Tímarit iðnaðarmanna - 20.12.1941, Blaðsíða 17

Jólahefti Tímarits iðnaðarmanna 1941
Ársæll Árnason
Bækurntir ©g Jnlín
Einhverjar fyrstu minningar minar uni jólin
eru í sambandi við bækur. Systrum mínum,
sem voru eldri en ég og orðnár læsar, vorn
gefnar bækur í jólagjöf, Rauðhetta og Stígvélaði
kötturinn, liáðar með litmyndum, og man ég
enn glöggt, hvilík dásemdarverk mér fannst
þetta vera. Myndirnar munu liafa verið erlend-
ar og prentaðar erlendis, íslenzka textanum að-
eins bætt inn i, en þetta voru furðuverk, sem
ég fékk rétl fyrir náð að líta á. Ég held, að
ég hafi keppzt við að læra að lesa, til þess að
geta lesið textann sjálfur, ef ég gat náð i bæk-
urnar, bvort heldur var með leyfi eigendanna
eða í leyfisleysi. Man ég vel eftir sumum setn-
ingum, er ég gat ekki vel áttað mig á, eins
og t. d. er úlfurinn i Rauðhettu liafði ekki
bragðað „vott né þurrt“ í þrjá daga; ég gat
ekki gert mér Ijóst, hvaða fæða það mundi vera,
setti þetta lielzt í samband við það, að sagan
gerðist i útlöndum og væri því um eitthvað það
að ræða, er ég þekkti ekki. Á þessu sést, að
skilningurinn liefir ekki verið mikill, enda mun
ég ekki bafa verið gamall. Ekki þótti mér það
neitt undarlegt, þó að gamla konan, amma
Rauðhettu, kæmi lifandi úr kviði úlfsins, en
liitt man ég, að mér fannst hún furðu ungleg
á myndinni og miðaði ég þar við þær ömmur,
er ég þekkti.
Þá voru ekki siður margar merkilegar hug-
leiðingar í sambandi við Stigvélaða köttinn.
Mest fannst mér lil um viðureignina við galdia-
karlinn, þegar liann breytti sér í ljón og költ-
urinn varð svo hræddur, að hann stökk upp í
glugga; þegar svo galdrakarlinn, fvrir áeggjan
kattarins, breytti sér í mús og kötturinn stökk
á músina og át liana, þá var þetta i mínum
augum ekki annað en eðlilegur lilutur og fannst
mér það frekar hafa verið heppni bjá kettin-
um heldur en að liann befði verið svona slung-
inn.
Þetta eru einhverjar skýrustu endurminning-
ar mínar frá jólum á barnsárunum, en slíkt
gerðist ekki á öllum jólum. Bæði var minna um
bókakost þá en nú, sérstaklega af þessu tæi,
því að það ég bezt veit voru þetta einu barna-
bækurnar með litmyndum, sem gefnar voru
út bér um langan tíma, og svo var ekki mikið
um slíkan „lúxus“ í fátæku og þá tiltölulega
afskekktu sjávarþorpi.
Ég átti þó því láni að fagna að bafa aðgang
að bókum frekar en flestir aðrir, því að faðir
minn sá um lestrarfélag, og gat ég rýnt í bæk-
urnar. A hverju ári, skömmu fyrir jól, kom
„Siggi bóki“ (Sigurður Erlendsson farandbók-
sali) til okkar, með kassa og skjóðu fullt af
bókum, er liann hafði borið á bakinu alla leið
innan úr Reykjavík. Það var einliver mesta bá-
tíð ársins fyrir mig og okknr systkinin, er við
stóðum í hring utan um liann og sáum liann
taka upp liverja bókina af annarri, liver um
sig í umbúðum, því að ekki vantaði natnina og
umhyggjusemina bjá gamla manninum, og lil-
um við þetta sem helga dóma, ef við fengum
að snerta á þeim og líta í þær.
Eftir að ég kom til Reykjavíkur og fór að
vinna að iðn minni, bókbandi, kynntist ég bet-
ur, eða öllu lieldur á annan liátt, bókum í sam-
bandi við jóhn. Bækur komu þá aðallega eða
nær eingöngu út á baustin, af eðlilegum ástæð-
um eins og þá hagaði til. Strandferðirnar liættu,
þegar kom fram á liaustið og urðu engar ferðir
á smærri liafnirnar eftir það allan veturinn.
Bækurnar áttu helzt að vera komnar út um