Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1922, Blaðsíða 11

Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 5
sem gerir starf félaganna svo erfitt á kreppu tímum staf-
ar af fákænsku og þekkingarleysi. Eða hvernig er hægt
með öðru móti að skilja og útskýra þakklátssemi þeirra
manna sem gleðjast yfir háa verðinu á íslenskri vöru,
sem samstundis er tekið úr vösum þeirra með of háu verði
á hinum erlendu vörum?
Eg kem þá að öðrum liðnum, því hversu kaup-
félagsskapur er erfiðari hér í flestum öðrum löndum.
Munurinn liggur í skuldaversluninni. Hér á landi selst
framleiðsla hvers árs ekki fvr en seint ’á árinu, eða
jafnvel ekki fyr en eftir áramót.
Þjóðin á ekki sjóði til að þola þessa bið. Það verð-
ur að lifa á lánum. Kaupfélög og kaupmenn verða að
lána bæði öllum þorra bænda og útvegsmanna. Em-
bættismenn og sumir verkamenn í bæjum eru þeir einu,
sem geta nokkurn veginn verslað skuldlaust. Nú eru
kaupfélög hér á landi aðallega í sveitunum þar sem enn
verður að lána langflestum félagsmönnum lengri eða
skemri tíma úr árinu. Kaupfélagið verður bæði banki
og venjuleg verslun.
Þetta þekkist hvergi í næstu löndum. Þar geta kaup-
félögin nálega ætíð verslað skuldlaust. Afurðir landanna
seljast skjótar en hér. Samgöngur eru greiðari. Bankar
eru á hverju strái til að létta undir með atvinnurekend-
um. Hver maður sem vinnur eða framleiðir fær tekjur
sínar daglega eða vikulega. Þessvegna þarf enga skulda-
verslun, og hún hverfur hljóðalaust úr sögunni. Tökum t. d.
dönsku kaupfélögin. Þau eru nálega öll í Fællesforeningen.
Hver danskur kaupfélagsstjóri getur birgt sig að vörum
vikulega eða oftar. Stjórn félagsins verðleggur vörurnar, en
Fællesforeningen kaupir inn í stórkaupum. Og félagsmenn
borga vörur sínar út í hönd. Allir sjá að í slíku landi
reynir minna á alla aðila, heldur en hér á landi. Hér
þarf kaupfélagsstjórinn, eða nú á dögum Sambandið að
útvega mikið veltufé handa félagsmönnum að láni, því
nær fyrir ársbirgðum handa lieimilum þeirra. Sömu aðilar