Fálkinn - 16.12.1949, Blaðsíða 23

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1949 * ££ « « 3M£ 3W£ « 3H£ « 3H£ 3W£ 3W£ 3W£ 3M£ « 3M£ 3M£ 3W£ « 19
hana, „og þú varst ekki nema hálf-
tíma að því.“
„Nú skaltu fá Bacardi, það er upp-
áhalds blöndungurinn minn,“ sagði
hún og tók hristinn. „Það verður að
hrista liann með ástúð.“
Hann leit ekki af lienni. Hún var
þrjátíu og níu, hann tveimur árum
eldri. Jafnvel glöggasti andlitsmálari
hefði ekki talið hana meira en þrí-
tuga. Hann vissi sæmilega vel livað
á daga hennar hafði drifið, hann hafði
nýlega hitt bróður hennar og rabbað
við liann. Hún var orðin kunnur blað-
ritari. Og hún var enn gift Göran, sem
var fréttaritari annars blaðs og hafði
nú verið á Argentínu talsvert á þriðja
ár og kom sjaldan heim. Dóttir henn-
ar, Mai, sem var 19 ára, var í Sviss
að læra tungumál. Hann hafði orðið
þess áskynja af bróður hennar að
það væri Ella, sem sæi um heimilið.
Göran.... „Nei, það er ekki vert að
tala illa um fjarstadda menn.“
Og þá var hægt að geta sér til um
það sem ósagt var.
Ella liellti í glösin. Hún hugsaði sig
um hvort liún ætti að segja „gleðileg
jól?“ Það var eiginlega ekki viðeig-
andi, úr þvi að liann hafði hugsað sér
að verða einn i kvöld .... en við erum
bæði tvö mjög gamaldags innvortis,
og sæmilega siðaföst, þó ....
„Gleðileg jól, Ragnar!“ sagði liún og
brosið lék um andlitið á lienni.
„Gleðileg jól, Ella mín,“ svaraði
liann glaðlega. Jú, jú, þau skildu hvort
annað ennþá. „Manstu árið sem þú
varst Lucian mín?“
„Ætli ekki það? Og Berit var
„stjárnpojke" minn. Hún er orðin
hjúkrunarkona. Við vorum saman í
Vínarborg, hún varð eftir þar syðra.
Það er leiðinlegt að hún slculi ekki
vera liérna núna. — þú hefir alltaf
verið draumurinn hennar.“
Það er sorglegt að þú skulir ekki
liafa sama smekk, liugsaði hann með
sér, því að þá hefði ævin okkar verið
önnur. Kannske var ég of huglaus þá,
sjálfstraustið mitt (og hann var
einskis þurfandi nú orðið, hvað það
snerti) þroskaðist ekki fyrr en löngu
seinna, og þá varst þú fyrir löngu
gift Göran. Hann var svo bráðþroska
og efaðist aldrei um mátt sinn og
megin, og hann ætlaði sér að verða
blaðamaður. Eina hugsjónin þín var
sú, að komast eitthvað út í veröldina.
Og blaðamennska var vel borguð.
En hvað gat ungur rnálari borið úr
býtum? Þú varst svo ráðdeildarsöm
í þá daga.
„Berit var einstaklega geðsleg
stúlka,“ sagði hann með sannfæringu.
„En þó ekki nægilega aðlaðandi?“
Hann yppti öxlum. „Hún var svo vel
innrætt," svaraði hann.
Hún tók þetta til sín. Hafði hún
verið of eigingjörn. Hún vildi komast
út í lieiminn, hún vildi verða eitthvað,
og hún hafði ekki trú á Ragnari, —
ekki einu sinni ástum hans. Hann
virtist vera heillaður af henni, en
líka öðrum, meira af öðrum, fannst
henni. Hann var veikgeðja og dreym-
andi, og i þá daga var Göran ljóm-
andi félagi. Þau lásu enskar fagbæk-
ur um blaðamennsku og komu smá-
greinum eftir sig í blöðin. Undir eins
að loknu stúdentsprófi var hún stað-
gengill lijá einu dagblaðinu í Stokk-
hólmi. Og þegar Göran fékk fasta
stöðu, tuttugu og tveggja ára gamall,
— hún var þúsund þjala smiður hjá
kvikmyndafélagi — giftust þau i
snatri. Þau rökræddu og leiðréttu
hvors annars greinar af sameiginleg-
um áhuga. Og þetta var skemmtilegt
og tilbreytingarríkt líf. Þau voru bæði
ættuð úr litlum kaupstað og fannst
sem þau væru komin í Paradís. Og
þau gengu svo upp í starfinu, að þegar
barnið fæddist, urðu þau eiginlega
ekkert glöð. Að minnsta kosti liugs-
aði Göran með skelfingu til þess hve
mikið barnið mundi trufla starf henn-
ar, og þetta urðu fyrstu miklu von-
brigðin í hjónabandinu, þvi að þrátt
fyrir allt þótti henni vænt um barn-
ið. En það urðu ekki síðustu vonbrigð-
in.
„Maður hugsar ekki mikið um inn-
rætið meðan maður er ungur.“ Hún
sagði þetta með fjarhuga efasemd
í röddinni. „Það kemur ekki fyrr en
seinna.“
Skyldi þetta vera sneið til mín fyrir
hjónaböndin þrjú? spurði Ragnar
sjálfan sig. Henni mun þykja ég vera
býsna laus í rásinni, — hún hefir þó
að minnsta kosti haldið trútt við
Göran sinn, sem ekki verðskuldaði
það. Marianne var konan mín á erfið-
leikaárunum, og þegar þau urðu of
erfið þá fór hún, og ég reyndi ekki
til að halda aftur af henni, sem betur
fór. Nú er liún gift bankastjóra. Mundi
Ella liafa orðið — jú, hún mundi hafa
unnið fyrir mér, ef því hefði verið
að skipta! Nú, og svo var það Luci-
enne í París, þar var það skapið, sem
ekki gat samrýmst, og þcgar ég hitti
Gladys var mér víst orðið ljóst að
ég væri illa hæfur til hjónabands og
við skildum í mesta bróðerni, en það
veit Ella ekki, — hún mun aðeins hafa
heyrt að ég liafi verið giftur þrisvar
sinnum, og vitanlega eru það engin
meðmæli.
„Ne-ei,“ sagði hún annars hugar,
„Berit liefir aldrei gifst.“
„Þú munt ekki ætla að gefa í skyn
að það sé mér að kenna,“ sagði hann
og brosti, „því að við höfum aldrei
verið nema kunningjar.“
„Fjarri mér — eins og ég sé að gefa
nokkuð í skyn. En hún er ekki gift,“
sagði ég.
„Sannast að segja lield ég að hún
sé fædd piparmey,“ sagði Ragnar á-
kveðið „og fædd hjúkrunarkona.“
„Hún er að minnsta kosti fædd
hjúkrunarkona," svaraði Ella. „Það
get ég vottað. Hún þarf að sjá um
marga i kvöld, og þegar maður er á
okkar aldri, er það það sem skiptir
mestu máli .... á hátíðum. Ef Mai
hefði verið heirna .... En hana lang-
aði svo mikið til að vcrða áfram í
Sviss, og það get ég ekki láð henni,
— maður á að njóta æskunnar — ég
hefi eiginlega verið stritandi alla
mína ævi. Jæja, livað mig snertir þá
er vitanlega liægt að segja, að starfið
og nautnin sé i raun réttri það sama.“
Hún var ekki fyllilega hreinskilin,
þvi að Mai hafði verið vandamálið i
hjúskap hennar. Göran þoldi engin
bönd, en Mai var haft á athafnafrelsi
hans. Og svo sleit hann af sér alla
fjötra, í öll þessi ár hafði liann verið
afar sjaldan heima, liann var flökku-
piltur, líka i hjarta sinu. Mai' var ekki
nema 9 mánaða þegar liann fór í
fyrstu langferðina í aðrar álfur. Hann
var mjög óhagsýnn, kostnaðurinn varð
gífurlegur, sagði hann alltaf, og svo
varð það Ella, sem varð að bera hita
og þunga dagsins. Og það þýddi meiri
vinnu, svo mikla að ekki var hægt
að kalla hana nautn lengur. Stína
hafði ef til vill verið hin eiginlega
móðir Mai, hugsaði Ella með sjálfri
sér, með vondri samvisku. Hún hafði
ekki hugsað nógu vel um barnið sjálf.
En hún varð að afla peninga til að
veita telpunni sæmilegt uppeldi og ti)
að tryggja lienni örugga framtíð. —
Peninga, peninga, peninga! Það þýddi
fréttagreinar, viðtöl, félagsmálaskrif
og kjallararitgerðir, það þýddi góð
sambönd, sem þurfti að halda vel við,
til þess að geta komið nógu snemma
með fréttir úr samkvæmislífinu. Og
það var nauðsynlegt að halda sér til,
en það kostaði líka tíma og peninga,
sérstaklega tíma. Nei, það varð ekki
tnikill tími afgangs handa Mai. Vitan-
lega vildi liún fremur vera í Sviss,
með félögum sínum, sem ekki voru á
sífelldum þeytingi, hjá góðum vinuin
— efnuðum foreldrum Huberts...........
Svo maður segi það hreinskilnislega:
Á heimili!
Hún leit hálf vandræðalega kring-
um sig og spurði: „Segðu mér nú
hreinskilnislega, Ragnar — það er
ekki vistlegt hérna hjá mér?“
Hann renndi augunum yfir stofuna
eins og sérþekkjandi: „Þú hefir réttu
hlutina til alls, en heildin, — ja, mað-
ur getur séð að þú ert blaðritari og
mikið að lieiman. Maður verður að
lesa yfir blómunum sinum, eins og
þú veist.“
Blómin i glugganum döfnuðu ekld
vel, þó að liún vissi að Stína léti sér
hugarlialdið um þau.
„Með öðrum orðum: heimili er stað-
ur, sem konan er að dútla við allan
liðlangan daginn," sagði lhm sár. —
„Jæja, þá eignast ég víst aldrci heim-
ili. Stína er liér aðeins klukkan átta
til tólf. Yeslings Mai.“
„Og það er gott að ég skuli ekki hafa
neinn mann,“ bætti lnin við.
Hann sagði ekki neitt. Þetta voru
óyfirveguð orð og hann vissi að hún
mundi iðrast þeirra.
Hún iðraðist. Engan grunaði að
Göran hafði skrifað beiðni um lijóna-
skilnað fyrir þremur mánuðum, —
liann hafði fundið argenlínska töfra-
dís. Hún átti ekki að verða því til
fyrirstöðu.
„Hvaða leiðindahjal er þetta hjá
okkur....“ Hún stóð upp.
„Ætli við liugsum ekki ineira en við
tölum, — fólk gerir það sjaldan, eins
og þú veist.“ Hann brosti ertnislega
út í annað munnvikið.
„Jú, en það er ekkert gaman. Við
skulum skoða þetta forsómaða heimili
mitt, ég skal sýna þér alla ibúðina.
Ef það er rétt að þú sért ekki við ann-
að bundinn, þá skulum við borða sam-
an, þú getur farið þegar því er lokið.
Stína hefir séð um að það er matur
í eldhúsinu — það þarf ekki annað
en hita liann.
„Eg er fyrsta flokks matsveinn.“
Hún sagði aumingjalega: „Það er
ég ekki. Konur sem vinna fyrir sér
sjálfar liafa aldrei tíma til að ganga
á matreiðsluskóla.“
í eldhúsinu var allt hreint og fág-
að, og þar fann liún steikta önd með
appelsinum, franskar kartöflur og
búðing, sem Stína hafði vafalausí
keypt í Nordiska Kompagniet. og
sitrónusósu.
„Eg skal liugsa um þetta,“ sagði
liann ákveðinn, „en þú gctur dúkað
borðið.“ Hann hafði fundið eldliús-
svuntu og setti hana á sig. Hún stóð
um stund og liorfði á hann, hreyfingar
hans voru rólegar og ákveðnar —
hann kunni auðsjáanlega að snúa sér
við í eldhúsi.
Og hún kunni að dúka borð og var
upp með sér af gamla borðsilfrinu
sinu og Wedgewood-disktinum, sem
hún hafði erft eftir föðurömmu sina.
Hún leit i ltornið, við miðstöðvar-
ofninn. Jú, Stína hafði mtinað eftir
rauðvíninu — tappinn var dreginn úr
flöskunni. Og í svefnlierberginu, þar
sem ekki liafði verið opnað fyrir
hitann, stóð lítið jólatré, og Stína
liafði vitanlega skreytt það með bóm-
ull og silfurgliti og mörgum kertum
og sænskum flöggum, því að hún var
afar þjóðrækin. Ella vissi að jólatréð
mundi vera þarna. Ef hún liefði verið
ein þá hcfoi hún ekki kveikt á því.
Hún ltafði aldrei verið ein á.jólunum
áðúr, en þegar Mai liafði beðið um að
fá að verða i Sviss áfram, afréð hún
að hún skyldi samt verða heima sjálf
— þrátt fyrir allt.
Svo var það gjöfin handa óvænta
gestinum. Hún braút lieilann. Ef til
vill var það barnalegt, en hana lang-
aði til að gefa honum eitthvað, bara
af því að hann var þarna, bara af
því að liann liafði bjargað henni frá
því að vera ein á lielgasta kvöldi árs-
ins.
Henni gat ekki dottið neitt i hug.
„Jæja, nú er maturinn tilbúinn,“
kallaði hann framan úr eldhúsinu. —
„Öndin er best á bragðið þegar hún
er aðeins volg, frönsku kartöflurnar
eru brennlieitar og sósan sömuleiðis.
Eg er glorhungraður. Ert þú tilbúin?“
„Eg er það,“ svaraði lnin.
Hún hafði sett jólatréð á lítið borð.
Hún ætlaði að kveikja á því um leið og
þau byrjuðu á ábætinum, og svo ætl-
aði liún að lesa bréfið frá Mai meðan
ljósin loguðu, aðeins bréfið frá Maí
„Eg tek að mér lnisbóndahlutverkið.
þvi að þú ert þreytt, væna mín.“
Hann hafði verið fljótur að átta sig:
„Þarna er rauðvínið og þá er allt til
reiðu. Eg skal stjana við þig eins og
ég get, Ella min.“
Hún brosti tvírætt, sem svar upp á
tóninn, sem hann talaði í. Hann lék
sér að orðunum, lagði ertnislireim í
þau, til þess að hún skyldi ckki sær-
ast af þeim, og hann sagði þau vegna
Framhald á bls. 23.