Fálkinn - 22.12.1944, Blaðsíða 34

30 JÓLABLAÐ FÁLKANS 1944
Gnðlang: Kenedikt§il»tíir:
ÖLL
Jeg hlustaði áðan eftir andvaFp-
inu, seni harst að eyrum mjer. En
jjað koní ekki aftur, svo að jeg varð
annars hugar og gleymdi því.
í annað sinn vakti það mig frá
hugsunum mínum. Jeg leit i kring
um mig. Hvaða hljóð var þetta?
Hvaðan kom það?
Þá heyrði jeg talað: „Hvað mundu
mennirnir segja, ef þeir vissw, að
þú hefðir hlaupið eftir þessu smá-
hljóði, sem þú getur hvergi heim-
fært?“
„Já, mennirnir,“ sagði jeg upp-
hátt. „Hvernig á jeg að leggja huga
minn niður við það, hvað þeir
mundu segja. Þeir eru góðir þegar
þeir gæta sín, en mjer virðist þeir
margir hverjir vera sjálfum sjer eins
og lokuð bók, og þá verða þeir svo
gjarnan, að fá að segja það, sem
þeir vilja. Jeg vil yfirleitt meta all-
ar manneskjur mikils, en þó mest
þær sem starfa, því þær skilja til-
ganginn. Skilja að líf vort hjer getur
ekki gengið án vinnunnar.
Enn heyrði jeg glögglega sárs-
aukastunu, og livíslað var að mjer.
„Það er andhlærinn, sem þú heyr-
ir, liinn svæfandi, vaggandi blær,
sem fær allan gróður engisins til
að bærast í einu.“
Jeg stóð upp og leit út um glugg-
ann. Enginn vindblær bærði liið
minsta blað, svo hljóðið var ekki
frá hinum vængjahraða vindi, er
hann sendir sinn Ijúfasta andar-
drátt yfir engið.
Það var löng þögn. Jeg hjelt. niðri
í mjer andanum og hlustaði. —
Engin stuna. — Engiu rödd.
En alt í einu Iieyrði jeg þyt. Það
var eins og fugl sveiflaði sjer í
herberginu við hliðina á mjer, þar
sem jeg stóð ennþá út við gluggann.
Og hvað var þetta? Þarna var dá-
lítið stúlkubarn, með svarl andlit,
— já, meira en það, hún var öll
svört.
„Negrabarn,“ tautaði jeg.
Þá liló litla stúlkan, svo skein i
strjálar tennurnar. Hún sló í kring-
um sig með stóru. grænu laufblaði
og hló og hló.
Ennþá barst stunán að eyrum
mínum. Jeg sneri mjer að litlu,
svörtu stúlkunni, og sagði við hana:
„Hættu nú að hlæja, og talaðu við
mig. Segðu mjer hvorl þú sjerð
nokkurn hjerna inni?“
Hún hlustaði á mig með mikið
opnum munni, svo lyfti hún lauf-
blaðinu, og dró það um andlit mjer,
um leið og liún sagði:
„Það er hjerna maður, sem er
eins og þú — sem er hvítur eins
og þú,“ bætti liún við, og horfði á
hendurnar á sjer, um leið og hún
rjetti þær út, í áttina að hurðinni.
Jeg leit þangað, sem litla stúlkan
benti. Þarna rjett hjá henni stóð
maður. Hann var fremur hár, en
mjög grannur og fjarskalega magur.
Hann bar skjalatösku undir hend-
inni. Dökk föt hans voru slitleg. —
Það var eitthvað ákaflega einmana-
légt við þennan bróðir, eins og öll
sund væru honum lokuð.
HIN
„Jeg vildi jeg fyndi ráð til að
gleðja þig,“ hugsaði jeg.
Hann þagði og draup höfði. Svarl
hárið lá klemt að höfði lians. Mað-
ur gat haldið, að liann hefði átt
erfiðan dag. Hann leit snöggvast
upp, eins og hann vildi eitthvað
segja, en hætti við það aftur.
Jeg horfði á manninn. Hann var
langleitur. Augu hans voru djúp og
stórir dökkir baugar mynduðu eins
og umgjöeð i kringum þau.
„Þú ert langt að kominn,“ sagði
jeg.
Hann leit á mig, og þá sá jeg það
fyrst livað haka hans var löng, og
stóð mikið út.
„Jeg er ekki langt að,“ sagði hann.
„En jeg hefi farið viða. Jeg hefi
altaf verið að leita að speki lífsins.
A meðan jeg var á jörðu og sjúk-
dómur minn þjáði mig, fanst mjer
sjálfum, jeg vera vitur. Jeg leitaði
að snild í orðurn og máli og hugði
það veran nóg að mæla fagurlega.
Jeg jafnvel hugsaði vel, ng skildi að
án góðs hugarfars, er maðurinn,
sem í eldsglóð staddur.“
Hann þagnaði við, lagði frá sier
töskuna og strauk með hendinni vf-
ir ennið, hönd hans var titrandi,
og fingur lians lamaðir. Hann hlaut
að eiga sjer sögu, kanske langa, en
lnin var ósögð.
Jeg liugsaði með mjer, að það
væri best að lofa honum að vera,
bráðum myndi hann mæla, þegar
þreytan yfirgæfi hann Jeg fór að
virða fyrir mjer litlu svörlu telpuna,
sem hoppaði og ljek sjer í rúminu
mínu, með stóra græna laufblaðið
sitt.
„Hversvegna ertu svört, litla
stúlka?“ sagði jeg.
I-Iún horfði á mig, og í útstand-
andi augum hennar bar afarmikið
á hvitunni.
„Á jeg að láta blaðið mitt fljúga
með mig?“ sagði hún, og settist um
leið á laufblaðið sitt græna og
sveif um herhergið.
En lesandi, það var ekki laufblað-
ið, sem flaug með telpuna, heldur
telpan, sem lyfti þessu græna ang-
andi laufblaði með sjer. Þannig Ijek
litla stúlkan sjer, við að svífa liring
eftir hring i herberginu, og ekkert
heyrðist nema Ijettur þytur, sem
enginn mundi hafa tekið eftir, nema
þeir einir, sem fylgst gátu með
flugi þessa litla negraharns.
Loks stansaði barnið og settist á
legubekkinn. Jeg endurtók spurn-
ingu mína, hvers vegna lnin væri
svört.
Hún krosslagði hendurnar á brjósti
sjer, horfði upp fyrir sig, svo augu
hennar urðu lítið nema hvítan. Svo
hljómaði hennar fallega barnsrödd,
lnin sagði:
„Jeg man litið sem ekkert eftir
mjer, þegar jeg átti heima í fína
húsinu okkar á fljótsbakkanum. En
jeg liefi oft heyrt mömmu segja mn
það sögu, sem við öll hin höfum
hlustað á. Mjer hefir aldrei ]iótt
gaman að hlusta á það, sem hún
hefir sagt, og það hefir hvorki glatt
mig eða angráð, þó hún hafi grátið,
og stóru lcrákkarnir með.
En pabbi liann lá oftast þögull,
og horfði langt út, þangað sem liann
hjelt, að gamla húsið sitt væri. Hann
hjelt líka, að ef hann kæmist þang-
að, sem hann eygði, þá mundi hann
sjá fljótið sitt, og hann sagði að
einn dropi þess mundi geta gert
sig að lifandi manni á iörðinni.
En enginn okkar átti að fara til
fljótsins, því einn daginn sagði
pabbi: „Jeg vil ekki vera bjer. Jeg
fer langt þarna út í auðnina, þar
vil jeg hirða ávöxt jarðar og eiga
heimaJ- •
En pabhi fór ekki þá, því þegar
við vorum öll að leggja af stað, þá
sáum við það, að við vorum orðin
hvíf. Mamma fór að gráta, en pabbi
varð glaður.
„Þá skil jeg,“ sagði hann, „það
sem mennirnir sögðu, — þegar við
vorum nýkomin liingað, — að allir
væru jafnir. Nú höfum við fengið
þennan lit, af þvi einhvers staðar
langt þarna út við er Guð, og hann
vill liafa alla hvíta.“ Litla stúlkan
settist út á munninn og hugsaði* sig
um. — „Já og svo hafa líka allir
sama mál.“
„Þetta eru fi-amtíðardraumar líl-
ils barns,“ sagði jeg, „því ennþá
ertu svört, og þú átt enga skykkju,
aðeins eitt laufblað, sem þú leikur
þjer að.“
„Þú liefir ekki heyrt nærri alt
ennþá,“ sagði telpan. „Við vorum
ekki altaf ein þarna. Nei, nei, það
voru margir, margir, svo óskaplega
margir fleiri. Og einu sinni fór jeg
langt, langt, út í auðnina, ekki samt
alveg þangað, sem pahbi hjelt að
fljótið sitt væri. Við fórum mörg
saman, en jeg varð fyrst að stóra
trjenu, sem bar þetta fallega laul'-
hlað,“ og hún sveiflaði blaðinu sínu
í kring um sig. „Þá sá jeg hvar hann
sat, þessi maður,“ hún benti á dökk-
hærða, þréytulega gestinn. Hann sat
hjá trjenu, með liönd undir kinn
og horfði langt eins og pabbi.“
„Langar þig að sjá fljótið þitt?“
sagði jeg við hann.
Hann liorfði á mig og sagði: „Þú
ert undarlega skrítið barn.“
„Nei, ekki undarleg núna, þvi nú
er jeg livít, eins og allir, sem jeg
liefi sjeð lijer.“
„Eins og þú hafir ekki altaf ver-
ið hvít,“ sagði hann.
„Uss nei, við vorum öll svört, en
sjerðu — nú hvít, eins og þú.“
En liann trúði mjer ekki. „Ef
þú hefir verið svört,“ sagði hann,
„þá værir þú það ennþá.“
Þá komu þau liin, sem voru með
mjer, og þar var ein kona, sem var
björt og mikil. Hún heyrði seinustu
orðin og sagði:
„Nei, maður, hjer skalt þú ekkert
rengja. Víst var hún svört. En hvers
vegna ert þú hjer einn?“
„Af því að jeg finn ekkert af hví
sem jeg leita að,“ ansaði hann.
„Hvar sem jég fer um, finn jeg ekk-
ert af allri þeirri speki, sem jeg
fann í jarðlífinu. Jeg er einn og
eirðarlaus.“ Barnið þagnaði og fór
aftur að leika sjer að laufbiaðimi
„En hvað getur þú sagt?“ spurði
jeg ókunna manninn.
Hann andvarpaði og tók svo til
máls:
„Jeg get sagt það sama og hún
er búin að segja,“ liann benii með
höfðinu þangað sem barnið var
„Hvernig ætti jeg að trúa því, að
maður, sem er svartur í jarðvist
sinni, verði livítur þó hann deyji?
Og konan, sem virtist vera mest að
visku, sagði við þetta barn:
„Farðu með honum til jarðar
hsns, éf liann vill. Þégar þú kemur
þangað, færð þú lit þinn, þanú
dökka, þá sannfærist hann.“
Og jeg, sem var eins og lamað
hálfvisið hlað, hófst upp og leið
eftir hinum björtu víðu vegum geims-
ins. Og jeg faun mitt eigið land,
eftir alla útivisfina. Mjer fanst jeg
verða aftur eins og frjáls maður.
Jeg leitaði uppi ástmey mina, en
hún liugsaði ekki um mig. Jeg
var dauður —• gleymdur. —
Og vinirnir. Jeg efast um að þeir
hafi munað það lengur, að jeg hefðj
nokkurntíma verið til. Þetta er kan-
ske fullmikið sagt, en þeir báðu
mjer ekki heilla í Guðs nafni.
Vinir mínir og jeg, — við sem
leituðum að nýjum spámanni, sem
gekk aðra leið, en sá eini, sem
hafði náð liylli í hjörtum fólksins.
Hvernig átti jeg að láta þá vita, að
jeg fann hvergi fótfestu í öllu því,
sem við þóttumst gera til umbóta
i heiminum. Það var hvergi hlýja
fyrir sál inína, þar sem jeg reik-
aði um.
Þegar jeg' hitti þá sem vildu leið-
beina mjer, trúði jeg ekki. Við leit-
uðum á öðrum grundvelli. Ekki
þetla þrönga svið, að færa alt lif
og alla trú undir eitt og hið sanlfe.
Við vildum speki og fræðslu í orði
og vet-ki, — en jeg fann það bara
hvei^gi, þegar jeg leitaði á þeim
stöðum, sem jeg hugði slíkt vera
að finha. Þar var ekki neitt nema
auðn, kuldi, jafnvel myrkur.“
„Jeg fer,“ kallaði barnið, og var
horfið í sömu andrá.
„Guð blessi þig,“ kallaði jeg eins
hátt og jeg gal. Mjer heyrðist ljett-
ur hlátur kveða við einhversstaðar
úti í liinum angandi sumargeim.
Kanske það liafi verið kveðjumerki
barnsins, sem sótti heim, þangað
sem hún varð hvít, eins og allir
hinir.
Maðurinn ókunni stóð eftir. Hann
var ákaflega einmana og yfirgefinn,
— kaldur — kanske rjettast <tð segja
sálvana.
„Hvar liel'i jeg allt það, sem mig
vantar?“ hrópaði hann.
„Eflaust á þeim stað, sein þjer
hefir svo oft verið bent á,“ sagði
einhvér, seni bæst hafði við í hóp-
inn.
Jeg leit lil hliðar. Þar stóð stór
maður á hvítum kufli. Hann var
stórskorinn i andliti, en bjart yfir
svip lians. Snjóhvítar hærur huldu
höfuðið,
„Hvar liefir þú verið?“ spurði
öldungurinn unga manninn.
Ungi, ókunni maðurinn liorfði á
öldunginn, eins og hann væri að
reyna að gera sjer, einhverja ljósa
hugmynd um hann.
„Jeg hefi verið á eyðistað," hóf
liann síðan máls. — „Jeg kveið ekki
dauða mínum, — þó jeg hefði gjarn-
an kosið að lifa lengur, — því jeg
og við fleiri, höfðum skapað okkur
svo fagurt forni. Við mötmæltuin
ekki Kristi, sem vitrum spámanni,
en við þóttumst finna aðra, stm
væru ekki minni honum. — En hvar
sem jeg hef leitað, og hvern sem jeg
hefi spurt, þá endurtekur sig sama
sagan, sama spurningin. Hversvegna
ert þú ekki í ljósi Jesú Krists? Þú ert
þó kristinn, þú veisl allt um hann.
Nú ætla jeg að reyna þá leið að
leita Krists. Kanske hann sje meist-