Vikan - 12.01.1961, Blaðsíða 5

janúargreinin
RVOÐI?
RA EN VÍÐA ANNARSSTAÐ-
SEM FRAMLEIDDIR ERU í
MUNDI VERSNA ÞÓTT Á-
Danskur bjór er viðurkenndur, en mundi ekki samskonar bjór
taka honum langt fram?
úr silfurtæru, íslenzku bergvatni,
vinna stefnu sinni fylgi af dreng-
skap og heiðarleik.
Drykkjuskapur æskunnar.
Oft heyrist fullyrt, að áfengi bjór-
inn verði lil þess, að unga fólkið
læri að drekka miklu fyrr en ella.
Með þessu er einkum reynt að tala
um fyrir mæðrum, sem elska börn
sín og vilja ekkert frenmr en vel-
ferð þeirra. En þetta er blekking
manna, sem kunna sér ekki hóf í
áróðri. Unga fólkið á íslandi byrj-
ar að drekka mun yngra en tíðkast
í öðrum löndum. Vínföng þess eru
sterkustu drykkir, sem framleiddir
eru í veröldinni. Sumir áfengissjúkl-
ingarnir i Reykjavík munu um eða
jafnvel innan við tvítugt. Dettur
nokkrum heilvita manni i hug, að
þetta ástand myndi versna, þó að
áfengur bjór væri hér á boðstólum?
Væri hann liklegur til þess að tor-
tíma æskublómanum, sem stenzt
brennivinsflóðið? Þannig mætti
lengi lialda áfram að spyrja. Og
myndi ekki nær lagi að heimta eftir-
lit með vínveitingum, þegar i hlut
eiga óþroskaðir unglingar, en ætla
að bjarga þeim frá áfengisbölinu
með þvi að taka frá þeim bjórinn?
Bindindismenn gera allt of litið
fyrir æskuna, þegar undan er skilið
það ágæta starf, sem barnastúk-
urnar vinna. Skólafólk á æskuskeiði
ætti til dæmis að gangast undir
bindindisheit, meðan það stundar
nám að fulltingi sainfélagsins og
foreldra sinna. Iivenær hefur góð-
templarareglan slegið hring um al-
þingi til þess að koma landsfeðr-
unum 1 skilning um þessa nauðsyn?
En vissulega er ekki nóg að halda
ungu fólki frá áfengi. íslendingar
verða að búa svo að æsku sinni, að
hún láti ekki glepjast af hvers konar
hættulegum freistingum. Við erum
í þessu efni eftirbátar annarra. Þess
vegna er drykkjuskapur unga fólks-
ins meira vandamál liér en i nokkru
öðru landi þessarar heimsálfu. Hér
biður góðtemplarareglunnar jákvætt
og göfugt verkefni, sem er ólikt
timabærara og árangursrikara en
baráttan gegn áfenga bjórnum.
Vín, bjór og kaffi.
Eiginkonur og mæður hafa var-
hugaverða oftrú á bændum sínum
og börnum, ef þær imynda sér, að
vandi áfengismálanna á íslandi sé
bjórinn. Sterku vinin gera sýnu
fleiri að drykkjumönnum en bjór-
inn. Þess vegna myndi ekki áhorfs-
mál að sætta sig fremur við bjórinn
en brennivínið, ef komið skyldi á
nýskipun áfengismálanna. Andlega
heilbrigðir menn drekka aldrei eins
illa bjór og vin. Hér er enn við lýði
sá ósiður að telja ókurteisi, ef sett-
ur er tappi í ótæmda flösku. Þess
vcgna drekka íslendingar af ofur-
kappi við þau tækifæri, sem annars
staðar í heiminum þættu sakleysis-
leg öllum öðrum en áfengissjúkling-
um. Þannig drekkur enginn bjór,
elcki einu sinni langt leiddir vín-
svelgir, þvi að dælukrafti manns-
líkamans eru takmörk sett. Hins
vegar er undantekningalitið óhætt
að bera gesti bjór og brauð án þess
að þurfa að óttast drykkjuskap, sem
taki daga eða vikur. Venjulegt fólk
drekkur góðan áfengan bjór með
svipuðum hætti og kaffi. Þó hentar
ekki bjórinn öllum. Svo er líka um
kaffið. En það er ekki áfengis-
vandamál í venjulegum skilningi,
enda liefur góðtemplarareglunni
láðst til jiessa að segja kaffinu strið
á hcndur.
Mér finnst bjór góður, en kaffi
slæmt. Bjór hefur á mig þægileg
áhrif, en ég verð stundum lasinn
af kaffi. Þess vegna er mér inun
meiri greiði að bjór en kaffi, ef ég
er gestur í liúsi. Og er jiá nokkur
sanngirni i því að banna mér og
öðrum bjórinn?
Frek tilætlunarsemi.
Andúð bindindismanna á bjórnum
er að minum dómi ekki rökstudd
skoðun heldur frek tilætlunarsemi.
Þeir vilja, að aðrir séu eins og þeir.
Nú hlýt ég að virða hvern mann,
sein gætir hófs, og mig varðar auð-
vitað ekkert um ástæðurnar fyrir
jiví, að þessi eða hinn neitar sér
um mat eða drykk. En hvernig í
ósköpunum geta góðtemplarar ætl-
azt til þess, að lijóð, þar sem fjórir
af hverjum fimm uppkomnum
mönnum drekka vín, taki upp siði
þeirra í áfengismálum? Og meðan
þeir eru i minnihluta, kemur þeim
satt að segja lítið við, hvað meiri-
lilutinn drekkur. Ég hef þvi enga
samúð með athæfi þeirra, sem berj-
ast gegn áfenga bjórnum. Þeir eru
vist góðir fyrir sig, en þeim er
sæmsl að láta mig og mlna lika i
friði. Góðtemplurum hlýtur og að
vera skylt að beygja sig fyrir meiri-
hluta eins og öðru fólki. Ég sætti
mig auðvitað við orðinn hlut strax
og góðtemplarar eru komnir í meiri-
hluta og uni því fyrirkoinulagi
áfengismálanna, sem af valdatöku
þeirra leiðir. En er þá til mikils
mælzt, að góðtemplarar láti af-
skiplalaust, hvort menn drekka bjór
eða brennivín, meðan áfengi er til
sölu i landinu?
Hneykslanlegast er þó tauga-
stríðið, sem á að ráða úrslitum um
afstöðu alþingismanna þjóðarinnar.
Góðtemplarareglan reynir að troða
í liá samvizku, sem þeir alls ekki
hafa. Landsfeðurnir sætta sig við,
að áfengissala sé isienzka ríkinu
mikilvægur tekjustofn. Hins vegar
hafa jieir látið kúga sig til þess að
þora ekki að leyfa bruggun og sölu
bjórsins, þó að yfirgnæfandi meiri-
hluti kjósenda vilji hann og eigi
iniklu frennir kröfurétt á honum en
sterku drykkjunum eins og sið-
menntað fólk gervallrar heims-
byggðarinnar. Og alþingi hefur valið
sér hlutskipti þessa furðulega ósóma
til þess að íslendingar séu i áfengis-
málunum eins og góðteinplarar —
annað livort algáðir eða lirapandi
fyrir mannfélagsbjörgin af drykkju-
skap. Væri ekki ráðlegt fyrir okkur,
sem viljum bjórinn og treystum
okkur bærilega að drekka hann á
viðunandi hátt, að minna alþingis-
mennina á athyglisverða staðreynd:
Góðtemplarar hafa ekki einir at-
kvæðisrétt í landinu. Sjálfsagt eru
til menn, sem ekki myndu láta kúg-
ast og gætu rækt þingmennsku og
stjórnarstörf allt að þvl eins karl-
mannlega og fangar bindindishreyf-
ingarinnar.
Framh. á bls. 35.
KIKAN 5