Náttúrufræðingurinn - 1977, Qupperneq 54

áigon-38. Hlutfallsíegt magn allra
argonsamsætna blöndunnar má svo
mæla beinL og út frá þekktu magni ar-
gon-viðbótarinnar má fá tölulegt
magn þeirra.
Aðalforsendur aðferðarinnar eru:
1) Að ekkert argon sé í berginu upp-
haflega, þ. e. þegar kvikan storkn-
ar.
2) Að bergið hafi ekki tapað neinu
argoni frá því að það storknaði,
þ. e. Ai"*l> hafi safnast fyrir.
3) Að Arso sem mælist í massagreini
sé eingöngu upprunnið úr and-
rúmsloftinu. Nier (1950) mældi
hlutföll argon-samsætna í and-
rúmslofti og er enn í dag notast
við niðurstöður lians, þ. e. Ar40/
Ar30 hlutfallið er jafnt og 296.0 í
hreinu andrúmslofti.
4) Að hlutfall K40/KlielWar sé liið
sama hvar sem er í bergi.
5) Að dreifing K og Ar í bergi, þ. e.
sýnunum, sé jöfn og réttlæti notk-
un tveggja sýnishluta, þ. e. eins
hluta fyrir K-greiningu og annars
fyrir argon-ákvörðun.
Ekki er ástæða til að fara náið út
í öll smáatriði, en rannsóknir fjöl-
margra vísindamanna hafa sýnt, að
ofangreind atriði standast ekki alltaf.
K40/KlieIldar hlutfallið getur t. d.
verið breytilegt (Taylor & Urey, 1938;
Verbeek Sc Schreiner, 1967), enda þótt
yfirgnæfandi meirihluti rannsókna-
niðurstaða sýni, að það sé hið sama.
Þó má benda á, að hlutfallið fer lækk-
andi í tímans rás vegna klofnunar á
K40, en lækkunin nemur aðeins 1%
á 16 milljónum ára (Dalrymple &
Lanphere, 1969).
Dreifing kalíums getur verið ákaf-
lega misjöfn innan hverrar bergein-
ingar, t.d. sýndu Hornung og sam-
starfsmenn hans (1964) fram á 17%
mismun í kalíum-magni eftir einum
og sama ganginum í N-Englandi og
Dalrymple og Hirooka (1965) sýnclu
að auki fram á misjafna dreilingu
argons. Evans (1969) staðfesti þessar
niðurstöður, en benti á, að koma
mætti í veg fyrir áhrif þessa dreifing-
armismunar með því að mala sýnin
mjög smátt og nota afmarkaðar korna-
stærðir.
Ennfremur liefur komið í ljós, að
oft er argon-40 til staðar í berginu í
upphafi og er það þá komið frá elclra
bergi. Sýnt hefur verið fram á tilvist
þessa umfram argons m. a. með sam-
anburði á aldursákvörðunum sama
bergs með mismunandi aðferðum
(Dalrymple &: Lanphere, 1969). Er þá
K/Ar niðurstaðan óeðlilega há miðað
við t. d. Rúbidium-Strontium aðferð-
ina. Ennfremur sýndu Mussett og
Dalrymple (1968) og Fitch og Miller
(1971) fram á, að Ar3G getur einnig
fundist i bergi án þess að vera komið
úr andrúmsloftinu.
Einnig er það staðreynd, að ekki
hafa <)11 berglög verið lokuð kerfi
hvað argon snertir, þ. e. argon hefur
náð að sleppa á brott. Mætti því
halda, að fátt stæði eftir, sem rétt-
lætti notkun þessarar aðferðar, en
sem betur ler llafa endurbætur innan
aðferðarinnar verið slíkar, að ágæti
hennar hefur verið staðfest. Er hér
átt við svonefnda „ísókrónu“-með-
höndlun K/Argagna (t.cl. Hayatsu &
Garmichael, 1970; Mellor &: Mussett,
1975, og Fitch o. fl„ 1976).
Hér er gert ráð fyrir, að bæði Ar40
og Ar3° séu til staðar í kvikunni í
ákveðnum hlutföllum og að dreifing
48