Andvari - 01.01.1900, Side 106

IOO
laus, sem sé 6 milj. kr. og verða þú eftir io milj. kr.
Ef ennfremur er dregið frú */* .partur vegna kostnaðar
við seðlagerð o. fl. sem þar að lýtur, verða eftir 8 milj.
kr., sem reikna mú, að gefi hreinan arð. Eg reikna eins
og úður 4°/o af upphæðinni og fæ þú út, að seðlaútgúfu-
einkarétturinn geti gefið þessum banka með þessu stofnfé
320 þús. kr. ú úri. Það er sem sé auðsætt ú öllu fyrir-
komulagi banka þessa, að stofnendur hans hugsa sér að
nota seðlaútgáfuréttinn einnig »fvrir útan pollinn« og
það í tífalt stærri stýl en hér ú landi. I þeim tilgangi
er hlutaféð sett svona hútt, 6 milj. kr.; í þeim tilgangi á
helmingur bankarúðsins að vera búsettur í Kaupmanna-
höfn og flagga þar með ráðgjafa Islands í broddi fylking-
ar. Það liggur svo sem í augum uppi, að úr
því að norskir og sænskir bankaseðlar ganga svo
mjög i Danmörku, nær því aftallalausir (99s/i °/o), þótt
þar sé enginn banki, sem innleysir þú fullu verði, muni
auðið verða fyrir deild úr hlutafélagsbankanum að fá seðla
sína þar í umferð án affalla, ef deildin innleysir þú jafnan
mót gulli við sýningu fullu verði — og það getur hún
því fremur, þvi meiri peninga sem hún hefir þar. Það
hlýtur öllum að vera augljóst, að því meira, sem hægt er
að hafa af seðlum úti fram yiir málmforða, því meiri arð
gefur seðlaútgáfan. En þar sem ekki getur verið til þess
að hugsa, að hafa úti hér á landi nema mjög litla upp-
hæð, líklega ekki fram yfir 1 railj. kr., sakir fátæktar ís-
lands og mannfæðar, liggur það í hlutarins eðli, að bank-
inn, til þess að græða sem mest, muni gera sér sem mest
far um, að fú markað í Danmörku fyrir seðlana. Það
má því að sjálfsögðu vænta þess, að bankinn muni hafa
vit ú þvi, að hafa sem allramest af forða sínum i Kaup-
mannahöfn til þess að hafa sem mestupp úr seðlaútgáfu-
réttinum; það er hann skyldugur til vegna hags hluthaf-
anna. En af þessu má sjú, að ísland getur ekki vænt