Náttúrufræðingurinn - 1952, Blaðsíða 50

190
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
ingur myndaðist. Mér virðist því ligg'ja næst að ætla, að öll þessi
myndun sé frá Kvarter.
Vel má vera, að síðari rannsóknir leiði í Ijós eittlivað það, er breyti
þeim skoðunum, sem hér liefur verið kastað fram.
SUMMARY
Old breccia layers in. Hornaljörður
The author describes a peculiar kind o£ rock, found at various places in Horna-
fjörður, S. E. Iceland (Figs. 1—5). It is a sedimentary rock. The rock is a breccia, the
groundmass of which seems to be a kind of sandy clay. In this breccia one can find
boulders up to a size of more than 1 m in diam. As a rule angular material seems to
dominate. In rare cases the rock is stratified. Boulders of different rocks appear in it.
The thickness of the sediment is as a rule 12—15 m, but occasionally it amounts to
30—40 m. Striated boulders have been found, but as yet these finds are too few to
prove anything definite about the origin of the sediment. The author thinks it plausi-
ble that the rock is a tillite or a hardened „sandur".
Since the sediment lies lreneath several hundred metres of basalt it is probably of
Tertiary Age. In Svínafellsfjall in Hornafjörður the author found a similar rock (Fig.
G) of the thickness of 23—25 m, which certainly is a tillite, for it has a lot o£ strialed
boulders, and its substratum is striated too. This tillite is much younger, probably of
Quaternary Age. A pillow lava is superimposed on it.
Ritstjórarabb
Með þessu hefti bætist cinn í hóp þeirra, er skrifa í Náttúrufræðinginn um eigin
rannsóknir. I'essi náttúrufneðingur er Jón Jónsson, jarðfræðinemi. Þykir mér rétt, að
lesetidur timaritsins fái að vita einhver deili á honum. Jón Jónsson er fæddur og upp
alinn í Landbroti, en fór um tvítugt til Svíþjóðar, dvaldist þar í allmörg ár og vann
ýmsa vinnu, áður en hann réðst í að fara að stunda háskólanám, með jarðfræði sem
aðalgrein, i Uppsölum. Þar dvelst hann nú og hefur enn ekki lokið námi, en talinn af
sínum kennurum mjög gott jarðfræðingsefni. Hann hefur lítilla styrkja notið héðan
að heiman, cn orðið að kosta sig sjálfur, og hefur það tafið verulega nám hans. Jón
tók í tvö sumur þátt i leiðöngrum Lauge Kochs til Austur-Grænlands. Sumarið 1951
var hann aðstoðarmaður prófessors Filip Hjulströms frá Uppsölum við rannsókn á
Hornafjarðarfljóti og myndun íslenzkra sanda, og hélt þciin rannsóknum áfram ásamt
Svíanum Lennart Arnborg síðastliðið sumar. Jón er bráðduglegur maður og alhugull
vel, eins og grein sú, er hér birtist, ber mcð sér. Ég hef haft þá ánægju að fylgjast dá-
lítið með rannsóknum hans í Hornafirði og skoða með honum þursabergslög þau, er
hann lýsir, en ]>au voru mér áður ókunn, að undanteknum lögunum undir Svíuafellsgelti,
sem ég skoðaði sumarið 1938, án þess þó að hafa mannskap í mér til að skrifa um þau.
En miklu merkilegri eru eldri lögin, sem Jón lýsir. Jón er hæverskur í grein sinni, og
gerir ekki mikið úr athugunum sinunt. Ég fæ ekki betur séð en að þessi liig séu jökul-
menjar, annaðhvort jökulurðir eða forn „sandnr", og útbreiðsla þeirra vcstan frá