipasmiður með reidda öxi um
öxl tilbúinn að höggva á taugar og
kaðla eða til annarra verka ef skjótra
aðgerða væri þörf. (Heimild: Pétur
Ámundason og Jóhannes Svein-
björnsson).
251