Fálkinn - 16.05.1966, Síða 23

FRAMHALDSSAGA
• # •
eftir ERIK 1Í0RLAHDER
Hoffmann án þess að fást um
nálarstunguna frá Stenfeldt.
Þau eru dáin fyrir löngu, en ég
harma enn, að þau skyldu ekki
lifa það að sjá óskadrauma sína
um framtið einkasonarins ræt-
ast.
Stenfeldt fann til hálfgerðrar
ógleði. Þessi angurværi formáli
um uppfyllingu stórra drauma
var ills viti.
— Þau imynduðu sér mig sem
héraðslækni heima. Það var það
æðsta sem þau gátu hugsað sér.
— Og svo varð þetta úr þér.
Og prófessorsnafnbót í vændum
eftir nokkur ár.
— Stundum finnst mér, að allt
hafi verið mér of auðvelt, sagði
hann lágt. Ég er nú þegar á allt
er litið ekki sænskur, jafnvel
þótt talið sé að ég hafi málið
alveg á valdi mínu og hafi haft,
frá því ég byrjaði starf mitt hér.
Það þurfa allir að hafa ósýni-
legan þræl fyrir aftan sig á sig-
urvagninum sem hvislar: Mundu
að þú ert dauðlegur ...
Hvaða andskotans sigurvagni,
hugsaði Stenfeldt snöggt.
— Eiginlega er það sorgar-
saga, sagði Hoffmann rólega.
Faðir minn var gistihúsvörður í
Garmisch. Mamma vann við
ræstingu á hótelherbergjum.
Pabbi var sósíalisti. Hann hafði
hljótt um sig i nokkur ár eftir
að Hitler komst til valda, en
þegar styrjöldin brautzt út,
missti hann stjórn á sér. Mamma
lézt þá skyndilega. Hún hafði
þjáðst af alvarlegum hjarta-
sjúkdómi enda þótt enginn hefði
haft hugmynd um það. Hún
hafði unnið og þrælað til þess
að ég gæti lokið námi. Þegar
mamma dó hafði ég stundað
nám við háskólann í Munchen
í þrjú ár og hafði þar að auki
unnið töluvert á sjúkrahúsum.
Þegar hún féll írá, varð pabbi
örvílnaður og glataði allri dóm-
greind. Hann útmálaði vitfirr-
inguna í stjórnmálakenningum
Hitlers fyrir hvern sem vildi ljá
honum eyra.
— Það gat aðeins farið á einn
veg, sagði Stendfeldt.
— Vitanlega. Einkum í Gar-
misch. Litli bærinn okkar var
orðinn að blómstrandi ferða-
mannaþorpi eftir vetrarolympiu-
leikana 1936. Allir trúðu á hið
nýja Þýzkaland. Valdhafarnir
hljóta að hafa litið á pabba sem
nokkurs konar bæjarfávita, þar
sem þeir létu honum haldast
þetta uppi eins lengi og þeir
gerðu. En í október 1939 tóku
þeir hann. Siðan hef ég ekkert
af honum frétt.
— Og þú sjálfur? sagði Sten-
feldt til að þreifa fyrir sér.
— Ég var milli heims og helju,
sagði Hoffmann og tæmdi koní-
aksglasið í botn. En það bjarg-
aði mér að mér tókst að halda
jafnvægi á hnifsegginni. Ég
vann eins og skepna og náði
góðum prófum. Mér var tekið
og eins og ástatt var — þetta
var á fyrstu styrjaldarárunum
— var fyrirsjáanleg gífurleg
þörf fyrir lækna. Svo þeir létu
mig í friði þar sem ekki var
hægt að sanna á mig greinileg-
ar sósíalistiskar tilhneigingar.
— Gekkstu í flokkinn? Það
hefði án efa gert þér auðveldara
fyrir.
— Nærri allir stúdentarnir
gerðust meðlimir í nazistaflokkn-
um. Slóðunum var það bein
nauðsyn, því annars hefði þeim
verið sparkað úr háskólanum.
En við vorum nokkur stykki,
sem tókst að komast af án þess
að gerast flokksmeðlimir.
— Og núna? — hvernig verð-
ur þér við þegar þú heimsækir
æskustöðvarnar?
— Það geri ég aldrei, svaraði
Hoffmann stuttaralega. Ég hef
skorið á öll bönd. Gröf móður
minnar er ekki lengur til — þar
hefur nú verið lagður stein-
steyptur vegur. Hvar faðir minn
lauk ævi sinn veit enginn. Hvers
vegna ætti ég að snúa aftur til
staðar, sem hefur að geyma svo
margar sársaukafullar minning-
ar?
— Nei, auðvitað, sagði Sten-
feldt út i bláinn. En nú er klukk-
an orðin margt og ég verð að
þakka fvrir ánægjulegt kvöld.
Hoffmann mótmælti kröftug-
lega og Lars Stenfeldt sat kyrr
enn um stund. Hoffmann, sem
orðinn var töluvert drukkinn,
upphóf ruglingslegt en hjart-
næmt eintal um þann hóp
manna, sem hann taldi sig til-
heyra — flóttamennina, sem
dreifðust um allar jarðir eftir
að hafa hrökklazt burt frá heim-
kynnum sinum og hafði aðeins
í orði kveðnu tekizt að festa
nýjar rætur. í innstu sálarfylgsn-
um fvndist þeim ávallt sem þeir
hefðu setzt á milli sæta, að þeir
væru heimilislausir, án kjöl-
festu.
Allt var þetta mjög hjartnæmt
og mótsagnakennt og Stenfeldt
þráði að komast burt. En þá
varð skyndileg kúvending i slitr-
óttum hugsanaferli Hoffmanns:
— Þessi kona, sem við höfðum
á lækningastofunni fyrir nokkru
— Rosenberg hét hún víst —
hún er gott dæmi um það, sem
ég er að tala um. Rifin upp með
rótum — það er hættulegur jarð-
vegur fyrir ímyndunarveiki og
hvers kyns hugsýki. Nei, lags-
maður, vertu ekki með neinar
mótbárur. Ég er einnig sannfærð-
ur um að hún trúir sjálf hverju
orði sem hún segir. En ég er
jafnviss um það, að hún getur
ekki gert greinarmun á ímynd-
un og raunveruleika.
Lars Stenfeldt leyndi undrun
sinni vel. Því það var sannar-
lega undarlegt að Hoffmann
skyldi, jafnvel þótt hann yæri
drukkinn, vikja samtalinu enn
einu sinni að konunni, sem virt-
ist vera orðin að meinloku hjá
honum, ehda þótt hann hefði
aðeins talað við hana í örfáar
minútur — er hún kom til
sjúkrahússins í fyrsta skipti og
féll í yfirlið á rannsóknarbekkn-
um.
— Mér geðjast ekki að henni,
sagði Hoffmann sljór. Ég þoli
ekki fólk sem gengur um og
hreykir sér af fangabúðamerkj-
um sínum eins og þau væru dýr-
indis djásn.
— Þau djásn eru ef til vill
keypt dýru verði.
— Hún vill láta vorkenna sér,
það er allt og sumt, sagði Hoff-
mann. Ég kannast við þá mann-
tegund.
Hann horfði á aðstoðarlækni
sinn fljótandi augnaráði.
— Varaðu þig á henni, Sten-
feldt. Hún verður til að draga
þig niður í svaðið ef þú ekki
gætir þín vel!
Stenfeldt hugsaði eldsnöggt.
Hann var þess fullviss, að Hoff-
mann var kunnugt um fund
þeirra utan sjúkrahússins. En
hvaða mótleikur var viturlegast-
ur ef maður vildi halda and-
rúmsloftinu bærilegu — og sam-
timis komast að því hvaða spil
mótleikarinn hefði á hendinni?
— Reyndar borðaði ég með
henni kvöldverð fyrir skömmu,
sagði Stenfeldt eins sakleysislega
og honum var unnt.
Hoffmann virtist ekki undr-
andi. Hann sat hljóður um stund
og starói niður í koníaksglasið.
— Varaðu þig á henni, endur-
tók hann. Hún er eins og drukkn-
andi maður og hún verður til
að draga þig til botns með sér.
Vegna hins góða samstarfs okk-
ar — skaltu halda henni I hæfi-
legri fjarlægð.
Stenfeldt vildi ekki ganga of
langt í leiknum. Hann stóð upp
og sagðist verða að fara. Og
Hoffmann hafði auðsjáanlega
sagt það sem hann vildi sagt
hafa i byrjun, því að hann gerði
engar frekari tilraunir til þess
að halda aftur af Stenfeldt. Þeir
kvöddust kurteislega og fremur
kuldalega.
Klukkan var tólf þegar Sten-
feldt kom heim til sín. Hann
fór í slopp og kveikti í pípu.
Síminn var seilingarlengd frá
honum.
Að hringja á morgun þýddi ef
til vill það sama og hringja alls
ekkert til hennar. Hann hafði
ástæðu til að ganga ekki I ber-
högg við Hoffmann. Hoffmann
var honum til mikillar hjálpar
í rannsóknum þeim, sem síðar
áttu að verða efni i doktorsrit-
gerð Stenfeldts.
Grete væri sjálfsagt sofandi
á þessum tíma sólarhrings. Hún
myndi furða sig á hvað hefði
komið honum til að hringja um
miðja nótt... Nei, hann ætlaði
ekki að hringja fyrr en annað
kvöld, þegar samtalið við Hoff-
mann væri honum ekki í eins
fersku minni og hann sæi ofur-
lítið skýrar.
Eftir þennan ásetning rétti
liann út höndina, tók heyrnar-
tólið og valdi númer hennar.
Jafnvel á meðan hann var að
snúa talnaskífunni, vonaði hann
að hún væri úti, eða hefði tekið
simann úr sambandi.
En — hvers vegna var hann
annars að hringja? Vegna þess
að hann langaði til að heyra rödd
hennar? Já, en einnig til að leita
sér upplýsinga um hið ósýni-
lega band, sem virtist tengja þau
Grete og Hoffmann.
Það hringdi. einu sinni og á
næsta augnabliki heyrði hann
rödd hennar — stillilega og glað-
vakandi — svara mjúklega:
— Rosenberg ...
Grete Rosenberg sat með te-
bolla fyrir framan sig. Bókin,
sem hún hafði verið að lesat
lá opin. Hún leit á klukkuna —
hana vantaði kortér í tólf.
Henni brá við simahringing-
una, en ekki mjög mikið. Hún
svaraði, viðbúin að afsaka rangt
númer. Og þá var það Lars Sten-
feldt.
— Þetta var sannarlega óvænt,
sagði hún ringluð.
— Þér verðið að fyrirgefa að
tíminn er ekki vel valinn. Ég
vona að ég hafi ekki vakið yður?
Allt í einu var sem einhver dulin spenna læsti sig um allt i móttökustofu yfirlæknisins. Læknirinn starði eins og
str'vgervingur á nokkra stafi sem voru tattóveraðir á handlegg hinnar meðvitundarlausu stúlku. Hann hafði
komið frá Þýzkalandi rétt eftir stríðið og hann þekkti sjúklinginn. Hún hafði verið í fangabúðunum . . .
FÁLKINN 23