Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.03.1922, Side 18

12 Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
leyst af hendi slík vandastörf. En þessa gáfuðu menn
vantaði tækifæri, meðan þeir voru ungir til að nema
tungumál, dvelja erlendis, og fá sér þekkingu á félags-
legum viðfangsefnum. Enginn skóli á landinu hefir leit-
ast við að búa nemendur sína undir slík verk. Enginn
skóli á landinu hefir kent nokkuð, sem veitti nægilegan
undirbúning í því efni. Samvinnuskólinn hefir riðið hér á
vaðið. Hann er aðeins lítil byrjun, á margan hátt gerð
af vanefnum. En ef tekst að uppfylla nokkur ytri skil-
yrði má lengja skólatímann á komandi árum, og búa svo
í haginn, að þegar úrvalsnemendur skólans eldast hafi
þeii' á æskuárunum fengið þá undirstöðu sem auðvelt er
að byggja ofaná. Eg tel það gleðilegan vott um áhrif
skólans í rétta átt, að margir af nemendum lialda áfram
námi erlendis, eða eru að búa sig undir það. Sé tekið
tillit til þess, að þetta eru alt efnalausir menn sem brjótast
áfram af eigin ramleik, þá er því lofsverður slíkur áhugi
og elja. T. d. má nefna það að auk þeirra sem beinlinis
hafa kynt sér starfsemi lcaupfélaganna erlendis, er nú
sem stendur einn af eldri nemendum skólans starfandi í
Samvinnubankanum þýska í Hamborg, en annar byrjað-
ur á sérnámi í liagfræði í Berlín.
Mér dettur ekki í hug að gera iítið úr þeim sjálf-
mentuðu mönnum, sem rutt hafa samvinnubrautina hér á
landi: Jakob Hálfdánarsson, Torfi í Ólafsdal, Sigurður í
Ystafelli og margir fieiri. Slíkir menn eru ómetanlegir.
Enginn skóli, eða siglingar geta skapað slíka menn úr
lélegum efniviði. Hinsvegar er enginn vafi á að því rneira
efni er í einhverjum manni, því meiri starfsþrek og starfs-
löngun sem í honum býr, því meira gagn er að einmitt
slíkur maður fái heppilegan undii'búning meðan hann er
ungur.
Frá því fyrsta. að samvinnuskólinn tók til starfa var
þeim sem beitt höfðu sér fyrir stofnun hans ljóst að hann
hefði aðllega tvö verkefni. Fyrst sérmentun tilvonandi
starfsmanna. í öðru lagi almenna félagslega þroskun þeirra