Náttúrufræðingurinn - 1945, Blaðsíða 7

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
9
eða afbrigði af aðalbergtegundum landsins. En allt ber þetta að
sama brunni um það, að Jónas bali verið skarpskyggn og athugull
náttúruskoðandi. Þeir Reinhardt og Forchanrmer, sem veittu grip-
um þeinr, er Irann sendi til Hafnar, viðtökn, og fylgdust nreð rann-
sóknununr, létu í ljós ánægju sína yfir þeinr og veittu honum hin
lofsamlegustu meðmæli. í sarna strenginn tók Steenstrup, sem þá
þegar hafði getið sér ágætan orðstír, senr náttúrufræðingur. Og
jöngu síðar, í elli sinni, minntist hann Jónasar og kallaði hann þá:
„den berömte islandske Digter og den skarpsindige, geniale Natur-
forsker."
Eftir að Jónas konr til Hafnar, tók hann að safna til sögu og lýs-
ingar á íslenzkunr eldfjöllum, og ætlaði lrann að gefa rit út unr það
efni, en nrun ekki hafa fengið kostnaðarmann. Eldfjallaritgerð lrans
er enn til. Er hún um 100 bls., og er þar miklu betur farið með það
el'ni en áður lrafði gert verið. Var lrún eina yfirlitsritið unr Jrað efni,
sem til var, þangað til Þorvaldur Thoroddsen samdi eldfjallasögu
sína.
Eftir fyrstu rannsóknarferð Jónasar, birtust þrjár stuttar ritgerðir
eftir Irann í dönsku náttúrufræðitímariti. Ein þeirra er unr Geysi og
Strokk. En einnig eru þar greinar unr rannsóknir á kaldavernrslunr
og lritageislum jarðvegs, og eru það viðfangsefni, sem annars hefir
nrjög lítið verið sinnt. Einnig er þar undrafögur lýsing á norður-
Ijósunr.
En ein merkasta ritgerðin al' þessunt var unr útselinn. Lýsti Jónas
bonunr Jrar allnámkvænrlega, og var Jrá fyrst skorið úr Jrví til fulls,
hvaða tegund lrinn íslenzki útselur var.
Nokkrar ritgerðir og lrrot dýrafræðilegs efnis eru enn fremur til
frá hendi Jónasar. Eru Jrær flestar undirbúningur að Islandslýsing-
unni. Heilsteyptastur er kallinn unr fuglana, enda virðist Jónas
snemnra lrafa veitt Jreim athygli, og flutti lrann erindi unr Jrá á fundi
Islendinga í Höfn, snenrma á námsárunr sínunr. Bauðst lrann síðan
til að senrja íslenzka fuglafræði handa Bókmenntafélaginu, en það
\ ildi ekki gefa Irana út.
1 fuglatali Jónasar er getið unr 101 tegund fugla, senr sézt haf'i á
Islandi, og er sunrunr Jreirra lýst lítilsháttar.
í brotunr Jressunr er einnig inngangur að spendýrafræði og skrá
unr íslenzk spendýr. Þá hefir Jónas og samið íslenzkt fiskatal og getur
Irann Jrar 66 tegunda, en sunrar Jreirra eru að vísu afbrigði. Jónas
sendi ýnrsunr mönnum spurningar unr fiska og fiskveiðar og lrefir
lrann vafalaust safnað alhrriklu um Jrað efni. Má og minnast Jress, að