Fálkinn - 12.12.1958, Blaðsíða 26

20 JÓLABLAÐ FÁLKANS 1958
ÖFUNDAR þjóðsöngs ís-
lendinga hlutu legstað á
Akureyri og í Reykjavik.
Og ætt Matthiasar Joc-
humssonar ílentist að mestu leyti hér
á landi, enda var hann búsettur á ís-
landi alla sina tíð og lifði ellina seni
heiðursborgari í höfuðstað Norður-
lands.
Öðru máli gegnir um höfund lags-
ins, tónskáldið Sveinbjörn Svein-
björnsson. Hann lifði flest sín mann-
dómsár erlendis og börn hans tvö ól-
ust upp i Skotlandi og móðir þeirra
var Skoti. Þau munu aldrei hafa til
íslands komið, en lifa nú ásamt móður
sinni fjarri ættarslóðum beggja for-
eldra sinna, vestur í Calgary í Al-
berta.
Ævi Sveinbjarnar tónskálds og lífs-
starf er flestum svo kunnugt, að ó-
þarfi er að rekja það liér. Hann var
Reykvíkingur, sonur Þórðar Svein-
björnssonar dómstjóra og síðari konu
lians, Kristínar Lárusdóttur Knudsen
og eru báðar þær ættir fjölmennar,
einkum móðurættin. Sveinbjörn fædd-
ist 28. júní 1847, tók stúdentspróf úr
Lærða skóianum i Reykjavik og em-
bættispróf í guðfræði úr Prestaskól-
anum árið 18C8, aðeins 21 árs gamall.
Frá Edinburgh 1911. Tónskáldið sitjandi við hljóðfærið, og frú Eleanor
kona hans.
Ættfólk
Móðir mín og systir liennar gengu
i einkaskóla i Banff og Blairgowrie
og voru síðan sendar í heimavistar-
skóla skammt frá York í Englandi.
Báðar sýndu þær á unaa aldri áluiga
fyrir málaralist. Móðir mín málaði
einkarlega blómamyndir og eru ýms-
ai góðar myndir til eftir haUa, þótt
ekki sæi hún sér fært að halda áfram
að mála eftir að hún giftist.
Á yngri árum sinum i Edinburgh
kom faðir minn oft til Mackay Smith,
sem hafði komið til íslands og hafði
notið gestrisni á heimili ömniu minn-
ar þar. Frú Alexander Powell var
vensluð Mackay Smithsfólkinu, og
einu sinni er faðir minn kom þangað
hitti hann frú Alexander Powell þar
í fyrsta skipti.
Hún var þá orðin göniul kona, hafði
mjög gaman af tónlist og sýndi hinum
unga tónlistarmanni mikinn áhuga og
bauð honum oft síðar heim til „Spring-
field“ í Neston Cheshire og siðar til
„Nant-y-Velin“ í Criccieth, Norður-
Wales, er hann var laus frá starfi.
Á heimili hennar átti hann marga
skemmtilega frídaga, og i eitt skipti
sem liann kom þar, sýndi frú Powell
honum mynd af nítján ára gamalli
stúlku. — Faðir minn varð stórhrif-
Sveinbjarnar Sveinbj arnarsonar
En að svo búnu lagði hann út á ó-
venjulega braut, því að hann fór til
útlanda og menntaðist í tónlist, m. a.
hjá frægum þýskum kennurum og sett-
ist að svo búnu að í Edinburgh í Skot-
landi, sem kennari í píanóleik og ann-
arri tónlist. Og þar vann hann sitt
ævistarf, og um það hefir margt verið
ritað i islenskum blöðum og tima-
ritum, þótt enn sé það ógert að skrifa
ítarlega ævisögu þessa ágæta lista-
manns og brautryðjanda islenskrar
tonlistar.
En um frú Eleanor Sveinbjörnsson,
hina stórmerku, ágætu konu, sem var
stoð og stytta mannsins sins i 36 ár,
er minna vitað hér á landi, og væri
þó maklegt að íslendingar vissu nokk-
ur deili á henní, þvi að fullyrða má
að luin hafi átt eigi ómerkan þátt í
því merkilega starfi, sem Sveinhjörn
tónskáld vann um ævina. Að vísu
hafði hann engin kynni af henni þeg-
ar hann samdi „Ó, Gtið vors lands“
— þvi að þá var hún ekki nema fjög-
urra ára. Það var 23 aldursmunur
á Sveinbirni og henni.
Til þess að geta sagt lesendum
Fálkans nokkuð frá hinni mætu konu
og börnum þeirra hjóna, hefir blaðið
aflað sér nokurra upplýsinga frá
fyrstu hendi, sem sé þeim mæðgum
frú Eleanor og Helen Lloyd, fyrir
milligöngu Thors Thors sendiherra.
Er það, sem fer liér á eftir, byggt á
þeim upplýsingum.
Helen Sveinbjarnardóttir Lloyd
segir þannig frá móður sinni og fyrstu
kynnum hennar og tónskáldsins:
— Móðir mín er fædd í bænum
Banff í Norður-Skotlandi, 7. febrúar
1870. Ilún var sjötta í röðinni af átta
börnum, cn fjögur þeirra dóu ung.
Faðir hennar, John Ghristie tók próf
i lögum frá háskólanum i Edinburgh
og gerðist málaflutningsmaður í
Banff. f ágúst 1857 kvæntist hann
Williamina Paterson fró Aberdeen,
sem var eina eftirlifandi barn James
Patersons sútara og leðurkaupmanns
og Cliarlotte Maclean, dóttur Francls
Maclean kommandörs í breska sjó-
hernum.
Móðuramma mín missti móður sína
ung. Faðir hennar var listhneigður og
menntamaður, lék á ýms hljóðfæri og
var ógætur frönskumaður. Veitti hann
dóttur sinni hið besta uppeldi, en
lians naut ekki lengi við, því að hann
dó er hún var 12 ára. Var amma mín
þá send frá Aberdeen til Englands
til þess að ljúka námi. Komst hún á
heimili frænku sinnar, frú Alexander
Powell, scm ól hana upp. Mörgum ár-
um síðar varð frú Powell, sem við
kölluðum alltaf „Helen frænku" til
þess að koma föður mínum og móður
í kynni hvort við annað.
Þegar móðir mín var níu ára flutt-
ust foreldrar liennar til Blairgrove í
Parthshire, þar sem faðir hennar rak
lögfræðiskrifstofu með öðrum. En svo
dó hann fyrir aldur fram árið 1882,
aðeins 59 ára gamall og þá varð enn
breyting á. Ekkjan, annna mín flutt-
ist nú til Bolfracks Cottage, skannnt
frá Aberfeldy, í miðjum skosku Iiá-
löndunum og stofnaði þar lieiinili fyr-
ir son sinn og þær tvær dætur, sem
hún átti á lifi, Eleanor móður mina
og Winnifred systur liennar.
inn af stúlkunni á myndinni og bað
um að fá að kynnast móður hennar,
og var það auðsótt mál. Hann heim-
sótti önnnu mina i Bolfracks Cottage
og ])ar sá liann móður mína í fyrsta
skipti; skönnnu siðar trúlofuðust þau
og voru gefin saman í apríl 1890, og
var móðir mín þá rúmlega tvítug. Fað-
ir minn var nærri þvi 23 árum eldri.
Þetta varð einkar farsælt hjónaband.
Um þær mundir hafði faðir minn
afar mikla pianókennslu og í „musik-
theori“ í Edinburgh, og stofnuðu
foreldrar minir bú þar i Dick
Place nr. 15, the Grange. Þar fæddist
Fjölskylda Sveinbjarnar Sveinbjörnssonar. Sitjandi (frá v.): Helen Sveinbjarnardóttir Lloyd (með Kathleen
Francisdóttur), Eleanor Sveinbjörnsson með Ilandolph Craig, son Edrics, og Þórður Swinbura læknir. —
Standandi, (frá v.): Jón Edric S. M. Lloyd, Agnes kona hans, Francis Charles Sveinbjörn Lloyd, Eleanor June,
dóttir frú Helen, og maður hennar, Dean Oltean.