Náttúrufræðingurinn - 1965, Page 40

86
NÁTT Ú Rll FRÆÐINGURINN
gapandi gjá og önnur um 1 km austar (sjá kortið). Sprunga liggur
svo um austanverða Reynisvatnsheiði og Langavatnsheiði. Hún ligg-
ur um Langavatn þvert, því sem næst beint norður ai Höfða, en
hverfur miðja vega milli Langavatns og Hafravatns. Misgengi má sjá
rétt vestan við Lækjarbotna og sprungukerfi liggur um Selfjall,
Sandfell, Lakaheiði og Miðdalsheiði t. d. skammt vestan við Lykla-
fell, og eru þar nokkrar gapandi gjár. Sömuleiðis eru augljós mis-
gengi um Vatnaöldur og Bolaöldur, en ekki verða þau tekin til
athugunar hér.
Hingað til hefur aðeins verið fjallað um sprungur og misgengi í
bergi, sem er yngra en frá tertier. I þessu bergi hefur verið hægt að
rekja sprungurnar langar leiðir, og þær koma ósjaldan fyrir sem gap-
andi gjár. Breidd gjánna er þó yfirleitt ekki mikil, og oftast nær
innan við 1 m nema þar sem verulegt misgengi er líka. Á línu frá
Búrlelli niður eftir hraunkvíslinni vestan við Vífilsstaðahlíð um 2
km leið frá gígnum er samanlögð sprunguvídd 5,66 m eða 2,83 m á
km. Þessar sprungur eru allar í Búrfellshrauni. Samanlagt misgengi
í hrauninu reyndist 11,77 m á þessari leið, og eru þá aðeins talin
með þau misgengi þar sem austurbarmur sprungunnar er lægri.
Mesta misgengi um Hjalla reyndist vera um 65 m, eins og áður er
getið.
Utan þeirra bergmyndana, sem samkvæmt kortinu eru taldar vera
yngri en frá tertier, má og finna misgengi og brotlínur. Þannig
liggja varla færri en 8 brotlínur um Úlfarsfell og er nokkurt mis-
gengi við þær allar (sjá kortið). Ekki hefur tekist að finna með vissu,
hversu mikið misgengi er við vestustu sprunguna í Úlfarsfelli, en
um 2. sprungu vestan frá talið er misgengi, er nemur 2,5 m, um 3.
sprungu 6 m, 4. 9,0 m, um 5. sprunguna 5 m og um 6. sprunguna
vestan frá talið er misgengið samtals 24 m. Um 7. sprunguna er það
30 m og um þá 8. 25 m. Þetta eru mælingar gerðar annað hvort
beint með hallamæli eða með loftþyngdarmæli. Samanlagt verða
þetta rúmir 79 metrar. Þessi misgengi eru öll vel sýnileg og mælan-
leg í fjallinu. Mest áberandi er 24 metra misgengið, sem liggur um
fellið þvert skammt vestan við hátind þess, og svo vestasta misgengið.
Bæði þessi brot eru sýnd á korti okkar Tómasar, þó aðeins annað
sem misgengi. Skammt austan við hátind fellsins er og misgengi, sem
virðist vera um 30 m, og er þá gengið út frá jökulbergslagi, sem þar
kemur fram. Milli Úlfarsfells og Hafrahlíðar er líklegt að misgengi