Náttúrufræðingurinn - 1988, Blaðsíða 49

1. mynd. Ógróið land á íslandi og helstu gerðir þess, bráðabirgðakort. 1: melar. 2: sand-
ar. 3: hraun. 4: vikrar. - Preliminary map of denuded areas in Iceland showing: 1: glacial
deposits. 2: sandy areas. 3: postglacial lava fields. 4: tephra flats.
þróunar, t.d. byggingu eða litarein-
kenni. Þau lög sem hér eru táknuð
með B uppfylla líklega ekki öll skil-
yrði fyrir B-laginu, t.d. eru þau lík-
lega of gróf. Lög sem eru merkt A2
eru yfirborðslög, næst fyrir neðan Al,
en ekki útskolunarlög, eins og í sum-
um flokkunarkerfum.
Sniðin voru grafin niður að berg-
grunni og sýni voru tekin úr hverju
lagi sniðanna. Þá voru einnig tekin
sýni af efstu 10 cm yfirborðsins með
kjarnabor við flest sniðanna til efna-
mælinga og til að kanna fræforða.
Borinn er 6 cm í þvermál og voru
teknir 10 slíkir kjarnar á hverjum stað
og þeim steypt saman í eitt sýni. Þeir
þættir sem var lýst eru: litur jarðvegs
eftir Munsell litakorti, bygging, og þá
bæði gerð og flokkur, samloðun, ræt-
ur og lagmót.
Sýni voru sigtuð í gegnum röð sía til
að ákvarða kornastærð. Hvert sýni
var síað í snúningsvél í um 10 mínútur.
Þessi aðferð er óbeinn mælikvarði á
kornastærð. Ef samkornun er mikil er
aðferðin frekar mælikvarði á stærð og
styrkleika samkorna en eiginleg
kornastærðarmæling. Aðferðin gefur
til kynna mótstöðu jarðvegs gegn
vindrofi, sem er mjög háð kornastærð
samkorna (Kemper og Chepil 1965).
Til hægðarauka eru korn stærri en 2
mm einu lagi nefnd möl. Sýrustig var
ákveðið í vatnsmettuðum sýnum, líf-
rænt kolefni var mælt samkvæmt
Walkley-Black aðferðinni (Nelson og
Sommers 1982), nitur var mælt með
103