Samvinnan - 01.12.1956, Blaðsíða 39

Nokkrar nýjar kirkjur.
I Borgarnesi verður bráðum lokið
við smíði nýrrar kirkju, sem Halldór
Jónsson, arkitekt, hefur teiknað. Það
er fremur svipfalleg kirkja í gömlum
stíl. Hún er með brotnu þaki á turni,
en formið er ekki útfært á kvistum
og þaki og hefði það verið fegurra.
Óháði fríkirkjusöfnuðurinn í
Reykjavík hefur hafið kirkjubygg-
ingu á holtinu við Sjómannaskólann.
Þar verður um að ræða kirkju í
nýjum stíl, sem væntanlega verður í
senn frumleg og fögur. Þar er vel séð
fyrir hlýleikanum í hinni innri gerð.
Stór gluggi með lituðu gleri nær yfir
alla kirkjuna að framan og ber inn
mjög fallega birtu. Félagsheimili safn-
aðarins er í sömu byggingunni, og er
það athyglisverð nýjung. Gunnar
Hansson hefur gert teikninguna.
Neskirkja hin nýja, hefur orðið
mjög umdeild. Formið er mjög frá-
brugðið því venjulega og að mörgu
leyti skemmtilegt. Hins vegar vantar
eitthvað í hana, sem að marki hittir
naglann á höfuðið. Ágúst Pálsson
arkitekt, hefur teiknað Neskirkju.
í Langholti í Reykjavík rís vænt-
anlega kirkja innan skamms, sem
Hörður Bjarnason, húsameistari rík-
isins, hefur teiknað. Hún verður í
gömlum, íslenzkum sveitabæjastíl.
Burstirnar eru tvær. Annars vegar er
sjálf kirkjan, en hins vegar félags-
heimili safnaðarins, nokkuð frá
kirkjunni, en innangengt á milli. Ef
kirkjan verður nægilega há, getur hún
orðið fögur og sérkennileg bygging.
Á Selfossi var nýlega vígð svipfalleg
kirkja í gömlum stíl. Þó vantar turn-
inn ennþá og getur hann breytt miklu.
Loftið í kirkjunni að innan, hefur
þjóðlegan svip og listamenn hafa gert
skreytingar í kirkjuna, sem fara mjög
vel. Allt þetta er til fyrirmyndar.
Kirkjuna hefur teiknað Bjarni Páls-
son á Selfossi.
Á tuttugustu öld byggjum við
kirkjur með hliðsjón til fortíðarinn-
ar, en í samræmi við byggingar og
listsmekk nútímans. Við segjum til-
breytingarleysinu stríð á hendur, en
gefum hugmyndafluginu lausan taum-
inn í listrænni sköpun.
Gísli Sigurðsson.
Þar glitra daggir
(Framh. af bls. 18)
eða silki, pappír eða aðrar iðnaðar-
vörur. Framan af voru sögunarmyln-
urnar einu iðjuverin, sem byggðust á
timbrinu. Varð sögunin að stóriðnaði
fyrir um 100 árum, en undir alda-
mótin hófst trénisframleiðslan, og
hefur hún farið sívaxandi síðan. Til
hennar má nota allan úrgang og allt
lélegasta timbrið, sem naumast var
nema eldsneyti hér fyrrum. Nú er
orðið lítið um viðarkolagerð, sem áð-
ur fyrr var helzta iðjan í sambandi
við skógarhöggið. Var með hana eins
og trénisframleiðsluna, að til hennar
mátti nota úrgang og smávið. Viðar-
kolin voru áður ómissandi til .nálm-
bræðslu, en nú hefur rafmagnið leyst
þau þar af hólmi.
SKÓGRÆKT í SKÓGALANDI
Enda þótt svo virðist sem skógar-
höggsmenn hafi af nógu að taka í
Helsingjalandi, eins og raunar einnig
annars staðar í Svíþjóð, er samt ekki
gengið á skóginn af fyrirhyggjuleysi
um framtíðina og hann beittur rán-
yrkju. Alls staðar þar sem ruddur
hefur verið skógarfláki, er sáð eða
plantað í hann að nýju. Þó að náttúr-
an sé gjöful má ekki sóa auði henn-
ar, heldur er nær að hjálpa henni til
að endurnýja hann og jafnvel bæta
stofninn. Skógur er ekki aðeins rækt-
aður til að fegra hrjóstugt land og
gera það hlýlegra. Hann er líka rækt-
aður þar sem nóg er af skógi og meira
en það, af því að hann er náttúru-
auður, sem ekki má skerða eða láta
ganga til þurrðar af vanhirðu eða
rángirni. Reitur, sem var ruddur í
fyrra, er oft brenndur í ár, en svo
verður sáð eða plantað í hann að ári,
segir framkvæmdastjórinn. Það þykir
betra og tryggara að planta.
GEGNUM SKÓG
Á bakaleiðinni var farið fram hjá
bifreið, sem var að flytja heim skóg-
arvinnufólk einhvers staðar utan úr
mörkinni. Þar á meðal voru brosandi
blómarósir. Kvenfólk þykir betra en
karlmenn við plöntun og er eftirsótt
til þeirra starfa. Af því að nú er farið
að líða að kvöldi er ekkert fólk eftir.
Skógurinn er kyrr og auður. Fuglar
kvaka í rjóðri eða mýrarjaðri, og ef
til vill smjúga léttfætt skógardýr
milli trjástofnanna hér rétt hjá — ef
til vill birnir, þótt þeir séu, að sögn
kunnugra, orðnir ærið sjaldgæfir á
þessum slóðum. Þau nasa ef til vill
eftir hættum í miðaftanskyrrðinni,
sem getur orðið grunsamlega djúp,
því að sumir kunna að stíga til jarð-
ar hljóðlausum skrefum. En dýrin
eiga skóginn eins og maðurinn, sem
ekki einasta situr um líf þeirra, held-
ur er einnig með slíkar yfirtroðslur
að vilja eigna sér skóginn og ryðja
hann og rækta að sinni vild. Skyldi
nú þessi veiðimaður, sem kom með
byssu og tösku og hníf uppí leiðar-
vagninn í Ljusdal, vera búinn að
sálga nokkurri skepnu? Eða skyldi
bifreiðagnýrinn og hávaði mannfólks-
ins, sem vinnur í skóginum, vera það
eina, sem raskar ró skógarbúanna
þennan daginn?
Þvottaefni
(Framh. af bls. 25)
lækkar einnig aðdráttaraflið á milli
þráða og óhreininda. Hafi fataefnið
verið þvegið nokkrum sinnum með
þvottaefni, sem inniheldur CMC, tek-
ur það síður í sig óhreinindi en ella.
Sjálfvirk þvottaduft framleid hér á
íslandi eru hættulaus fyrir efnið (ef
það þolir yfirleitt vatn), en samt sem
áður er bezt að þvo mislitt tau sér og
fljótlega, og leggja það ekki í bleyti.
Ef óskað er að bleikja hvítt bómullar-
efni eða léreft, er hægt að nota smá-
vegis clorox, eftir reglum gefnum á
flöskunni, en alls ekki nota klórduft,
þar sem erfitt er að leysa það vel upp.
Bleikjunin er fólgin í því, að súrefnið
gerir hvítari bæði óhreinindin og
þvottinn.
Á síðustu árum voru framleidd í
Þýzkalandi og í Bandaríkjunum mörg
þvottaefni, sem ekki innihalda neina
sápu, svo kölluð „syntetísk þvotta-
efni“. Þau eru ágæt, þar sem vatnið
er hart, einnig ef óskað er eftir því,
39