Samvinnan - 01.12.1956, Blaðsíða 7

inum og kómum, sem minnir á sögur
af álfakirkjum og tröllaukið dverga-
smíð.
Menn hafa bent á, að hér sé um
allt of stóran hhlt að ræða og haft
það til marks, að bæði Hótel Borg og
Reykjavíkur Apótek kæmust inn í
kirkjuna. Víst verður byggingin stór-
virki, en með bættri tækni við bygg-
ingar ætti það að hafast á hæfilega
löngum tíma.
Tvær stefnur í kirkjubyggingar-
málum.
Allar listir eru breytingum undir-
orpnar og svo hefur verið frá alda-
öðli. „Það er svo bágt að standa í
stað“, sagði Jónas, og raunar er það
algjörlega óæskilegt, því þá væri ekki
um neina framför að ræða. Fram-
vinda og breyting Hstanna á sér eitt
sameiginlegt: Samtímamenn hafa æv-
inlega bölsótast yfir breytingunum og
talið að stefnt væri í öfuga átt og
listin væri þar með á helvegi.
I nútíma myndlist hafa orðið
nokkrar stefnubreytingar á þessari
öld. Þessar stílbreytingar í málaralist
og höggmyndalist hafa haft mjög mik-
il áhrif á húsagerðarlist og orðið til
þess, að menn fóru að leita að nýjum
formum einnig þar. Þessi modernismi
í húsagerð, húsbúnaði og listum hef-
ur mætt eðlilegri mótstöðu, en víst er
um það, að hér er framtíðin á ferð-
inni, því stefnan á sér fyrst og fremst
formælendur í hópi yngri kynslóðar-
innar.
Segja má, að nú séu uppi tvær
stefnur í kirkjubyggingarmálum.
Annars vegar eru hinir íhaldssömu,
sem vilja byggja kirkjur „eins og þær
hafa alltaf verið byggðar hér“, í
gömlum stíl. Þeim finnst, að annað
geti varla verið guði þóknanlegt.
Hinsvegar eru þeir, sem orðið hafa
fyrir áhrifum af nýstefnum í listum
og aðhyllast nútíma byggingalist.
Þeir eru orðnir Ieiðir á tilbreytinga-
leysinu og vilja leita að sérkennilegri,
frumlegri og listrænni formum í
byggingalistinni. Þeim finnst ekkert
saka, þótt kirkjur hérlendis verði að
innri gerð örlítið meira aðlaðandi
heldur en raun ber vitni um og þeir
geta ekki séð, að guðshús þurfi að
vera með rígbundnu formi.
Hallgrimskirkja i Saur-
bce á Hvalfjarðarströnd.
Kirkjan er byggð fyrir
frjáls framlög frá þjóð-
inni allri til minningar
um sálmaskáldið. Formið
er fremur létt og á turn-
inn þátt i þvi. Annars
er ekki hægt að segja, að
um nútimastil sé að rœða
og kirkjan á sér hliðstæð-
ur i gömlum kirkjum
erlendis. Útveggir eru úr
steinsteypu, en að innan
er kirkjan ómáluð og öll
úr harðviði. Á veggjum
innanverðum er gulur
múrsteinn. Altaristöfluna mun Jóhannes
Kjarval mála, en fimm metra háan glugga á
framgafli mun Gerður Helgadóttir skreyta.
í loftinu eru sperrurnar látnar koma fram
eins og i Selfosskirkju. Liklegt er, að kirkjan
verði til að hæfa minningu Hallgrims á þeitn
eina stað, sem minnismerki um hann getur
staðið. Sigurður Guðmundsson, arkitekt,
teiknaði kirkjuna.
Hjá Sjómannaskólanurn i
Reykjavik á hún að risa þessi
kirkja og stendur fyrir þvi Ó-
háði Fríkirkjusöfnuðurinn. Það
rr frainhHðin, sem sést á teikn-
ingunni. Turninn er opinn að
framan og aftan. Yfir þvera
kirkjuna að frarnan er stór
gluggi með lituðu gleri. Félags-
heirnili safnaðarins verður áfast
við kirkjuna. Þessi bygging
verður tigin á svip og listræn að
forrni og mœttu fleiri slikar risa.
Gunnar Hansson, arkitekt. hef-
ur teiknað kirkjuna..
Nýr stíll með þjóðlegum einkennum.
Eitt er nauðsynlegt áður en lengra
er haldið. Um leið og við segjum skil-
ið við tilbreytingarleysið og förum að
byggja fegurri kirkjur, sem fólkið
fæst til að sækja, þá þarf að gefa þeim
þjóðleg séreinkenni eins og Guðjóni
Samúelssyni hefur bezt tekizt. Arki-
tektum okkar nú hættir við að apa
allt eftir erlendum fyrirmyndum. Hví
skyldum við ekki geta verið frum-
legir og byggt í nýjum stíl á þjóðleg-
um grunni? En til þess þarf lista-
menn, sem hafa hugmyndaflug. Það
er ekki nóg að kaupa útlend blöð um
arkitektúr og byggja eins og Corbusier
eða Frank Lloyd Wright.
Hitt er víst, að haldið verður á-
fram að byggja kirkjur í gamla stíln-
um og ekkert er við því að segja, ef
það er gert af smekkvísi. Til dæmis
er kirkjan á Bíldudal, sem mynd er
af í blaðinu, mjög formfögur, en aftur
á móti er sjálf dómkirkjan í höfuð-
staðnum dæmi um hið gagnstæða. Á
(Framh. á bls. 37)
7