Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1973, Qupperneq 30

Náttúrufræðingurinn - 1973, Qupperneq 30
22 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN gljúfrið við Hafragilsfoss svo og þrönga gljúfrið neðan við Detti- foss, en hvorttveggja sést á 4. mynd. A 4. mynd er einnig Hafragil, gamall farvegur Jökulsár frá því fyrir gosið í Sveinum. Jökulsá hefur á þeim tíma runnið inn í Hraundal ofan við Selfoss og síðan eftir honum til Hafragils. Sveina-gosið var því allt austan Jökulsár. Hlaupið eldra hefur farið um Hafragil og sýnir breidd þess og dýpt, að hér var ekki um hlauphamfarir að ræða, þótt stórhlaup væri. Farvegur jökulsár inn í Hraundal lokaðist litlu síðar en gosið var í Sveinum, er fram- liald gossprungunnar til suðurs gaus. Hlaup, eldra en H5, hefur runnið mjög vítt yfir hraunið hjá Asbyrgi, og sjást farvegir J^ess á 2. mynd til hliðar við farveg ham- farahlaups. hetta hlaup hefur myndað Ástjörn austur af Ásbyrgi, og sjálfsagt eitthvað byrjað á sjálfu Ásbyrgi. Hamfaralilaupið rennur við Ásbyrgi mun þrengra en hið eldra hlaup gerði. Ástæðan er sú, að það féll í hina eldri farvegi, sem voru nægilega stórir til þess að taka við hlaupinu til að byrja með, en á tiltölulega stuttum tíma útvíkkar það farvegina og grefur niður, unz botni Ásbyrgis er náð. Ef'tir það er eingöngu undan- gröftur undan fossinum. Fossbrúnin er öl 1 jafngömul, og hætt hef- ur að renna um hana alla samtímis. Hliðarveggirnir hafa aldrei Mynd 5. Hlaupfarvegir nærri Hrossaborg og Grlmsstöðum. Á jiessu svæði eru stórar eyrar, farvegir og strandlínur. Stærð hlaupsins sést af því, að þetta svæði, sem á myndinni sést og er á milli 5 og 6 km á breidd, hefur allt verið undir vatni samtímis og töluvert út fyrir það. Stærsti flóðfarvegurinn er Hrossa- borgarfarvegurinn, og hefur í ltonum grafizt nokkuð utan úr Hrossaborg. Næst- stærsti farvegurinn er nærri núverandi farvegi en þó miklu stærri en hann. Eyrarnar eru nijög stórar um sig og nálgast á stöku stað að vera grjót. Sprungu- stefnur og sigdældir hafa sums staðar áhrif á stefnu farvegs. I'ig. 5. Catastrophic flood channels near Hrossaborg and Grimsstadir. In this area there are large gravel bars, shoreline lerraces and alluvial cahnnels. The flood size can be visualized through the fact ihat the entire area seen on the photo, between 5—6 km wide, and even considerably more, xvas under water at the same time. The biggest channel is the Hrossaborg channel and it has eroded to a small extent tlie postglacial crater Hrossaborg. The second largest channel is in the vicinity of the present course of the river but is very much bigger. The gravel bars are very large and are almost like scablaxid at some places. Graben areas and faultlines have had influence on the direction of channels in some places.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.