Fálkinn - 13.12.1961, Blaðsíða 16

JOL TIL SJOS
Sjómenn verða oft að dveljast á hafi
úti um jólin fjarri konum sínum og böra-
um. í þessari grein lýsir SVEINN SÆMUNDS-
SON Eífinu á skipi, sem leggur úr höfn
á aðfangadag jóla.
Við höfðum hlustað á jólakveðjurnar
í útvarpinu, þessar sem ætlaðar eru
sjómönnum á hafi úti og það var frekar
stutt í þessu til okkar: Annar stýrimað-
ur og dagmaður fengu frá fjölskyldun-
um og bátsmaðurinn frá gamla pabba
og mömmu fyrir vestan. Það var heldur
engin sérstök jólastemning um borð.
Samt eitthvað öðruvísi en venjulega.
Störfin voru unnin eins og öll önnur
kvöld á sjónum og það var sjálfsagður
hlutur og ekki hefði verið betra að
halda daginn hátíðlegan og láta flatreka
í brælunni.
Brytinn sagði að karlinn biði öllum
offiserunum að borða inni hjá sér og
þeir afturí ættu að borða í offiséramess-
anum. Þetta var gott fyrirkomulag
fannst okkur og messaguttarnir voru
fegnir að þurfa ekki að fara með mat-
inn afturí og renna sér fótskriðu eftir
sjóblautu og sleipu dekkinu þegar dall-
urinn tók dýfur.
Hann hafði verið þvert um daginn og
hægur, en suður af Færeyjum fór hann
að hvessa og kom aftar og þá var ekki
von á matfrið. Sama hvað talað var um
frið á jörðu í útvarpinu, enda sagði
gamli timburmaðurinn að sjómenn til-
heyrðu ekki mannfólkinu um jólin;
Þeir væru bara sjómenn.
Við vorum rétt seztir þegar dallurinn
tók dýfu og draslið fór allt af stað á
borðinu. Karlinn sat við endann og lét
ýstruna styðja við borðið og glotti. Mað-
ur gat ekki annað en komist í gott skap
við að sjá karlinn glotta. Það var hans
hlátur. Þeir stungu ölflöskunum í jakka-
vasana og það kom sér vel og slingur-
brettin voru sett upp í snatri og vatni
hellt yfir borðbúkinn.
★
Jólaundirbúningur í landi hafði staðið
sem hæst þegar lagt var úr höfn. Þeir
14 FALKINN
sem voru kvæntir og áttu heimili voru
daufir undir niðri en reyndu að leyna
því með glensi.
Eins og venjulega komu konurnar
þeirra og börnin til þess að kveðja.
Það, var hálf ömurlegt við höfnina, suð-
vestan garri og sleit úr honum skúri
annað slagið. Ljósin á hafnarbakkanum
hristust í storminum og skuggarnir og
Ijósrákirnar á stöðugri hreyfingu, juku
á ömurleikann.
Þeir sem voru á vakt höfðu rétt tíma
til að kveðja og svona stundir eru allt-
af andstyggilegar, ekki sízt rétt fyrir
jólin. Þegar skipið seig frá hafnarbakk-
anum og landfestum var sleppt færðu
konurnar sig ofar á bryggjuna og þær
sýndust afar litlar og umkomulausar í
myrkri og stormi þar sem þær stóðu
og veifuðu.
Svo snéri skipið stefni til hafs, lóðsinn
fór frá borði og sagði góða ferð, strákar,
og svo var stormleiðarinn dreginn inn
fyrir, gott, og karlinn í brúnni hringdi
fullaferð áfram á telegrafið og annar
meistari á vaktinni, færði handfangið
með olíugjöfinni hægt upp á meðan að-
stoðarmaðurinn svaraði fullt áfram á
telegrafið og merkti við töfluna: Þrjár
örvar áfram.
Vélin jók hraðann eftir því sem vél-
stjórinn færði handfangið ofar og snún-
ingshraðamælirinn fór frá hundrað upp
í hundrað og sextíu og skipið var byrj-
að að 'hífa á öldunni. Það voru fleiri í
vélarúminu, fyrsti meistari og rafvirk-
inn og fylgst með mælum og vélarnar
hlustaðar og þreifað á legum til þess að
kanna hitann og rafmagnsloggið var
sett niður úr botninum og það byrjaði
að logga.
Ef allt gengi að óskum mundi þetta
verða svona alla leið, alveg þangað til
slegið yrði af við annað land til að taka
hafnsögumann um borð, en þá yrðu jól-
in líka liðin.
Þeir höfðu nokkrir komið hálfir um
borð, þeir sem ekki áttu heimili eða
höfðu við neitt sérstakt að vera. Kokk-
urinn var í eldhúsinu, að gera sjóklárt
þegar annar kokkur sem var hálfur kom
og vildi hjálpa til, en brytinn kom að
og sagði honum að fara að soía strax.
Hann ætti að hita kaffi og smyrja brauð
á vaktaskiptunum klukkan fjögur.
★
Við vorum byrjaðir að borða kalkún-
inn þegar fyrsti stýrimaður og annar
meistari komu í borðsalinn.
Fyrir matinn hafði þriðji stýrimaður
farið upp ásamt hásetunum á hunda-
vaktinni og leyst fyrsta stýrimann af.
Fyrsti stýrimaður var að vestan og
hafði verið mörg jól til sjós. Hann var
upp á kant við annan hásetann sem var
með honum á vaktinni og sagði hinum
hásetanum alltaf hvað hinn ætti að gera.
Sama þó sá í ónáðinni stæði við hlið-