Tímarit iðnaðarmanna - 20.12.1941, Blaðsíða 23

Jólahefti Tímarits iðnaðarmanna 1941
ber grútartýra, en kveikurinn var áður fyrr
fífa, en seinna snúinn úr líni. A tyllidögum og
hátíðum, svo sem jólunum, var lil liátíðabrigðis
kveikt á tólgarkertum, sem steypt voru í þar
til gerðum mótum. Á jólunum féklt hver heim-
ilismaður sitt kerti, stundum tvö, sem honum
voru færð með jólamatnum, samanber hina
gömlu vísu:
Það á að gefa hörnum hrauð
að híta í á jólunum,
kertaljós og klæðin rauð
svo komist þau úr bólunum.
Seinna komu olíutýrurnar og olíulamparnir
til sögunnar. Týrurnar voru notaðar i fram-
hýsum og útihúsum við kvöldstörf, en á olíu-
lömpunum var, og er ennþá víða í sveitum liér
á landi, kveikt i baðstofunni að loknum rökkur-
svefni, en svo kallaði gamla fólkið dúr, sem
það fékk sér í skammdeginu seinni hluta dags,
áður en kveikt var í baðstofu.
í gömlu kirkjunum var kveikt á kertum á
altarinu og stundum var Ijósahjálmur, einn eða
fleiri, með kertaljósum um miðja kirkju, ]iví
að ekki mátti vera dimmt í kirkjunni.
Nú á dögum má segja, að rætzt hafi goð-
sögnin um Promeþeif, sem náði eldinum frá
guðunum. Stór vatnsföll eru beizluð og orka
þeirra leidd svo tugum kílómetra skiptir til
kaupstaða þessa lands. Nægir í því sambandi
að benda á Sogsvirkjunina með leiðslu til
Reykjavíkur og virkjun Laxárfossa, þar sem
raforkan er leidd til Akureyrar. Og ef lieimur
Altari háskólakapellunnar. í stað altaris-
töflu eru sjö stúr rafmagnskerti á lágum
stjaka. Annarsstaðar sjást ekki tjós í þessari
litlu, en yndislegu kirkju. Hvelfingin er lýst
með ósýnilegum rafmagnslömpum.
Akureyrarkirkja.
í kórboganum hangir kross úr silfurbergi,
sem lýstur er með miklum fjölda rafljósa. Öll
kirkjan er uppljómuð af rafmagnsljósum og
til þess var varið miklu fé.
ferst ekki í þeim Surtarloga styrjaldarfárs, sem
nú geisar um heiminn, er víst um það, að heilar
sveitir og sýslur verða raflýstar og hitaðar upp
með rafmagni í tiltölulega náinni framtíð. Og
víða í sveitum landsins eru þegar komnar ofur-
litlar einkarafstöðvar fyrir heimilið. Alls staðar
er mannsandinn og mannshöndin að verki.
Það er í senn furðuleg og fögur sjón að koma
um dimmt kvöld ofan af reginheiðum og sjá
yfir raflýsta horg. Allt virðist vera eitt logandi
ljóshaf. Þegar nær kemur greinast ljósin i
sundur. Sumt eru götuljós, sumt ljós í gluggum
íhúða eða verzlana. Um jólaleytið eða rétt fyrir
jólin er ljósadýrðin mest. Þá er hjart í hverjum
krók og kima í verzlununum og úti í gluggun-
um eru marglitar ljósaperur, sem varpa ævin-
týrabjarma yfir margskonar jólavarning. Verzl-
unarhyggjan liefir haft lag á því, að taka raf-
ljósin í þjónustu sína. Gluggarnir eru ljósum
skreyttir, til þess að lokka vegfarendur að verzl-
ununum, enda má sjá fjölda fólks flykkjast að
gluggum þeirra verzlana, sem mesta smekkvísi
21