Fálkinn - 07.12.1960, Blaðsíða 18

í tunglsbirtunni sáum við gufustrók-
inn hefjast upp úr ísnum eins og súlu.
Við áttum langt þangað, svo langt, að
hundarnir höfðu enn enga lykt fundið.
Við vorum óþreyjufull eftir að komast
til manna, soltin eftir langa dagleið með
sleða og höfðum lagt af stað um morg-
uninn án þess að bragða nokkurn mat.
En við vorum létt í skapi, þvi að við
hiökkuðum til að hlusta á sögur Ullu-
liks meðan við létum líða úr okkur á
notalegum setubekkjum konu hans.
Við áttum þá ósk heitasta, að ná
sem fyrst til litla kofans, þaðan sem
dauft en vinalegt ljós grútarlampans
skini innan skamms við okkur og byði
okkur velkomin.
En, sem sagt, nú höfðum við óvænt
komið auga á þessa gufusúlu, þar sem
hún eins og vingsaðist til á undarlega
draugalegan hátt fyrir léttum vindstrok-
unum, sem annað slagið bárust yfir
ísinn, þótt annars væri stillilogn. Og
þetta var dásamlega falleg sýn, mán-
inn varpaði skini sínu, en á bak við
ís og fjöll og tigin ró yfir öllu.
Svo fundu hundarnir lyktina. Þeir
þöndu sig á stökki yfir ísinn, matar-
lystin glaðvöknuð. Á sleðaferð sem þess-
ari, boðar hver óvænt uppákoma annað-
hvort eitthvað til hins betra eða til
hins verra í sambandi við matinn. —
Við geistumst áfram. Og svo vorum við
komin þangað. Ekkert hljóð heyrðist.
Yfir öllu var grafarþögn og ekkert að
sjá nema þetta óváenta bjánalega -gat
þarna á ísnum, — vök á stærð við
venjulegt matborð, — sár á ísbreiðunni,
sár, sem greri ekki þrátt fyrir 40 stiga
frost.
Þá byltust hvalirnir upp í vökina.
Fyrsti hvalurinn blés, og strókurinn stóð
úr honum, svo annar og sá þriðji; þeir
tróðu sér upp til að anda, komu neðan
úr djúpinu og stjökuðu þeim næsta á
undan til hliðar, til þess að ná sjálfir
í loft. -— Hörmulegt að sjá hvernig þessi
efldu dýr börðust um andrúmsloftið.
Þetta var náhvelisgildra. Hópur þess-
ara hvala hafði dvalizt of lengi við
fengsælan fiskistað. Svo hafði kuldinn
lagzt yfir skyndilega og fjörðinn ísilagt
inneftir. Þeir höfðu haldið opinni vök
til að anda upp um, meðan þeir veiddu
lýsu, eftirlætisfæðu sina. En vökin
þrengdist æ meir, jafnvel hvali skortir
afl á við náttúruna. Nú var hún ekki
stærri en svo, að tveir hvalir komust
að í einu til að anda. Hvílík barátta
þarna undir ísnum! Við vorum sem
lömuð af hugsunum okkar, þegar okkur
skildist örvæntingin, sem hlaut að hafa
heitekið þessi dýr, lokuð úti frá súr-
efninu og lífinu. Þau tróðust fram í
örvæntingu. Hér var ekkert rúm fyrir
hjálpsemi né félagshyggju. Það var bar-
áttan um andrúmsloftið, sem hér var
háð, og því varð hún svo miskunnar-
laus. En fyrir okkur táknaði hún mat;
margra daga hundafóður og spik. Hér
var náhvelishvelja og rengi í ótal veizlu-
máltíðir, allur kynþátturinn gæti kom-
18
FALKINN