Fálkinn - 14.02.1966, Blaðsíða 22

1
„HEIMUR versnandi fer?" Eða er það nú víst? Um það er stundum rœtt að siðgœðinu sé að hraka,
svör við þeirri spurningu hefur FÁLKINN lagt eftirfarandi spurningu fyrir nokkra þjóðkunna menn: !
svöruðu: Frú Aðalbjörg Sigurðardóttir, séra Einar Guðnason í Reykholti, Eiríkur Sigurðsson skólastjóri l.
Svör þeirra við spurningunni fara hér á eftir:
Aðalbjörg Sigurðardóttir.
Til þess að svara þessari
spurningu, verður fyrst að
ókveða siðgæðismælikvarð-
ann, sem miðað er við, því
vitað er að ekki eru siðgæðis-
kröfur hinar sömu í öllum
löndum og heldur ekki á
mismunandi tímabilum. T. d.
myndi sparsemi ekki vera í
dag talin sú höfuðdyggð sem
hún hlaut að vera á hung-
ursárum íslendinga. Ekki
myndi heldur skilyrðislaus
hlýðni við foreldra og yfir-
boðara skipa eins háan sess
á siðgæðismælikvarðanum
og áður var.
Sá mælikvarði, sem ég
mun miða við, er tekinn úr
trúarbók kristinna manna,
Biblíunni, því fram að þessu
hefur það verið svo, að sið-
gæðishugmyndir þjóðanna
hafa byggst á trúarbrögðum
þeirra.
Ein fyrsta saga Biblíunn-
ar á eftir sköpun og synda-
falli er sagan um Kain og
Abel. Þegar Kain drepur
Abel, bróður sinn, kallar
guð hann til ábyrgðar og
spyr um bróður hans en
Kain svarar: „Á ég að gæta
bróður míns“. í þessari sögu
kemur bæði fram bróður-
skyldan og tregðan að full-
nægja henni. Alltaf hafa
mennirnir afsakað slæma
breytni sína hver gagnvart
öðrum með því að aðrir
komi þeim ekki við, þeir
eigi ekki að gæta bróður
síns, en alltaf er siðgæðis-
krafan sú sama. „Þú átt að
gæta bróður þíns“, og í dag
er þó meira reynt að verða
við þeirri kröfu, en nokkru
sinni áður, samanber t. d.
tryggingakerfi þjóðanna og
alls konar samhjálp.
En hvað segir þá höfund-
ur vorra eigin trúarbragða,
Kristur. Hann segir: „Það,
sem þér viljið að mennirnir
geri yður, það skuluð þér og
þeim gjöra,“ og: „Það, sem
þér gerið einum af mínum
minnstu bræðrum, það hafið
þér og mér gert“. Lengra
verður tæplega gengið í kær-
leiksboðuninni, og þá verð-
ur það kærleikurinn, sem er
undirstaða alls siðgæðis,
hann sem miðað verður við
fyrst og fremst.
Þegar þessi mæiikvarði er
lagður á siðgæði íslenzku
þjóðarinnar fyrir 30 árum
og svo í dag, þá held ég að
það hafi að minnsta kosti
ekki versnað. Enginn maður
á íslandi myndi t. d. í dag
viðurkenna réttmæti sveita-
flutninga á fátæku fólki, en
þeir áttu sér stað fram til
ársins 1934. Meðferð mun-
aðarleysingja, gamals fólks
og ósjálfbjarga hefur stór-
batnað og þjóðin viðurkenn-
ir skyldu sína í þessu efni.
Siðgæði þjóðfélagsins hefur
sem sé batnað, og þó að telja
megi fram ýmsa lesti ein-
staklinganna, sem hafa færzt
í aukana með batnandi af-
komu og meira frelsi, þá er
það vonandi stundar fyrir-
bæri, sem vitur þjóð og trú
kærleikshugsjóninni sigrast
fljótlega á.
Einar Guðnason.
Ég var kennari við Reyk-
holtsskóla frá 1931—1964,
og ég þekki þar til enn, þótt
kennslu sé lokið.
Væri nú fyrir mig lagt
að flokka nemendur Reyk-
holtsskóla með tilliti til ofan-
ritaðrar spurningar, þá tel
ég ekki að einkunn síðari
árganga yrði lægri einkunn
hinna fyrri, er á allt væri
litið.
Aðalbjörg Sigurðardóttir.
Séra Einar Guðnason.
Eiríkur Sigiuðsson.
22
FÁLKINN