Náttúrufræðingurinn - 1977, Page 16

r
sem könnuð var, en alls voru atliug-
aðar 20 tjarnir. í íiestum tjarnanna er
mikill gróður, einkum lónajurt (liup-
pici maritima), svo og' grænþörungar
og blágrærijr þörungar. í seltumestu
tjörnunum er marhálmur (Zostera
marina) víða ríkjandi, en í þeim seltu-
lægstu þráðnykra (Potamogeton fili-
formis). Dýralíf er töluvert í tjörnum
þessum. Meðal algengra dýra má
nefna leiruskera (Nereis diversicolor),
rykmýslirfur (Chironomidae), ána
(Oligochaeta) og hornsíli (Gasterost-
eus aculeatus). í þeim tjörnum, sem
hafa hærri seltu en um 12.5%0, er auk
þess talsvert af sandntaðki (Arenicola
rnarina), klettadoppu (Littorina saxa-
iilis), kræklingi (Mytilus edulis) og
ranaormum (Nemertinea).
Stranddoppa fannst í 15 þessara
tjarna og var seltustig þeirra sem hér
segir (%0): 3.7, 5.7, 6.2, 12.6, 12.8, 13.3,
13.5, 14.6, 15.9, 17.1, 19.1, 21.3, 22.3,
24.3, 26.4. I þeirn 5 tjörnum, þar sem
stranddoppan fannst ekki, var seltan
hins vegar 1.3, 2.4, 3.5, 5.0, 14.0%c.
Samkvæmt þessu virðast neðri ]rol-
mörk snigilsins vera um 3—5%„, en
hafa ber í huga að mælingar þessar
voru framkvæmdar aðeins einu sinni,
og búast má við að selta í tjörnum
þessum geti sveiflast verulega. Strand-
doppa fannst í öllum þeim tjörnum,
þar sem lónajurt óx, en að auki í
tveimur tjörnum án lónajurtar (selta
15.9 og 24.3%c), en þar var sáralítið af
sniglinum. í tjörn þeirri, sem hafði
14.0%o seltu og var án stranddoppu,
óx eigi heldur lónajurt, enda var
tjörn þessi á ýntsan hátt afbrigöileg.
Samkvæmt ofansögðu er seltusvið
snigilsins afar vítt, og virðist liann
þrífast við sams konar skilyrði og
lónajurtin. Má því búast við því að
stranddoppan konii í leitirnar við
eftirgrennslan á þeirn stöðum öðrum,
þar sem lónajurt Iiefur fundist hér-
lendis.
Einstaklingsfjöldi snigilsins í sum-
um fitjatjarnanna var geysilegur. í
þeim 5 tjörnum þar senr rnest var af
stranddoppu (selta: 12.6, 12.8, 13.3,
19.1 og 21.3%c) reyndust að meðaltali
vera 910 lilandi dýr á reit, en einn
20 X 20 cm reitur var kannaður í
hverri tjörn. Samsvarar þetta um 23
þúsund dýrum á fermetra.
í tjörnum þessum situr snigillinn
mikið á gróðrinum, bæði lónajurt,
marhálmi og þörungum. Virðist gróð-
urinn þá alþakinn smáum dílurn, og
er þetta áberandi jafnvel úr nokkurri
fjarlægð. En oft er einnig mikið af
sniglunum á leðjubotni tjarnanna.
Sjást sniglarnir þar miklu síður, enda
oft alveg á kafi í leðjunni, og koma
þá helst ekki í leitirnar nema með því
að sigta leðjuna í fínu sigti.
Auk þeirra tjarna, sem að ofan get-
ur, hefur stranddoppan fundist i ísölt-
um tjörnum við Þorskafjörð, A.-Barð.
(12. ágúst 1975), í Gálgahrauni á
Álftanesi (19. septenrber 1976) og við
Stokkseyri (25. september 1976). Eng-
in lónajurt vex í tjörnum þessum. í
í Þorskafirði voru pollarnir örgrunnir
og lágu á milli klappa. Lítill sem
enginn gróður var í þcim. Fjöldi
stranddoppu á yfirborði leðjunnar
var lauslega áætlaður um 2000/rn2.
Við Gálgahraun fannst stranddoppan
í nokkrum fitjapollum. Var einna
mest af henni (um 100/ni2 ofan á
leðjunni) í einum polli með leðju-
botni en enguni gróðri. í pollum þess-
um var einnig mikið af mærudoppu
10