Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1965, Page 5

Náttúrufræðingurinn - 1965, Page 5
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 163 greinin, sem þær sitja í. Litur klóþangsins er mógulleitari en á öðru þangi og er það sæmilegt einkenni. Blöðrurnar mjög seigar og ekki auðvelt að sprengja þær milli fingra eins og blöðrur bólu- þangsins. Oft eru hinar gulleitu breiður klóþangsins dimmrauðbrún- blettóttar af „þangull“, en það er þráðgreinótt þörungategund (Polysiphonia fastigiata). I Þrándheimsfirði í Noregi hefur aldur klóþangs verið rannsakaður. Reyndust elztu eintökin 19 ára og um 2 m á lengd, mörg voru 10—13 ára. Fyrstu loftblöðrur klóþangs myndast í byrjun þriðja æviárs. Síðan mynda sprotarnir 1 blöðru á ári svo hægt er að finna aldurinn með því að telja blöðrurnar og leggja tvo við. Norðmenn kalla klóþangið grísaþang og hafa lengi hagnýtt það til svínafóðurs. Klóþang er tiltölulega auðugt af kolvetnasamböndum og sérlega málmsaltaríkt. Vegna málmsalt- anna þykir óhentugt að nota það eitt sér til þangmjölgerðar, en kló- þangmjöli er blandað í aðrar fóðurblöndur. Fleiri þangtegundir vaxa við Islandsstrendur en algengastar eru: Bóluþang, skúfaþang og klóþang. 1 neðri hluta fjörunnar, hér um bil frá hálfföllnum sjó og niður um fjörumark, vex víða mikið af hinum fornfrægu sölvum (Rhody- menia palmata). Söl voru talsvert etin á fyrri öldum (sbr. Egilssögu og Grágás) þurrkuð og pressuð, af strandbúum og eyjaskeggjum í V.-Evrópu, Færeyjum, íslandi og Grænlandi. Ef söl eru pressuð eða liggja lengi í dyngju, verða þau ljós á lit og þakin sætu, hvítu dufti, sem í er sykurtegund (xylose). Sagt er, að í Bandaríkjunum séu söl yfirdregin með súkkulaðihimnu og seld sem eins konar brjóstsykur. Fénaður er mjög sólginn í söl. Frægar voru fyrrum sölvafjörurnar á Eyrarbakka, í Vestmannaeyjum og í Saurbæ við Breiðafjörð. Gengu þá sölvalestir frá Eyrarbakka upp í sveitir. Sölvum þarf naumast að lýsa mikið; fersk eru þau rauð á lit, en blikna við þurrk. Söl eru flöt og þunn, dálítið klofin í endann. Utar í sjó vaxa þau oft á þaraleggjunr. Stundum blikna þau og fá jafnvel grænleitan blæ, þegar haustar. Söl eru algeng á Atlants- hafsströnd Evrópu allt norður í íshaf, en eru líka til í norðan- verðu Kyrrahafi. Við strendur Norðurlanda hafa þau fundizt allt niður á 15—24 m dýpi. Fjörugrös (Chondrus crispus) vaxa utarlega eins og sölin. Al- gengust við Suðvesturland. Þau eru hörð viðkomu, hálfbrjóskkennd og þykkri en sölin, margkvíslótt, purpurabrún með ögn bláleitum

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.