Vikan - 12.01.1961, Side 4

Helgi Sæmundsson:
ER ÁFENGUR
BJÓR ÞJOÐA
UNGA FÓLKlÐ Á ÍSLANDl BYRJAR AÐ DREKKA YNG
AR OG VÍNFÖNG ÞESS ERU STERKUSTU DRYKKIR,
VERÖLDINNI. ER ÞAÐ HUGSANLEGT, AD ÁSTANDIÐ
FENGUR BJÓR YRÐI Á BGÐSTÓLUM?
tteigi faæmunasson.
Vopn á Iofti. skuli neita þeim um áfengan bjór,
IfSulega er sú hugmynd gerð aÖ °« mefnn> ,sem stytta sér gjarna
umtalsefni í ræðu og riti, hvort stnndm yf;r skalum a goðum dægr-
koma eigi til mála, að íslendingar nm> Vllln 1 bjormahnu ems og þeir
bruggi og drekki áfengan bjór. Hef- værn SriPnn' oskiljanlegu oðagoti.
ur hún verið á dagskrá undanfarnar
vikur enn einu sinni og átt ósköp Breytmg til bota.
erfitt uppdráttar eins og oft fyrr Andstæðingar bjórsins skáka fram
— sætt andúð Gunnars Dal, en notið í málflutningi sínum þeirri megin-
fylgis Agnars Bogasonar, svo að röksemd, að hann muni auka
nefnd séu tvö dæmi af mörgum. áfengisneyzlu landsmanna. Þetta
Tilefnið var sú sögusögn, að frum- virðist í fljótu bragði sennilegt.
varp um bruggun og sölu áfengs Minnsta kosti nær engri átt að visa
bjórs myndi flutt á alþingi, sem nú þessari staðhæfingu á bug sem al-
situr, en af því hefur loksins orðið. gerri blekkingu, þó að vitaskuld sé
Og þá er ekki að sökum að spyrja: hún sett fram í áróðursskyni. En
Andstæðingar þcssarar margræddu mundi ekki sú breyting til bóta, að
hugmyndar grípa til vopna og láta íslendingar drykkju meira af áfeng-
harla ófriðlega. um bjór og minna af sterkum
Lætin í tilefni þessa eru næsta drykkjum? Myndu áfengissjúkling-
brosleg. Það er barnaskapur, að arnir, sem eru í dag sorglegt vanda-
áfengur bjór muni þjóðarvoði í mál samfélagsins, eitthvað verr
landi, þar sem létt vín og sterkir komnir, þó að borgararnir, sem
drykkir fást fyrirhafnarlaust að kunna sér hóf í víndrykkju, ættu
kaila allan sólarhringinn. Hik al- líka kost á bjórnum? Góðtemplarar
þingis í bjórmálinu er ekkert ann- hafa löngum þann sið að skipta
að en undirlægjuháttur við góð- þjóðinni í tvær fylkingar — annars
templara og önnur samtök heittrú- vegar bindindisfólk, hins vegar
aðra bindindismanna. En afstaða áfengissjúklingar. Sannleikurinn er
þeirra liggur i augum uppi. Þau eigi að síður sá, að áfengissjúkling-
vilja banna alla áfengissölu og er arnir eru færri en þeir félagar góð-
þeim mun verr við víntegundir, sem templarareglunnar, sem komnir
fólk getur lengur drukkið þær á eru á fullorðinsár. Utan þesífera
vitsmunastigi. Afleiðing þessa hugs- tveggja sveita er með öðrum orðum
unárháttar er sú niðurstaða, að hóf- yfirgnæfandi meirihluti íslendinga,
drvkkjan sé i rauninni verri en of- fólk á öllum aldri, sem neytir víns
drykkjan. Menn, sem lifa i slíkri meira eða minna án þess að rata
skoðun, hljóta að vera þvi mót- í önnur áfengisvandræði en þau að
failnir, að íslendingum gefist kostur koma öðru hvoru seint heim og vita
á áfengum bjór. Hitt er furðulegt, eitthvað af timburmönnum nokkra
að þjóðfélag, sém leyfir þegnum daga ársins. Væri áfengi biórinn
siuum létt vín og sterka drykki, þessu fólki háskinn mikii?
4 vinuyN
Aðalgalli íslendinga i vinmálum
er sá að drekka helzt til mikið
áfengisinagn á of stultum tima.
Mönnum hættir til að hafa i þessu
efni sama sið og forfeðurnir, sem
drukku aðeins á lokadaginn og i
réttum. Þetta sannast, ef erfitt reyn-
ist að afla víns eða þess er neytt
í pukri. Þá kemur svo varhugavert
kapp upp i mönnum, að þeir hvolfa
í sig veigunum eins og hellt sé i
ilát. Áfengismenningin á veitinga-
stöðunum í Reykjavík þykir enginn
þjóðarsóini, en samt er hún mun
skárri en viðurstyggðin, sem áður
var. íslendingar læra aldrei að
drekka vin að hætti siðaðra manna
nema þeir komist upp á lag með að
þynna mjöðinn og gefi sér tíma til
þess að njóta lians. Þess vegna
myndi áfengi bjórinn tvímælalaust
bæta ástandið i vínmálunum. ís-
lendingar eru reyndar visir með að
drekka mikið af honum fyrst í stað,
en þeir stóru skammtar væru þó
sýnu nær lagi en að miða drykkju-
skapinn því sem næst við hreinan
vínanda, sem er eitur. Menn skaða
sig naumast á bjór, en gera auðveld-
lega út af við sig á eitri.
Meirihluti og minnihluti.
Bindindismönnum skjátlast stór-
legá að einu leyti. Þeir vilja það
fyrirkomulag áfengismála, sem hér
væri í landi, ef þjóðin hefði falið
þeim meirihluta. Staðreyndin cr
liins vegar allt önnur. Góðlemplara-
reglan hefur látið margt gott af sér
leiða. Henni hefur tekizt að bjarga
mannslífum, og víst tnyndi vel farið,
að félagar hcnnar væru fleiri en
orðið hefur, sér í lagi, ef fjölgunin
hefði gert hana víðsýnni og frjáls-
lyndari. En hún er í minnihluta, og
þar af leiðir, að henni ber alls ekki
meirihlutavald. Þess vegna nær
engri átt, að meirihlutinn láti
minnililutann kúga sig og neita sér
um áfengan bjór. Hann er engan
veginn hættulegri léttum vinum og
sterkum drykkjum nema að áliti
öfgamanna, sem hafa atvinnu af
ófyrirleitnum áróðri. Og meirihluti
alþingiskjósenda á ekki að láta bjóða
sér annað eins og það, að minni-
hlutinn felli fjötur á blessaða þing-
mennina okkar. Þeir myndu líka
áreiðanlega flestir hverjir kunna
að meta bjórinn eins og við hinir,
ef þjóðarviljinn fengi að ráða.
Tillögur bindindismanna í áfeng-
ismálum hafa fæstar gefizt vel,
enda er stefna þeirra algert bann
við innflutningi og sölu áfengra
drykkja. Þessu fá þeir ekki ráðið.
Þá reyna góðtemplarar að gera ís-
lendingum sem torveldast að verða
sér út um vínföng, þó að allar slík-
ar riiðstafanir hafi leitt til bölvun-
ar. Ymsir muna eftir heimabrugg-
inu, sem gcrði fjölmarga landsmenn
að lögbrjótum. Og nú berjast góð-
templarar með oddi og egg fyrir
svokölluðum héraðabönnum, sem
þjóna engum tilgangi öðrum en
þeim að torvelda póstþjónustuna og
vera vatn á myllu leynivínsala.
Menn, sem þannig halda á málum,
geta ekki haft vit fyrir olckur hin-
um i afstöðunni til bjórsins. Annað-
hvort breyta þeir gegn betri vitund
eða vita ekki, hvað þeir gera. Þeir
eiga að lála sér nægja að reyna að