Samvinnan - 01.12.1956, Blaðsíða 24

var til þess að rífa hann upp úr þess-
um vesaldómi. Og síðasta úrræðið
var að finna handa honum góða konu,
sem gæti haft hemil á honum og vak-
ið ábyrgðartilfinningu hans. Séra Sig-
urður greip þessa hugmynd eins og
drukknandi maður grípur hálmstrá.
Og nú var ákveðið að Halla á Felli
skyldi giftast honum.
Þessi ráðagerð fór ekkert leynt.
Prófasturinn sagði hana hverjum sem
heyra vildi. En stúlkan sjálf hafði
ekki verið spurð, utan hv.að móðir
hennar hafði vikið að því við hana,
og fékk þær undirtektir, sem gætu
bent til þess að nýir erfiðleikar væru
í aðsigi.
Prófastsfrúin var mjjg ólík manni
sínum Hún var hæglát og góðgjörn
og óskaði einskis annars en að mega
lifa í friði við alla. Henni þótti vænt
um Halldór og skildi hann betur en
maður hennar. Hún sá skjótt, að
Halldór var ekki gefinn fyrir lærdóm,
en margt annað var honum vel gefið.
Hann var verklaginn í bezta lagi og
undi sér vel við útistörf. Var hún
ekki í efa um, að hann mundi geta
orðið gildur bóndi. Orsökin að ófarn-
aði hans taldi hún þá, að faðir hans
vildi þröngva honum til að læra til
prests. Hún hafði oft rætt um þetta
við hann, en hann hafði tekið því
fjarri. Prestur skyldi Halldór verða!
— Sigurður prófastur var hálf-gramur
vini sínum, biskupinum, að hann
skyldi ekki hafa boðist til að láta
Halldór komast gegnum skólann,
þótt hann væri slakur í fræðunum.
En hann hafði ekki vogað að ympra
á því sjálfur.
Halldór var heima þennan vetur.
Hann hafði þverneitað að fara í skól-
ann, en hét þó föður sínum því, að
hann skyldi fara næsta vetur og reyna
þá til úrslita. Hann hafði gluggað
tailévert í skólabókunum, svo að séra
Sígurður hafði von um að hann gæti
oVðið prestur eftir eitt ár, ef hann
rjfi sig duglega upp úr vesaldóminum.
(,JPrófasturinn varð því allshugar
fegiijn, þegar svo talaðist til, að Halla
kæmirtil hans til haniiyrðanáms.
Ó >Maddaiha Þórunn var tíður 'gestur
£ r prestsetrihu. Hún ræddi margt í
einrónii’rvið séra Sigurð. Eitt sinn
tróðb hú4 shonum fyrir því er maður
hennamdíafðii sagt henni, urh grun
sinn viðvíkjandi Atla. Prófastunnn
varð orðlaus af undrun og skelfingu.
Jafnvel þó að þetta kynni að líta illa
út, hafði hann ekki nógu sterk orð
um, hve hættulegt það gæti orðið, ef
þessi grunur kæmizt í hámæli.
„Ég veit, að maður yðar setur rétt-
lætið hátt, en ég held að það væri
betra fyrir okkur yfirmennina, að fá
bundinn enda á málið sem fyrst, með
því að láta Brodda taka út refsingu
sína, því að annars vekjum við upp
slaður og illar getsakir og við vitum,
hve réttlátt það er í okkar garð“,
sagði hann.
„Má ég þá treysta því, frændi, að
þér styðjið inig í að forða manninum
mínum frá að halda lengra áfram á
þessari braut?“ spurði hún.
„Já, það megið þér reiða yður á,
kæra frændkona“, sagði séra Sigurður
og hristi hönd hennar.
Maddama Þórunn var engan veg-
inn grimmlynd, þótt þessar ráða-
gerðir gætu bent í þá áttina. En henni
fannst hver vera sjálfum sér næstur.
Og ef svo væri í raunveruleikanum,
að sonur hennar væri sekur um þann
verknað, sem Broddi var sakaður um,
mundi hún ekki hika við að láta
dæma Brodda saklausan. í þessu
mætti virðast mótsögn, en svo var
þó ekki. Hún hugsaði einungis um sig
og sitt fólk. Fyrir heill þess og ham-
ingju varð allt annað að víkja.
Lítið grunaði Harald sýslumann að
orð hans um mögulega sök Atla,
mundu verða til þess að andúðaralda
skapaðist gegn Brodda, alda, sem
valt fram með æ meiri þunga og gerði
aðgerðir óhjákvæmilegar.
En því var samt þannig varið. —
Auðvitað hafði ránið í Blesukoti
verið algengasta umtalsefni fólksins
upp á síðkastið, en enginn hafði neitt
að athuga við framkomu sýslumanns-
ins í málinu. Nú breyttist þetta
skjótlega. Menn voru farnir að heimta
höfuð Brodda á fati, kváðust ekki
geta verið rólegir fyrr en hann væri
dæmdur, en fáir sögðu það þó beint
við sýslumanninn, n«na séra Sigurð-
ur. Hann gerði sér ferð á hendur að
Felli. Áttu þeir þar langt tal saman,
og fólkið sá að þeim háfði sinnast
báðum. Og þegar prófastur kvaddi,
heyrði fólkið að sýslumaðurinn sagði
af þunga:
„Það hefur alltaf farið vel á með
okkur, séra Sigurður, en gættu þess,
að ganga ekki of langt í að skipta
þér af embættisverkum mínum, því
að þá verður þolinmæði mín brátt á
enda. Ég geri hvað ég get til þess að
grafast fyrir um málið, en fyrr læt ég
reka mig frá embætti, en að ég hrapi
að því að kveða upp dauðadóm yfir
manni, sem ég veit ekki hvort er sek-
ur eða saklaus“
Maddama Þórunn furðaði sig á
því, hversu einbeittur maður hennar
var orðinn allt f einu. Þegar hún
reyndi að stappa -í hann stálinu að
ljúka málinu með dómi, sagði hann:
„Að dæma Brodda til dauða nú,
væri sama og morð í mínum augum,
og það geri ég aldrei. Svo vil ég ekki
hlusta á þetta þvaður framar. Ekki
veit ég hvað ykkur prófastinum
gengur til að vilja endilega leiða
ógæfuna yfir Brodda fyrr en sýnt
þykir, að hann sé sekur. Að minnsta
kosti sæmir það illa guðsmanninum“.
„Ef svo er, sem þú sagðir eitt sinn,
að drengurinn okkar hafi máske gert
þetta í örvinglun — villtu þá heldur
dæma hann?“
„Sé þetta val á milli réttlætis og
eiginhagsmuna, þá vel ég réttlætið“,
sagði hann þurrlega. „Og nú vil ég
ekki hafa meira slúður um þetta. Það
geturðu sagt guðsmanninum frá mér!“
Þórunn sá að manni hennar var al-
vara. Henni gramdist við hann. Hún
hafði aðeins ætlað að hjálpa Atla.
Hún unni syni þeirra mjög. Og nú
var hún, þó undarlegt mætti virðast,
sannfærð um að hann væri í bráðri
hættu staddur.
Sú hugsun, að sonur hennar kynni
að vera þjófur, lét hana engan frið
hafa.
Og allt þetta leiddi hana til þess,
sem hún hefði talið hina mestu smán
undir öðrum kringumstæðum, en það
var að stofna til einskonar samsæris
á móti eiginmanni sínum. Eða réttata
sagt, hún gerði ekkert til þess að
hindra það.
Eitt sinn um haustið, er hún var
gestkomandi í Múla, sagði séra Sig-
urður henni, að hann hefði skrifað til
lögmannsins og beðið hann að reka á
efti'r Haraldi sýslumanni um að gera
enda á þjófnaðarmálið.
Framh.