Náttúrufræðingurinn - 1952, Blaðsíða 43

Steindór Steindórsson:
Ný plöntutegund
Botrycliium simplex — dvergtungljurt
Hinn 5. sept. s.l. fann ég inni í Þjórsdrclal tungljurtartegund, sem
ekki hefur áður fundizt liér á landi. Heitir hún Botrychium simplex
Hitchc., og nefni ég hana dvergtungljurt á íslenzku. Helztu einkenni
hennar eru:
Smávaxin, Ijósgræn eða gulgræn planta 3—8 cm há. Grólausi blað-
hlutinn stofnstæður eða því sem
nær, heill eða með fáum, oft
þremur, kringluleitum eða dálít-
ið aflöngum flipurn, blaðhlutinn
allur kringluleitur til egglaga,
ætíð leggjaður, en leggurinn oft
stuttur. Annars er lögun grólausa
blaðhlutans og legglengdin all-
breytileg. Gróbæri blaðhlutinn
legglangur, leggurinn oftast dá-
lítið sveigður, með fáunr, stutt-
unr grógreinum, svo að gróskip-
anin verður oft axleit.
Dvergtungljurtin líkist dálítið
smávaxinni tungljurt. Bezta ein-
kennið er staða grólausa blað-
hlutans, senr á tungljurt er ætíð
um nriðju plöntunnar, eða heldur ofar, og ætíð legglaus, en á dverg-
tungljurtinni er lrann stofnstæður, eða því senr nær, og leggjaður.
Dvergtungljurtin í Þjórsárdalnum vex á tiltölulega nýlega grón-
um, sendnunr þursaskeggsgræðum. í Skandinavíu vex hún í sendnu
graslendi. Utan Skandinavíu hefur hún fundizt í Finnlandi, Rúss-
landi, Dannrörku, Mið-Evrópu, Grænlandi og Norður-Ámeríku. En
alls staðar er lrún talin sjaldgæf og sums staðar mjög sjaldgæf, t. d. í
Grænlandi. Gegnir því nokkurri furðu, að hún skuli finnast hér á
landi og það á þessunr stað.
Akureyri, 30. sept. 1952.