Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1977, Qupperneq 17

Náttúrufræðingurinn - 1977, Qupperneq 17
(Skeneopsis planorbis), baugasnotru (Onoba aculeus) og klettadoppu. Við Stokkseyri fundust stranddoppur í grunnu fjörulóni, sem er opið til sjávar. Selta var 24.0%„. í lóninu er Iireinn sandbotn og ríkjandi tegundir sandmaðkur og burstaormurinn Pygo- spio elegans. Stranddoppan kom að- eins í ljós við sigtun sandsins, en mjög mikið var af henni, eflaust þúsundir á fermetra. Á leirum liefur stranddoppan fund- ist á nokkrum stöðum nálægt Vogi á Mýrum (fyrst í nóvember 1974), norð- vestan við bæinn Straumsfjörð á Mýr- um (25. ágúst 1976) og í Djúpafirði, A.-Barð. (12. ágúst 1975). Leirur þess- ar eru gljúpar og fínkornóttar. Á þeim öllum vex töluverður marhálm- ur og sandmaðkur er áberandi, en margar aðrar dýrategundir eru al- gengar. Útbreiðsla snigilsins á þessum leirum virðist afar blettótt, og þar sem hann finnst er magnið mjög mis- ntikið, en yfirleitt svo lítið, að snigill- inn fæst ekki í leðjusýni, sem tekið er af 20 X 20 cm reit. Á leirubletti við Vog á Mýrum fengust þó allt að 242 dýr í slíku sýni (þ. e. um 6000/m?). Þrátt fyrir mergðina þarna eru snigl- arnir nrjög lítið áberandi, þar senr þeir eru fleslir á kafi í leðjunni. Selta hefur verið mæld á ýmsum stigum sjávarfalla við Vog og reyndist hún há og líit breytileg, eða frá 32.7— 33.4%c. Kjörsvæði stranddoppu hérlendis virðist svipað því og gerist víða er- lendis, þar senr hún lifir einkum í ísöltum lónum og tjörnum, sem ekki liafa stöðugan samgang við sjó, svo og í árósum og skýldum vogum. Hún finnst á alls konar undirlagi, nema svartri súrefnislausri leðju. í Dan- mörku er tegundin algeng í 5—24%0 seltu (Muus 1967), en finnst allt nið- ur að 2%o seltu. Annars staðar hefur hún þó einnig fundist í nær fullsölt- um sjó (Fretter og Graham 1962, Davis 1966). Stranddoppan er víða mjög algeng erlendis og skipta ein- staklingar olt þúsundum eða tugþús- undum á fermetra. Stranddoppan verpur stökum rauðumiklum eggjum í egghylki sent hún límir utan á sandkorn, smásteina eða aðra kuðunga. Mörg eintök frá Vogi (25. ágúst), Gálgahrauni (19. september) og Melabökkum (22. sept- ember) voru með egghylki, sem senni- lega tilheyrðu stranddoppu, utan á kuðungnum eða stöku sinnum á lok- unni. Flest egghylkjanna voru tóm og ekki tókst að klekja úr þeim hylkjum sem virtust innihalda lifandi egg. Að- eins tónr egghylki fundust á kuðung- um frá Stokkseyri (25. september). Á Melabökkum fannst mikið af ungviði (hæð kuðungs um 1—2 mm) í þör- ungaslýi. Samkvæmt þessu er aðal- tímgunartími tegundarinnar hér við land sennilega fyrri hluta sumars. Við Danmörku gýtur stranddoppan mest í maí (Muus 1967). Stranddoppan (Hyclrobia ventrosa) er fortálkni (undirflokkur Proso- branchia) og telst til ættarinnar Hydrobiidae, en hún er skyklust bauguættinni (Rissoidae) af íslensk- um sæsniglaættum og telst ásamt. henni og nokkrnm öðrum ættum til yfirættarinnar Rissoacea. Lýsing ís- lenskra eintaka fer hér á eftir. Kuðungurinn (2. mynd) er kcilu- laga, hálfgegnsær og hornlitur, slétt- ur en með snrásæjum vaxtarrákum. 11
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.