Náttúrufræðingurinn - 1937, Blaðsíða 23

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 17
aiiiiiiiiimmiiiiiiiimmmiiimmiiiiiiiiiiimmiiiimmiimiiiiiiiiiiimtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiimimiimiimiiiii
sá eg bæði í Aðalvík og á ísafirði. Er hún sennilega algeng um allt
land og er alltaf að finnast á nýjum stöðum. Milli Staðs og Þver-
dals í Aðalvík er hún mjög algeng og myndar stórar fléttur í
mógröfunum.
í stöðuvatninu fyrir neðan Stað í Aðalvík og í á þeirri, sem
úr vatninu rennur, vex mikið af langnylcru (Potamogeton prae-
longus). Þessi sjaldgæfa tegund hefir áður aðeins fundizt á ein-
um stað á Vestfjörðum, við Neðra-Selvatn, I. Ó. Annars er hún
fundin á nokkrum stöðum á Norðuriandi og á Egilsstöðum á Völl-
um í Fljótsdalshéraði. í Aðalvík er plantan mjög stórvaxin, 2—3
m á lengd. Óx hún alveg í kafi og náðu blómleggirnir upp undir
yfirborðið. Eru þessir nykrurunnar niðri í vatninu einkar snotrir.
Á ströndum vatnsins lágu hrannir af nykrublöðum ásamt allmiklu
af mara. Þessi stórvaxna nykra hefir löng, stilklaus blöð, sem að
nokkru lykja um stöngulinn, en hann er með hnébeygðum liðum.
Á ísafirði sá eg nokkrar sjaldgæfar tegundir: Ástagras,
blöðrujurt, dúnhulstrastör, skriðsóley og Icattarjurt.
í „Flóru íslands“ er sagt, að ástagras (Orchis latifolius) finn-
ist aðeins í Kaldalóni á Vestfjörðum og ekki annars staðar á
landinu. Menn voru farnir að efast um þennan fundarstað, en
1932 fann Árni Friðriksson þessa plöntu á Hesteyri, og nú síðast-
liðið sumar fann eg hana í kjarrskóginum innan við ísafjarðar-
kaupstað. Þarf nú ekki að efa tilveru þessarar tegundar á Vest-
fjörðum. Ennfremur fann Pálmi rektor Hannesson brönugrasa-
tegund við Seljaland undir Eyjafjöllum á síðasta sumri, sem eftir
lýsingu hans að dæma var þessi tegund.
Ástagras er með bláu blómi eða blárauðu eins og brönugrös,
en þekkist bezt á því frá brönugrösum, að stöngullinn er holur.
Blöðrujurtin vex í mógröfum innan við bæinn, og var mér
vísað á hana þar.
Skriðsóleyin (Ranunculus repens) vex meðfram brautinni of-
an og innan við kaupstaðinn.
Dúnhulstrastörin (Carex pilulifera) vex í hlíðinni nokkuð
innan við bæinn, einkum nálægt lítilli á rétt við skóginn. Þetta er
sjaldgæf tegund og ekki áður fundin á Vestfjörðum. Hulstrið er,
eins og nafnið ber til, dúnhært, og má þekkja hana á því. Neðstu
blaðslíðrin eru sundurtætt og purpurarauð að lit, og á efra borði
blaðanna eru smáörður, sem í smásjá líkjast þyrnum.
Þetta eru helztu sjaldgæfu tegundirnar. Vera má, að meira
finnist síðar við nákvæma leit. Eg var þarna á ferð síðari hluta
2