Náttúrufræðingurinn - 1948, Page 48

94
NÁTTÚRUFR/EÐINGURINN
En sjö árum síðar, þ. e. 1941, skllgreinir skógræktarstjórinn þetta
nánar í bæklingi sínum, „Leiðbeiningum um trjárækt", og kemur
þar með nýtt nafn á S. hybrida, en það er gráreynir. Hvenær þetta
heiti hefur orðið til eða liver hefur myndað það, veit ég ekki, en
samkvæmt framar skráðu hefur það tæplega komið í notkun fyrir
1934. Og notkun þess er nær eingöngu bundin við Reykjavík.
Af þessum fjórum íslenzku nöfnum, sem tilgreind liafa verið,
munu tvö aðallega vera í notkun nú: silfnrreynir og gráreynir.
Hin aðflutta Sorbus-tegundin, sent mjög svipar til S. liybrida, er
Siorbus intermedia L. Önnúr vísindanöfn hennar eru sem hér segir:
S. scandica Fries., S. suecica Krok., Hahnia suecica Dipp., Aria
suecica Kvehne, Pyrus intermedia Ehrh. og Crataegus suecica L.
Stærð og vaxtarlag S. intermedia er mjög líkt og á S. hybrida, en
blöðin eru greinilega frábrugðin. — Þau eru egglaga eða sporlaga,
með misstórum, meira og minna tenntum sepum, aldrei fjöðruð
neðan til. Neðra borð blaðanna lóhært, og er lóin lausari en á S.
hybrida, ef strokið er eftir blöðunum. Þegar líður á sumarið, gerist
efra borð blaðanna mjög gljáandi, einkum í sólskini, og er þetta
ágætt einkenni til þess að aðgreina umræddar tegundir.
Á dönsku er S. intermedia nefnd seljer0n, á norsku svensk asal
eða máved, á sænsku oxel og á þýzku Swedische Melilbeere eða
Popenbaum. En livað heitir þetta virðulega tré þá á íslenzku? Um
réttmætt íslenzkt nafn á því ríkir nokkur óvissa. Norðanlands er
reynirækt mest á Akureyri, en þar kom þessi tegund ekki til sög-
unnar fyrr en nær 20 árum síðar en S. hybrida, samkvæmt Ársritum
Ræktunarfélags Norðurlands, enda miklu sjaldgælari þar nú en hún.
Mér viíanlega fékk S. intermedia aldrei neitt sjálfstætt nafn á Akur-
eyri, og svo mun hafa verið að minnsta kosti liam um 1940. S.
hybrida-nöfnin, norskur reynir og silfurreynir, voru notuð á hana
eftir geðþekkni Iivers og eins, og í Ársriti Skógræktarfélags íslands
1933—34 eru joessar umræddu 2 tegundir nefndar sama nafninu:
silfurreynir, eins og áður er sagt.
Það er ekki fyrr en 1941, að ákveðið nafn á S. intermedia birtist á
prenti og stendur það í áðurnefndum bæklingi, „Leiðbéiningum um
trjárækt", eftir Hákon Bjarnason. Þetta nafn er silfurreynir.
Nafnið Bornhólmsreynir er og notað lítið eitt á meðal danskra
garðyrkjumanna hér, en hefur mér vitanlega ekki verið notað í
prentmáli. Þá má geta þess, að í 3. útg. Flóru íslands eftir Stefán
Stefánsson, en hún er nú í prentun, eru 2 íslenzk nöfn látin fylgja