Fálkinn - 22.12.1944, Blaðsíða 12

8 JÓLABLAÐ FÁLKANS 1944
JOHAN KELLER:
GAMALMENNAJOL
Jf
I LITLUM kaupstað, þar seni
■*■ aðeins voru tvær götur,
önnur steinlögð, en svo ójafnir
steinarnir að illgengt var a
þeim, en hin eiginlega ekki
nema vegarslóði, en þó miklu
greiðfærari bjó gamall járn-
smiður ásamt konu sinni, sem
var engu yngri en hann.
Þau höfðu húið ein saman í
mörg herrans ár. Einu sinni
höfðu þau átt dóttur, en Jiún
var farin frá þeim fyrir löngu.
Hún giftist nefnilega —- þeim
til mikillar raunar — sjómanni,
sem var í siglingum til fjar-
lægra landa, og liafði farið
með honuni. Úr þeirri lang-
ferð liafði liún aldrei komið afl-
ur, nje lieldur maðurinn liennar.
Þau höfðu verið git't í nokk-
ur ár, og höfðu ekki látið lieyra
frá sjer nema sjaldan, en þá
gerðist það, að slvipið, sem þau
voru á, fórst með allri áhöín
cina óveðursnóttina. Og ungu
lijónin höfðu bæði lagst lil
hinstu hvíldar í vota gröf á
botni Atlantsliafsins.
Auk tilkynningarinnar um
þennan atburð vgir gömlu smiðs
hjónunum samtímis send ynd-
isleg telpa á'sjöunda árinu.
Hún kynti sig sem dóttur
dóttur þeirra, sem eklvi átti
annan stað í heiminum að leita
hælis á.
Hún þurfti ekkert að kvarla
vfir viðtökunum, sem hún fjekk.
Afi gamli og amnia hlógu og
grjetu í einu. Og svo voru þau
sí og æ að klifa á þvi, hvort
þetta væri nú virkilega dóttir
liennar dóttur þeirra, Hún El-
ísabet litla.
Yes, svaraði hún altaf
þegar hún heyrði nafn sitt nefnt.
Því að nafnið Elísabel var það
eina, sem hún skildi, af þvi,
sem þau sögðu. Hún skildi ekki
nema ensku.
En þess varð ekki langt að
bíða að þau færu að skilja hvert
annað, og það vel. Og þá ætlaði
fögnuðinum- aldrei að linna.
„Bitten“, sem þau kölluðu hana,
var yndislegasta barn í lieimi.
Hún var þeim sólargLislinn,
sem alt í einu hafði komið og
varpað birtu yfir bina einstæð-
ingslegu tilveru þeirra.
O Vö leið vorið hjá og sumarið
^ kom. Þau þremenningarnir
urðu sifelt samrýmdari.
All snerist um Bilten. Ef inn-
rætið hennar hefði ekki verið
eins gott og það var, þá mundu
komin i rúmið, sátu þau oft
inni i skonsunni, sem hún svaf
í. Þá sátu þau þar og sögðu
hvort öðru af þvi, sem þau
höfðu sjeð teípuna hafa fyrir
stafni þann daginn. Ekkert barn
var jafnt greint og Bitten. Að
niinsta kosti fanst þeim svo.
SVONA leið sumarið á enda
og svo kom vetur. Þegar
l'ór að líða að jólaföstubyrpm
og tíininn leið svo fljótt —
gömlu hjónin hafa evðilagt hana
með dekri sínu. Því að þau ljetu
alt eftir henni. fram úr öllu
hófi.
En tíminn leið. Gamla siniðu-
um fannst, að aldrei liefði vinn-
an fallið honum eins ljett og nú.
Það var komið fram á hádegi
áður en hann vissi af. Og þá
hvíldi hann sig og skrafaði við
Bitten, og svo var vinnan af-tur
eins og leikur frá hádegi lil
kvölds. Þegar hvíld varð í
•smiðjunni var það hún, sem
hafði kallað á hann.
Það var hamingjan sjálf, sem
liafði tekið sjer bólfestu á heim-
ili gömlu smiðshjónanna, eftir
að skær barnsröddin fór aö
hljóma þar innan veggja.
Og á kvöldin, þegar hún var
fóru þau smátl og smátt að
tala um jólin. Og það er svo ó-
Irúlega margt, sem hægt er að
tala um í sambandi við þau.
Þau koma aftur, ár ef'tir ár, en
alltaf eru þau jafn yndisleg,
jafn hugþekk, jafn ný. Það varð
ekki á milli sjeð, hvert þeirra
hlakkaði mest til jólanna.
Aðeins eitt var jiað, sem afi
og annna hjeldu leyndu fyrir
blessuðu uppáhaldinu sínu. Það
var það, að hún álti að fá jóla-
trje. Það átti að koma lienni á
óvænt. Þau hlökkuðuu til að
sjá andlitið á henni þegar þau
opnuðu dyrnar að betri stof-
unni, þar sem trjeð átli að vera,
með mörgum blikandi ljósum
og mislitum kertum, og jóla-
sveinn i toppinum.
Og loks kom aðfangadagur
jóla.
UNDIB eins og fólkið öpnaði
augun og gægðisl út um
gluggann, sáust hvítar smáflygs-
ur dansa í loftinu. Þetta var
egla jólafjúk, hreinn jólasnjór.
Það var nóg að gera hjá
smiðslijónunum. Gömlu hjónin
skiftust á að gæla Bitten allan
daginn. Nú varð að skreyta jóla-
trjeð, og hana mátti ekki gruna
að þarna væri nokkurt jólatrje.
Þetta er enginn hægðarleik-
ur. Því að lnin er því vönust að
vera með nefið niðri i öllu. Og
þessi ókyrrð, sem var yfir afa
og ömmu í dag, gerðu liana enn
árvakrari og forvitnari.
Þá staðnæmist allt í einu
sleði á götunni fyrir utan smiðs-
húsið. Hestur heyrist frísa, hófa-
dynur í snjónum, klingjandi
bjöllur, smellir í keýri — og
fjöldi af hlægjandi barnarödd-
um, sem hrópa í sífellu: Gleði-
leg jól!
Augnabliki siðar kemur stór,
rjóðleitur maður inn í stofuna.
Hann var Iíkastur snjókarli, og
síða, loðna kápan, sem hann er
í. er alsett snjóflygsum.
Góðan daginn! segir hann
brosandi og rjettir gömlu hjón-
unum og Bitten höndina, en
hún hleypur sem fljótast út að
glugganum til þess að kinka
kolli til barnanna i sleðanum.
— Góðan daginn! svara.gömlu
hjónin hæði, og ýta fram stól
handa gestinum og lijóða hon-
um að setjast. . . . Gerðu svo
vel að tylla þjer, Knútur Páls-
son, segja þau hæði i senn með
miklu óðagoti.
En hann hristir bara höfuð-
ið og segisl ekki liafa neinn
tima til þess. Hann sje komin til
að sækja Bitten heim til sín, og
alla krakkana þarna úti. Þau
langi til að hún sláist í hópinn.
Og jólin sjeu liátíð barnanna,
fyrst og fremst, bætir hann við
af miklum sannfæringarkrafti,