Náttúrufræðingurinn - 1977, Qupperneq 39

Gunnar Jónsson:
Flækingsfiskar á íslandsmiðum
Álitlegur fjöldi þeirra fiska sem
fundist hafa á íslandsmiðum er að-
komufiskar eða flækingar frá öðrum
hafsvæðum einkum úr sunnanverðu
norðaustur Atlantshafi en einnig ann-
ars staðar frá. Með flækingsfiskum er
átt við fisktegundir sem hvorki hrygna
né leita sér fæðu reglulega ár hvert á
íslandsmiðum heldur koma hingað af
tilviljun annaðhvort í fæðuleit eða
fyrir atbeina strauma. Reyndar er
ennþá það lítið vitað um ýmsar teg-
undir svokallaðra djúpsjávarfiska sem
veiðast frekar sjaldan, að erfitt er að
segja til um hvort þeir eru flækings-
fiskar eða stöðugir íbúar undirdjúp-
anna við ísland. Einkunt er hér um
að ræða miðsævis- og djúpsviflæga
(meso- og bathypelagíska) fiska. Með
vaxandi rannsóknunt á undirdjúpun-
um og dýralífi þar á ýmislegt eftir að
skýrast og rannsóknir næstu ára eiga
örugglega eftir að breyta mynd okkar
af lífsháttum og útbreiðslu djúpfisk-
anna allverulega.
Af þeirn 220 fisktegundum sent
fundist hafa á Islandsmiðum mun 51
vera flækingur svo öruggt sé en auk
þess eru nokkrar tegundir sent óljóst
er hvort eru flækingar eða heimafisk-
ar. Þá er sæsteinsugan auk Jjess flæk-
ingur en hún er yfirleitt talin með í
fiskatölum Jjótt eigi sé hún fiskur.
En látum okkur nú sjá hverjar Jress-
ar flækingsfiskategundir eru sent
heimsótt hafa Islandsmið og gera sunt-
ar hverjar reyndar af og til ennþá.
Brjóskfiskar
Eftirfarandi 6 tegundir brjóskfiska
af 33 sem fundist liafa á íslandsmið-
um eru flækingar á íslandsmiðum:
Brandháfur, Hexanchus griseus.
Hér hafa fundist einn eða tveir brand-
háfar og rak annan á Breiðamerkur-
sand árið 1933 og var hann 3 m á
lengd. Hinn á að hafa veiðst árið
1920 af Jtýskum togara sennilega við
suður- eða suðausturströndina en
reyndar gæti hann alveg eins hafa
veiðst við Færeyjar eftir þeim upplýs-
ingum sem fyrir liggja. Heimkynni
brandháfsins eru annars í hlýjum sjó
Miðjarðarhafsins og hlýrri hlutum
Atlantshafsins. Hann slæðist norður
lil Bretlandseyja, í Norðursjó, til
Noregs og til íslands.
D ep 1 ahá fu r, Scyliorhinus cani-
cula. í október 1906 veiddist depla-
liáfur í norðanverðum Faxaflóa og er
hann sá eini sent vitað er um hér á
norðurslóð. Heimkynni deplaháfs eru
Náttúrufræðingurinn, 47 (1), 1977
33
3