Vikan - 16.11.1961, Page 18

Sonja Wallin starfar í vá-
tryggingaskrifstofu í Stokk-
hólmi; hún liefur eignazt lít-
inn dreng og ann honum mjög.
Hann bíður bana undir bil og
sorgin verður Sonju ofurefli.
Hún liggur andvaka um nætur,
og eitt sinn gerist það, að 'hún
tekur of stóran skammt af
svefntöflum. Það er Irmu, vin-
konu hennar að þakka að hún
er flutt í sjúkrahús, en þar
kynnist hún ungum geðlœkni,
Jan Stenlund. Hann er trúlof-
aöur, en unnusta hans leggur
á liann ofurást; hann þorir
því ekki að rjúfa heit sitt, þar
eð hann vcit ekki hvað hún
kann þá til bragðs að taka. Og
nú myndast brátt það samband
með þeim, lækninum og Sonju,
að þau fá hvorugt við neitt
ráðið; Sonja finnur að það er
hann, sem hún hefur alltaf
beðið eftir og 'hann heillast
mjög af henni. Hann býður
henni að dveljast i sumarbústað
sinum í skerjagárðinum, á
meðan hún er að jafna sig. Þar
getur hún sofið eins og áður.
Irrha dvelst hjá henni yfir
helgi, þær fara saman á dans-
leik, en þegar Sonja kemur ein
heim undir morgunn, kemst
hún að raun um að það er gest-
ur fyrir, karlmaður, sem ligg-
ur sofandi á legubekknum.
OKKUR andartök stóð Sonja
eins og lömuð á þröskuldinum
og virti hinn sofandi gest undir
ábreiðunni fyrir sér. Þarna gat verið
um þjóf eða afbrotamann, jafnvel
strokufanga að ræða. Vitanlega átti
hún að flýja sem skjótast og kalla á
hjálp en hún þorði ekki að hreyfa
sig af ótta við að gesturinn kynni
þá að vakna, og hvað gat harin þá
ekki tekið til bragðs ...
Gesturinn umlaði eitthvað og sner.i
sér fram svo birtan féll á emr. hans
og vanga. Sonja tók andköf og ótti
hennar breyttist í taumlausan, fagn-
andi hjartslátt. Nei, þarna gat ekki
verið um neina missýningu að ræða.
Það var hann! Enda var það harla
ótrúlegt að nokkur maður annar en
einmitt eigandinn sjálfur gengi svona
óhikað inn í sumarbústaðinn og legð-
ist þar til svefns.
Hún dró hurðina gætilega að stöf-
um, gekk út og settist á dyraþrep-
ið. Það var hressandi svalt í morguns-
árið og geislar frá upprennandi sól
björmuðu andlit hennar. Hugsanir
hennar voru allar á ringulreið, og
hún dirfðist ekki hugsa neina þeirra
til enda. Allt virtist svo gersamlega
óskiljanlegt, sem það aðeins getur
orðið, Þegar maður stendur andspæn-
Xg VIKAN
is því fyrirbæri, að heitustu óskirnar
rætast þegar þess er sízt von.
Fyrir stundarkorni síðan hafði hún
setið í stafni bátsins, einmana og döp-
ur, og óskað þess að hann væri kom-
inn. Og nú var hann kominn, beið
hennar þarna fyrir innan dyrnar, og
hún var í senn utan við sig af æstri
eftirvæntingu og öldungis ráðþrota.
Átti hún að fara inn, vekja hann,
bjóða hann velkominn og . . . Eða
átti hún að laumast inn til sín, loka
að sér og láta hann . . . Hvorttveggja
kom út á eitt og virtist jafn heimsku-
legt.
Það marraði eilítið í hurðarhjörum
og hún heyrði létt fótatak að baki
sér.
— Góðan dag! Gerði ég yður
hrædda? Ekki var það nú tilgangur-
inn . . .
— Góðan dag, Stenlund læknir. Já,
ég get ekki neitað því, að mér brá.
— E'n þér báruð þó kennsl á mig.
— Ekki fyrr en eftir nokkrar mín-
útur.
— Nokkrar sekúndur. . . .
— Hvernig vitið þér það?
— Ég lá vakandi.
■—• Og sögðuð samt ekki neitt?
— Nei. Ég hálfskammaðist mín.
Hefði ég farið að ávarpa yður, gátuð
þér haldið að ég hefði legið þarna
vakandi alla nóttina og beðið þess að
þér kæmuð heim.
—- En hafið þér þá gert það?
Hann svaraði ekki spurningu henn-
ar, en tók sér sæti á dyraþrepinu
við hlið henni, og það var auðséð á
svipnum, að hann hló með sjálfum
sér.
—• Já, vitanlega, ungfrú Wallin. Ég
kom hingað eingöngu til þess að vita
hvernig yður liði, og svo kem ég að
húsinu mannlausu . . sjúklingurinn
floginn og kemur ekki heim alla nótt-
ina. Hvað átti ég að halda?
—• Og hvað haldið þér þá?
Spennan var hálfliðin. Nú var það
hinn freistandi forleikur, sem við
tók; að láta ólíkindalega og lokka
hann þannig tii að segja meira, en
hann kannski ætlaði sér.
— Ég hsld að þér hafið verið úLi
að skemmta yður með Aroni og konu
hans.
Henni varð litið á hlutaveltuvinn-
inginn, sem hún hafði skilið eftir úti
á dyraþrepinu.
— Það er rétt til getið. Ég skemmti
mér prýðilega. Og vann þennan kaffi-
stauk.
—• E'gum við ekki að fá okkur
morgunkaffi?
Hann beið ekki eftir svari hennar,
en reis á fætur og hvarf inn fyrir.
Sonja lygndi aftur augunum og lét
sólina verma andlitið. Roðinn innan-
vert við augnalokin titraði dálítið,
ef til vill af eftirvæntingu — hvernig
á maður að haga sér gagnvart karl-
manni, sem maður ber takmarkalausa
virðingu fyrir, en finnur að hann er
í vandræðum með að komast hjá því
að þurfa að þéra mann? Hún gat
ekki boðið honum þúyrðingu sjálf,
það var alltof augljós áleitni af henn-
ar hálfu, og um leið var henni Ijóst
að þéringin var honum sá þröskuld-
ur í vegi, sem hún vildi sízt.
Hún heyrði að hann stóð í stór-
ræðum inni í eldhúsinu, setti bolla á
bakka; heyrði hvert fótspor hans og
hlyti að hafa heyrt ef hann hefði
sagt eitthvað, en það gerði hann
ekki.
Hún rifjaði upp Það sem þeim fór
á milli síðastliðinn sunnudag. Þá hafði
þessi óskiljanlega, heita kennd hrifið
hana með sér eins og máttug flóð-
bylgja . . . Þú, það ert þú og enginn
annar, sem ég hef alltaf þráð að
ganga á vald; þú, sem ég hef beðið
eftir . . . Þú, sem áttir að eiga mig
fyrstur og verða faðir Litla dengsa. ..
Þessi ómótstæðilega löngun til þess
að mega gefa sig á vald honum var
enn til staðar. Ef til vill enn sterk-
ari en nokkru sinni fyrr, en þó á ann-
an hátt Þá hafði hún gripið hana sem
opinberun. Nú — nú var hann kom-
inn á fund hennar og mundi ef til vill
dveljast hjá henni margar klukku-
stundir. Hún kenndi allt í einu kvíða.
Það, sem hún þráði heitast að gerð-
ist; það, sem bókstaflega varð að
gerast, mátti Þó ekki/ gerast, þvi að
þá mundi flóðaldan hrífa hana með
sér. . . um leið og gneistarnir frá
þeim báðum mættust og sameinuðust,
mundi kvikna af þeim óslökkvandi
bál. Það var að vísu eins og hvert
annað aukaatriði, að hann skyldi bera
baug á fingri. . .
Koma hans hafði hættu i för með
sér. . . þá hættu, sem ég þráði og
þrái. Það hefði verið æskilegra, að
hann hefði ekki komið — nú skrökva
ég að sjálfri mér. Og bezt væri að
hann héldi heim aftur hið bráðasta
— ég vona að hann staldri við sem
lengst . . .
Kannski finnst honum líka að ég
sé ekki annað en heimsk stúlkukind.
Og ef til vill er ég það. Ef til vill er ég
algerlega á valdi óskhyggjunnar. ein-
göngu af þvi að ég á mér ekki neinn
nógu náinn vin. Sennilega er ég bara
eins og hver annar sjúklingur, sem
hann hefur áhyggjur af og vill því
líta eftir. Kannski sezt hann niður,
þegar hann kemur heim og skrifar
unnustu sinni eða eiginkonu að ég
sé stúlkukjáni, aðframkomin af karl-
mannleysi, og hefði því gert mér í
hugarlund að ég gæti fengið hann til
við mig. Nei, það gerir hann aldrei.
Hann er alls ekki af slíkri manngerð.
Alls ekki. . . .
AN STENLUND setti kaffibakk-
ann á milli þeirra á dyraþrepið.
— Það fer ekki sérlega mikið
fyrir lífsþægindum hérna, sagði
hann afsakandi. Og svo varð kaffið
alltof sterkt. Hver,nig hefur yður
annars liðið þessa viku? Hafið þér
ekki saknað borgarlífsins?
Honum var sjálfum Ijóst, að allt
voru þetta aðeins innantóm orð. Hann
virti hugfanginn fyrir sér vangasvip
hennar og hárið, sem bliki sló á i
bjarma morgunsólarinnar. Kannski
hefðu aðrir ekki orðið honum sam-
mála um að hún væri falleg, en hon-
um var hún eins og gersemi, óviðjafn-
anlegt meistaraverk meðal kvenna;
eitthvað fágætt, sem hann þráði að
mega snerta og njóta, til að sann-
færast um að þar væri um konu af
holdi og blóði, en ekki sjónhverfingu
eina að ræða.
— Ég er einmitt fyrir sterkt kaffi,
Stenlund læknir. Þér ættuð að bragða
það eitur, sem ég brugga. . .
Hún þagnaði við og starði út á sjó-
inn. Þar var ekkert að sjá nema má
á svifi og sólgullna bárukambana.
— Það er eitt, sem mig langar til
að fara fram á, sagði hann. Að losna
við að heyra þessa læknisnafnbót. . .
— Ég skal minnast þess, svaraði
hún hvísllágt.
Hann sat þögull um stund, og það
var eins og þögn hans myndaði múr-
vegg á milli þeirra. Um hvað var hann
að hugsa?
— Mér hefur liðið svo dásamlega.
mælti hún lágt sem fyrr. Dagarnir
hafa verið svo langir og bjartir. Öld-
ungis eins og ég hef helzt kosið. Ég
hef verið frjáls og róleg. Sólin renn-
ur upp, skógurinn angar, mávarnir
svífa yfir sjávarfletinum, það brak-
ar í mosanum undir fæti, þegar ég
geng niður á bryggjuna eða yfir í
verzlunina. Dag eftir dag . . .
— Segðu meira, bað hann. Rödd Þin
lætur svo vel I eyrum mér.
E'n þá var það hún, sem sat Þögul.
—■ Ég dvaldist hérna oft fyrir tíu
árum, tók hann til máls. Faðir minn
átti þennan sumarbústað, og ég tók
hann að erfðum. Ég var hérna og las
— eða hafði ekki neitt fyrir stafni;
reikaði um og naut þess að vera einn,
þótt einkennilegt kunni að virðast.
—■ Heldur þú . . . að maður geti ver-
ið einn og hamingjusamur?
Hún spennti greipar um hnjákoll-
ana og horfði út á sjóinn. Hann virti
hana fyrir sér, og það var sem hita-
straumur færi um hann allan ....
eins og hjartað hefði skyndilega opn
azt og blóðið flæddi um æðarnar, þótt
hann gerði sér ljóst að frá líffræði-
legu sjónarmiði gat slikt ekki átt sér
stað. Það var eins og hann væri seytj-
án ára og stæði andspænis svo hreinu
og göfugu fyrirbæri, að hann þyrði
ekki að kynnast þvi nánar.
— Nei, svaraði hann. Einvera og
hamingja fara aldrei saman.
—■ Einu sinni hugði ég . . . það var
á meðan ég hafði Litladengsa hjá
mér. . . að ég væri hamingjusöm, og
mér nægði hann, en það var ekki
nema sjálfsblekking. Og það var mér
orðið ljóst. . . . áður en ég missti hann.
— Má ég spyrja þig einnar spurn-
ingar . . . hversvegna hefurðu ekki
gifzt?
— Hvað heitirðu að fornafni?
— Jan . . .
—• Nú ertu slæmur strákur, Jan.
Þú sem ert læknir . . . geðlæknir og
sálfræðingur. Það ert Þú, sem ættir
einmitt að geta sagt mér, hversvegna
stúlka, sem er orðin tuttugu og fimm
ára, hefur ekki gifzt.
— Þú mátt ekki ætla að sálfræð-