Spegillinn - 01.12.1956, Blaðsíða 11

ipepilUnn
275
2MJKIO tncmlvi
Á efsta degi ins útlíSanda árs gerði
stórhríð jarganlega um landið allt sunnan
og vestanvert, valdandi áliyggjum öllum
þeim inum mörgu, er höfðu í huga sér fyr-
irætlanir stórar um áramótadrykkjur, að
sið forfeðra sinna, vildu nokkrir meina,
að Áfengisvarnarnefnd liefði gert veður
þetta með galdrakonstum og öðrum troll-
skap. Urðu þó hollar vættir nefndinni
yfirsterkari áður yfir lauk og gerðu veður
fagurt að kvöldi, óðu menn nú klofsnæ,
hver til síns fagnaðar, með fleyg í vasa
og söng í hjarta; varð af gleðskapur mik-
ill víða um land, en þeir er eldri vóru,
sátu í liíbýlum sínum, lilýðandi á mál Ól-
afs Þórsar á öldum ljósvakans, hver eð nú
flutti ina hinnztu stórræðu í sinni valda-
tíð, en lians veldi og makt var nú mjög
á hveli hverfanda og segir enn gjörr af því
í þessu ritkorni. Veðurátta tyrrin í Ianu-
ario, gerði jakastíflur miklar í Hvítá syðra,
en við Húsavík norður tók þak af hey-
hlöðu merkilegri; fauk cl faðma og á land
annars manns; tók sá þakið og hagnýtti,
lofandi guð fyrir svo óvenjulegt og óvænt
happ. Hljóp Múlakvísl á Mýrdalssandi,
hafandi á brott með sér brú þá, er á var;
þótti vel tekizt hafa og var endurtekið
síðar.
Hlutir engir um Suðurnes og svo um
land gjörvallt, er útvegur landsmanna var
nú að þrotum kominn; höfðu þó upp verið
fundnar margar myntir, honum til lieilsu-
bótar og afréttingar, en kom fyrir ekki,
er myntir þær vóru jafnharðan uppetnar
af verkföllum og annarri óáran. Svínfylktu
þá útvegsbændur og gengu á fund liöfð-
ingja, jafnskjótt sem þessir höfðu lokið
nýársdrykkjum sínum í selskap inna aum-
ustu í þjóðfélaginu, en sá hafði þeirra
siður verið um nokkur undangengin ár.
Kváðu nú illt í efni og ástandið sýnu verra
en á Goddastöðum og þó ekki við bæt-
andi; myndi þeir nú til neyddir að draga
skip sín á land og brenna þau er af tré
vóru gör, myndu þó lítt hita, sökum þurra-
fúa, en járnskip öll myndi þeir til neydd-
ir að ofurselja Járna-Einari, þeim er skæð-
astur hafði orðið flota landsmanna þá urn
margt ár. Hristu höfðingjar höfuð sín yfir
ástandinu og varð af skarkali mikill. Kváð-
ust þó allir af vilja görvir að rétta hag
útvegsbænda, myndi nú stofna nýja mynt
þeim til afréttingar og væri helvíti hart
ef lietjur hafsins skyldi liggja óuppbættar
hjá garði, fyrir hunda fótum og manna.
Gerðu bændur góðan róm að máli höfð-
ingja og kváðu þá hraustlega hrækt hafa
og höfðinglega, og þó að vonum. Efndu
og liöfðingjar loforð sín með þeim ágæt-
um, að er vika lifði Ianuarii, vóru flestir
sótraftar landsins á sjó dregnir, þeir er
fljóta máttu, fiskum hafsins og öðrum sæ-
kvikendum til hinnar mestu óþurftar og
fordjörfunar, en eigendum til ábata og
uppbóta.
Gera delinquentes ríkisins uppsteit gegn
sínum yfirboðurum, að félagsheimili sínu,
Litla-Hrauni, vóru þó að lokum bugaðir
með liðssafnaði langvegis frá og aftur í
viðjar færðir. Þótti atburður þessi svo við-
sjárverður, að jafnvel urðu orðræður um
að setja skrár og aðrar læsingar fyrir prís-
undirnar, ef svo skyldi enn fram fara. Að-
spurðir kváðu delinquentes umbrot þessi
stafa frá frelsishreyfingum þeim, er þá létu
á sér kræla víðs vegar í álfunni (og þó
betur síðar). Var þessu trúað og þótti rart.
Stóð ríkissjóður í miklum blóma á ára-
mótum, fyrir atbeina foringja hans, Ey-
steins að nafni, svo og fyrirtaks greiðslu-
fýsnar almúga. Var Eysteinn tvílráður
nokkuð svo, hvemig verja skyldi, en eigi
tjóaði að geyma sökum verðfalls mynt-
ar landsins. Var þá að ráði Alþingis nokkr-
um hluta óþarfafjár þessa ráðstafað til
Jafnvægisnefndar, liljóp hún í spik, en
eigi er getið um jafnvægið. En meðan fé
þessu var enn eigi ráðstafað, skeði það einn
morgun, að afliðnum dróttinsdegi, að fjár-
hirzla ríkisins vildi eigi opnast láta og
fannst að lokum lykill einn í skránni, hag-
lega gerr en brotinn í ii hluta. Hafði
ófrómur aðili leitazt við að létta sjóðinn
um það, er þar var óþarft, en eigi tekizt
betur en vel, og hélt sjóðurinn virðingu
íhaldi'ö hrellir þess andskotalið
rneö allskonar brögöum, ef kemur þeim viö.
Utyfir tók þó er Einar sleit fund,
en Ólaf ur haföi þá beöiö um stund,
fullur í axlir af áhuga var
og áskorun mikla um fundarslit bar.
Einari varpaöi hann út í horn,
því hraustur er Óli og í skapinu forn.
Þó þenji sig strákar viö stýri út í sjó,
strandkapteinn líka má segja: lagó.
Grímur.