Samvinnan - 01.12.1956, Blaðsíða 20

mannaeyjaferð 6. febr. 1857, þá ung-
ur að aldri; 2. Úlfur Kristinn Heið-
mann, bóndi á Skagnesi; Uni bóndi í
Hólakoti og 4. Sigurfinnur, faðir Sig-
urðar skipstjóra og hreppstjóra í
Vestmannaeyjum. Hálfbræður Ingva
voru: Einar bóndi á Steig og Magnús
á Skagnesi. Systur Ingva voru: Tala,
kona Hjalta Einarssonar bónda og
formanns á Suðurgötum; Rúnhildur,
kona Eiríks frá Brúnum; Svafa, kona
Eiríks Sverrissonar á Suður-Fossi, og
Steinunn Mýrdalína. Hún giftist ekki
og átti ekki afkomendur. Öll voru þau
börn Runólfs hið mesta atgjörfisfólk,
bæði til lífs og sálar, eins og þau áttu
kyn til. Mörg þeirra voru vel skáld-
mælt, og svo hafa einnig verið margir
afkomendur þeirra. Öll lifðu þau til
hárrar elli, nema Heiðmundur, eins og
að framan greinir.
Eins og áður er urn getið, var Ingvi
mikill vexti, en fremur var hann ólið-
Iega vaxinn, enda var hann á síðari
árum afmyndaður af gigt og kviðsliti.
Hann var oft hnittinn í orðum eins og
Vigga, enda vel viti borinn. Þó varð
honum stundum herfilega mismælt,
svo sem eins og þegar hann sagði:
„Það er ekki gaman að vanefnaskort-
inum, þegar maður verður að kljúfa
tvo raftana í einn.“ Ymislegt þessu
líkt var eftir honum haft.
Þau Ingvi og Ingveldur eignuðust
fimm börn, sem til aldurs komust, en
þar að auki að minnsta kosti tvær
dætur, sem létust í æsku. Börn þeirra
voru þessi: 1. Elín; 2. Jón; 3. Vigdís;
4. Kolfinna og 5. Sveinn. Elín var alla
ævi heilsulítil og naut því aldrei hæfi-
leika sinna til fulls. Eftir að foreldrar
hennar dóu, dvaldi hún jafnan hjá
frændfólki sínu á Skagnesi.
Jón var greindarmaður og vel hag-
mæltur. Síðustu ár ævi sinnar fékkst
hann nokkuð við smáskammtalækn-
ingar, og þótti honum stundum
heppnast það vonum framar. Kveð-
skapur hans minnti stundum á Sigurð
Breiðfjörð. Hann gaf út ljóðabók, en
ekki er mér kunnugt um, að hún sé
neinsstaðar til lengur. Enda mun upp-
lagið ekki hafa verið stórt.
Kolfinna var myndarmanneskja,
trölltiygg og drenglynd. En hana bag-
aði heyrnarleysi, sem ágerðist mjög
eftir því sem aldur færðist yfir hana.
Sveinn var myndarlegastur þeirra
systkina, bæði stór og sterkur, ljós
yfirlitum og öllu leyti vel á sig kom-
inn.
Ingvi var alltaf bláfátækur. Hann
mun hafa byrjað búskapinn á
Skammadal, en fluttist þaðan fljót-
lega að Norður-Hvammi og þar voru
börnin flest fædd. Frá Hvammi flutt-
ust þau að Rofum; var það lítið rýrð-
arkot, sem nú er fyrir löngu komið í
eyði. Þarna bjó Ingvi öll hin síðari ár-
in. Bústofninn var 2 kýr og 20—30
kindur, en nokkurn stuðning hafði
hann af silungsveiði í Heiðarvatni,
því Jón var sérlega natinn veiðimað-
ur. Um veiðiskap sinn kastaði hann
stundum fram vísum, til dæmis þess-
um:
Uni ég mér við aflastjá,
út á djúpið flýtur gnoðin.
Hækka tekur Hvolfi á,
Hvítasunnumorgunroðinn.
Og þessi:
Fram á Heiðar- heldur -lón,
happasmár um aldur,
Ingva niður nefndur Jón,
nasablár og kaldur.
Svo stunduðu þeir feðgar sjó eins
og aðrir Mýrdælingar, þegar færi
gafst.
Það er erfitt fyrir nútímafólk að
gera sér þess grein, hvað þetta fólk
varð að láta sér nægja og hvað það
varð margs að fara á mis af þessa
heims gæðum. Og þó var það sízt óá-
nægðara með sín bágu lífskjör heldur
en við með allsnægtirnar.
Ennþá standa rústirnar af kofun-
um hans Ingva á Rofum, óbreyttar
frá að hann bjó þar fyrir fullum 70
árum. Þó að búið væri þar nokkur ár
á eftir honum, var þar engu um breytt.
Þar hefur ekki verið hátt til lofts né
vítt til veggja. Ég hef stundum verið
að hugsa til þess, að gaman væri að
mæla og teikna þessar eða aðrar eyði-
býlarústir, þó að ekki hafi af fram-
kvæmd orðið, og hafa það til saman-
burðar við híbj’di nútímamanna. Og
þó eru ekki liðin nema 60—70 ár síð-
an að stór fjölskylda varð að hýrast í
þessu fátæklega hreysi. Nú er bærinn
á Rofunum að hverfa af sjónarsviðinu,
og fjölskyldan hans Ingva hverfur í
aldanna skaut, þegar Vigga á Hvoli
fellur í valinn, þar sem fjölskyldan
lætur ekki eftir sig neina afkomend-
ur, en systkini Viggu öll fyrir alllöngu
burtkölluð af þessum heimi.
Ég ætla, að Vigga muni vera síð-
asta förukonan, sem enn er uppi, eins
og þær gerðust í gamla daga. Vildi ég
því með línum þessuin gera tilraun til
að koma í veg fyrir, að nafn hennar
gleymdist með öllu, þegar ævi hennar
lýkur.
Þegar Vigga fellur í valinn, hverfur
einhver einkennilegasta og sérstæð-
asta kona, sem Mýrdalurinn hefur al-
ið síðustu hundrað árin og jafnvel þó'
að lengra og víðar væri leitað.
Móðir Kalla hafði eignazt tvíbura,
og þegar hún kom heim af fæðingar-
deildinni, fékk Kalli frí í skólanum.
— Þú hefur auðvitað sagt kennslu-
konunni frá tvíburunum, þegar þú
baðst um fríið? spurði faðir hans um
kvöldið. *
— Nei, ekki aldeilis, sagði Kalli. Ég
sagði henni bara frá öðrum. Hinn ætla.
ég að geyma mér til næstu viku.
★
— Hér segir hinn aldni vísindamað-
ur, að það sé alveg nóg að sofa fjóra
tíma á sólarhring.
— Þó að hann vissi það nú. Ég á
tveggja ára gamlan son, og hann vissí
þetta í fyrra.
★
Sérfræðingur í gigtarlækningum í
Los Angeles sendi einum sjúklingi sín-
um allháan reikning og fékk hann end-
ursendan ógreiddan. Hann hringdi í
sjúklinginn og sagði:
— Reikningurinn, sem ég sendi yð-
ur, er kominn aftur.
— Það er gigtin líka, sagði sjúkling-
urinn og lagði tólið á.
20