Náttúrufræðingurinn - 1952, Blaðsíða 34

176 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
Katt toft. C -ríTTTrjTT
/ /Heiit /oft / / //////
Kalt Loft ^ -
5

fl möí(ljój sjónarvotlur C=fljúqandt diikur
fólk hafi séð ýmist rauðan eða bláan loga aftur úr þessum ímynduðu
flygildum.
Á mynd þeirri, sem hér fylgir, er sýnt, hvernig fljúgandi diskar
verða til við endurkast ljósgeisla. Heita loftlagið á myndinni er fá-
eina metra frá jörðu. A er ljósgjafinn, t. d. bíll með ljósum. Nokkrir
geislar frá A lenda á heita loftláginu svo skáhallt, að þeir endur-
kastast algerlega og berast til jarðarinnar aftur. Maður, sem staddur
er í B, sér því ljósblett á himni í áttina til C. Um fjarlægðina til C
getur hann ekki dæmt, frekar en menn geta t. d. dæmt um fjarlægð-
ina til regnbogans. Ef A eða B er á hreyfingu, þá er C auðvitað líka
á hreyfingu.
Mismunandi heit og tiltölulega kyrr loftlög myndast helzt í mikl-
um sólarhita og logni. Tökum t. d. loftlagið, sem sýnt er á mynd-
inni, það hefur myndazt niður við jörð af hita sólargeislanna. En
þegar dregið hefur fyrir sólina eða hún gengið til viðar, þá kólnar
yfirborð jarðar skyndilega og þá bráðlega einnig loftið næst henni.
Heita loftlagið þokast hægt og hægt upp á við, af því að það er léttara
en kalda loftið, og þar með eru skilyrðin fengin til loftsspeglananna.
Sé nú mikil bílaumferð, eins og líklegt má telja á góðviðriskvöldi,
sérstaklega ef það væri nú líka laugardagskvöld, þá fer fyrirbrigðið
í Washington, sem lýst var hér að ofan, ekki að verða eins dularfullt
og það virtist í fyrstu.
Próf. Menzel vann sem radar-sérfræðingur í síðasta stríði. Hann
segist þekkja mörg dæmi frá þeim tíma, að misheit loftlög hafi trufl-
að svo radarbylgjur, að það hafi blekkt starfsmennina. Hafi þeir
jafnvel stundum talið, að óvinurinn væri á sveimi, þar sem svo við
nánari aðgæzlu ekkert reyndist vera. Ljósgeislar og radargeislar haga
sér mjög á sama liátt, og því ekki að undra, að vart verði svipaðra
geislafyrirbrigða bæði í radartækjum og með berum augum.