Vikan - 04.12.1958, Blaðsíða 6

Vogun
Vogun
vinnur
tapar
KRISTJÁN KRISTJÁNSSDN
En hann lét ekki sér nægja að
vera viðriðinn víðfeðman atvinnu-
rekstur og stórstígar framkvæmdir.
I»essi mynd var tekin af Krist.jáni í einkaskrifstofu hans, þegar hann hafði bófcmafhf''sem^hefur að^gevma
fengið jólagjöfina frá Kjarval vini sínum 8°öu D0Rasaí:m’ s.em ueíur aö gey^
" ' margar og fagætar bækur um nor-
ræn og íslenzk fræði og er hann
prýðilega lesinn í þeim greinum.
Hann er maður, sem hefur vaxið og
hafizt af sjálfum sér og brotizt gegn-
um erfiðan brimgarð sjálfsmenntun-
ar og fræðslu í kyrrlátt landvar.
Þar unir hann sér á strjálum stund-
um frá erilsömu stax’fi.
Kristján á líka afbragðs frimerkja-
safn og til dæmis á hann fullkomið
safn islenzkra frimerkja, alla skild-
KRISTJÁN KRISTJÁNSSON frá
Akureyri er einhver mesti
víkingur þessa lands. Hann
fæddist ekki inn í milljónina, en hef-
ur hafizt af sjálfum sér til fágætrar
velgengni. Þó hefur hann sennilega
aldrei stefnt að auðsöfnun eingöngu,
en meðfædd athafnaþrá mannsins
og einstakur dugnaður og lagni, hafa
orðið honum að mestu liði. Hann
veit hvað hann vill í blíðu og stríðu,
fer sinu fram, hverju sem tautar og
hefur sjálfsagt oft hlotið stóra vinn-
inga, en engu að síður skakkaföll
óðru hvoru. Um hann má ef til vill
segja að vogun vinnur, vogun tapar.
“* Hefði Kristján búið í Noregi á dög-
um Haraldar hárfagra, hefði hann á-
reiðanlega ekki unað ofríki konungs,
en mannað skip sitt og hlaðið það
viði og vistum og siglt. til Islands.
Þar hefði hann numið land, stórt
land, reist mikið höfuðból, haft um
sig fjölmennt lið, frjálsa menn, þræla
og leysingja. Sennilega hefði
hann smám saman gefið þræl-
um sínum frelsi, látið þá fá
liluta af landi sinu og setið á friðar-
stóli á einhverju höfuðbóla sinna.
Hann hefur aldrei unað ofríki eða
skipunum, þótt hann sé víst stuðn-
ingsmaður ákveðins flokks, en hug-
tnkið pólitík í framkvæmd á Islandi,
held eg hafi aldrei samrýmst heil-
brigðri skynsemi hans og lifandi
gagnrýni.
Kristján Kristjánsson hefur lengi
staðið í fremstu röð athafnamanna.
Hann hefur gert út fleiri bifreiðar
en nokkur annar maður á Islandi,
nema kannske Steindór Einarsson.
Enda eru aðeins tveir bílakóngar á
Islandi, annar i Reykjavík og hinn
með annan fótinn á Akureyri og
hinn i Reykjavík.
Kristján tók aksturspróf hið minna
25. júlí 1921 og fékk við það tæki-
færi ökuskírteini nr. 3. Síðar tók
hann meirapróf og fékk leyfi til
fólksflutninga. Einnig er skylt að
geta þess að hann á Akureyrarbíl
nr. 1. Hann stofnaði Bifreiðastöð
Akureyrar 1923 og.ók sjálfur og átti
flestar bifreiðarnar. Hann hafði lengi
vel sérleyfi á leiðinni Rvík.—Akur-
eyri og raunar miklu víðar ennfrem—
ur átti hann og á kanske enn fjöl-
margar leigubifreiðir, sem hann
hafði í akstri á Akureyri. Hann átti
fiestar bifreiðir allra manna utan
Reykjavíkur og var á tímabili kom-
in jafnhátt í skattstiganum og Kaup-
félag Eyfirðinga. Hann stofnaði enn-
fremur og átti að miklu leyti síldar-
verksmiðju á Dagverðareyri, en
seldi hana, áður en vonleysis-
ár síldarspekúlanta gengu í garð.
Hann stofnaði Dráttarbraut Akur-
eyrár og var lengi rrieðeigandi
Ennfremur átti hann mikinn hlut að
stofnun Flugfélags Akureyrar, sem
nú er Flugfélag íslands og situr þar
í stjórn. Enn má telja
hvalstöðina í Hval-
firði, sem hann stofn-
aði með öðrum. Þá
situr hann í stjórn
Oliuverzlunar islands
og Orku h.f. Fleira
mætti tína til, því af
nógu er að taka.
Eitt sinn var Kristján staddur i
kvikmyndahúsi í Hafnai'fii'ði. Hann
stóð frammi við og reykti vindling.
Þá voru ljós slökkt í salnum og fólk
bjóst til inngöngu. Kristján átti eftir
hálfreyktan vindlinginn. Af mikilli
vandvirkni og gætni, drap hann í
honum, stakk honum í pakkarin aft-
ur, leit til samferðamanns síns og
mæiti við hann dræmt og hálfglott-
andi: „Þeir henda stubbnum, sem
telja sig hafa efni á því."
I ALDARSPEGLI

RISTJÁN KRISTJÁNSSON er
af góðum stofni. Hann er
fæddur 19. júní 1899 á Kambs-
stöðum í Ljósavatnsskarði. Foreldr-
ar hans voru Kristján Kristjánsson,
bóndi þar og síðar á Birningsstöðum,
og kona hans Arndís Níelsdóttir.
Faðir hans er af hinni frægu ætt,
sem kennd er við séra Jón í Reykja-
hlíð. Með þeirri ætt ráða fornar dyggð-
ir, drengskapur og sanngimi. Krist-
ján ólst upp í föðurgarði, sat yfir
ám var í fjósinu og vann
alla vinnu eins og algengast
gerðist í sveitum og gerist enn.
Snemma var maðiirinn vinnusamur
og ötull, stofnaði B. S. A. eins og
áður er sagt og vann þar öll fyrstu
árin manna bezt og mest sjálfur.
Hann var mikill búsýslumaður og
rak fyrirtæki sitt af stakri rausn og
miklum myndarskap.
Fyrirtæki Kristjáns fór ört vax-
andi. Hann fékk umboð fyrir Ford
bifxeiðir og stofnsetti eitt í Reykja-
vík og annað á Akureyri. Þá hefur
hann rekið verkstæði á Akureyri
fyrir bifreiðar, smurstöðvar og vara-
hlutasölu og allt, sem víkur að bílum
og fjórhjóla faratækjum.
inga og öll dýrari merkin af ,,I
GILDI“.
Þá hefur hann eignast mörg af-
bragðs málverk eftir beztu lista-
menn þjóðarinnar og Kjarval er
einkavinur hans og dvelur oft hjá
honum í góðu yfirlæti. Enda er margt
líkt með þeim Kristjáni, báðir eru
miklir í sjálfum sér, sérkennilegir og
ekki einhamir, en þó sérlundaðir og
jafnvel sérvitrir, skapmiklir og vík-
ingar báðir.
Kristján Kristjánsson rekur bif-
reiðaverzlun bæði i Reykjavík og á
Akureyri. Á Laugavegi 168 170 í
Reykjavík hefur hann umboð sitt,
verkstæði og skrifstofur. Nýlega
réðist hann svo í að láta reisa stór-
hýsi nokkru innar, við Suðurlands-
braut. Skal það verða 104 metrar
með götu, 11 hæðir. Verður það sjálf-
sagt á sínum tíma eitt veglegasta
stórhýsi landsins. Framkvæmdir eru
þegar hafnar og miðar vel.
Kristján Kristjánsson er gjafmild-
ur maður. Hann gaf Ákureyrarbæ
100 þúsund krónur til almennings-
heilla 1944. Hefði hann lagt það fé í
fasteign, ætti hann nú tryggar tvær
milljónir.
Kristján er einstakur öðlingsmað-
ur heim að sækja. Heimili hans að
Brekkugötu 4 er rausnarlegt að öll-
um búnaði, fögur málverk prýða
veggi og í einkaskrifstofu húsbónd-
ans er allt þakið glæsibundnum bók-
um í hóif og gólf. Hann kann að
gleðjast með glöðum og er hrókur
alls fagnaðar í vinahópi. Hann gerir
yel við ólíklegustu manntegundir,
sem einhverra hluta vegna rekur á
fjörur hjá honum.

M'
rAÐURINN sjálfur er næsta
. skemmtilegt fyrirbæri. Hann er
senn skapsmunamaður og samn-
inga, greind hans er rík og sönn og
hann er djarfur, kannske fljótfær, ör-
geðja, en erfir ekki deilur við menn,
er allra fúsastur til sátta og fyrirgef-
ur af hjarta. Hann hefur staðið í
hörðum deilum, kaldir vindar hafa
nætt um hann, en maðurinn er sterk-
ur og traustur sem bjarg. Hann læt-
ur aldrei troða sig undir járnhörðum
Stórhýsi Kristjáns við Geislagötu 5. I*ar eru fyrirtæki hans til áúsa og
auk þess leigir hann út stóran hluta hússins.
Í.J
VIKAN