Vikan


Vikan - 13.05.1964, Blaðsíða 14

Vikan - 13.05.1964, Blaðsíða 14
þér, hversu mikið þeir geta étið — þeir hafa fundið upp undir sjötíu ansjósur í einum fugli! Pleydell- Smith tók út úr sér pípuna og benti með dramatískri hreyfingu á Bond. — Allir íbúar Peru éta samtals fjög- ur þúsund tonn af fiski á ári. Sjó- fuglar landsins fimm hundruð þús- und tonn! Bond setti stút á varirnar til þess að sýna hvað hann var hissa: — Er það satt? — Já, hélt nýlendustjórinn áfram. — A hverjum degi étur hver þess- ara skarfa um pund, eða svo, af fiski, og lætur frá sér um þrjátíu grömm á driteyjuna. Bond greip fram í: Hvers vegna skíta þeir ekki í sjóinn? — Ég veit það ekki. Pleydell velti fyrir sér spurningunni um stund. — Ja, mér hefur eiginlega aldrei dottið það í hug. Allt um það, þeir gera það ekki. Þeir skíta á landi, og það hafa þeir gert síð- an löngu fyrir Krist. Og það gerir heilmikið af gúanói — það eru milljón tonn af driti á Pescadores og öðrum driteyjum. Svo var það um árið 1850, að einhver komst að því, að þetta var einhver bezti áburður, sem til var í heiminum — fullur af nítrati og fosfati og hvað þú vilt kalla það. Og þá komu skip og menn til driteyjanna og létu greipar sópa í tuttugu ár eða meira. Þessi tími er þekktur sem ,,dritöld- in" í Perú,- það var eins og gullæðið við Klondyke. Menn slógust um skít- inn, rændu hver annars skipum, myrtu hver annan, seldu fölsuð kort yfir leyndar gúanóeyjar og allt það. Og sumir urðu forríkir af skítnum. — Hvar kemur þá Crab Key inn í málið? Bond vildi þrengja hring- inn. — Crab Key er eina driteyjan svona norðarlega, sem hefur nógan drit til þess, að það borgi sig að vinna hann. Og það hefur svo sem verið það. En skíturinn þar hefur lítið nítrat innihald. Sjórinn þar í grennd er ekki eins auðugur eins og hann er að sunnanverðu. Og það er ekki eins góður fiskur hér. Og þar af leiðandi er gúanóið ekki svo ýkja gott heldur. Þar var unnið við og við meðan verðið var nógu hátt, en svo fór öll gúanóvinnsla í hund- ana, þegar að Þjóðverjar fundu upp tilbúin áburð. Þá varð Perú- stjórn Ijóst að áburðurinum þar hafði verið sóað og farið illa með hann, og það var komið á fót stofn- unum til þess að vernda þennan iðnað og dritstöðvarnar Perú þjóð- nýtti iðnaðinn og lögverndaði fugl- ana og hægt, mjög hægt, jukust birgðirnar aftur. Svo komust menn að því, að þessi þýzki áburður var ekki svo góður, sem af var látið. Jarðvegurinn rýrnar, sé til- búinn áburður notaður of mikið, en rýrnar ekkert undan fuglaskít. Og smám saman hækkaði gúanóverðið aftur og iðnaðurinn tók að blómstra á ný. Nú gengur þetta Ijómandi vel, nema hvað Perú notar mest af sínu gúanói sjálft, fyrir sína eig- in akuryrkju. Og þar kemur Crab Key í spilið aftur. — Einmitt það? — Já, sagði Pleydell-Smith og barði á vasa sína til þess að leita að eldspýtunum, fann þær loks á borðinu, hristi stokkinn upp við eyrað á sér og tók að fylla pípuna sína á ný. — í stríðsbyrjun fékk þessi Kínverji, sem er álitinn brögð- óttur skratti, þá hugmynd að hann gæti grætt á þessari gömlu skíteyju, sem heitir Crab Key. Verðið var um fimmtíu dollarar á tonnið, hérna megin við Atlantshafið, og hann keypti eyjuna af okkur, fyrir um það bil tíu þúsund pund, að mig minnir, flutti þangað vinnukraft og hófst handa. Síðan hefur hann ver- ið að. Hann hlýtur að hafa grætt heil ósköp. Harin selur skítinn beint til Evrópu, til Antwerpen. Þeir senda nú skip einu sinni í mánuði. Hann hefur komið sér upp nýtízku kvörnum og skilvindum Hann hlýt- ur svo sannnarlega éfa sitt brauð í sveita síns andlitis. Hann verður að gera það til þess að hafa eitthvað upp úr þessu. Sérstaklega núna. A síðasta ári frétti ég, að hann fengi aðeins þrjátíu og átta til fjörutíu dollara fyrir tonnið c.i.f. í Antwerp- en. Guð má vita, hvað hann getur borgað vinnukrafti sínum, til þess að hafa ágóða af þessu verði. En ég hef aldrei getað komizt að því. Hann rekur þennan stað eins og virki — einskonar nauðungarvinnu- búðir. Það kemst enginn þaðan Ég hef heyrt nokkra skrýtna orðasveipi, en enginn hefur nokkurntíma kvart- að. Og auðvitað er þetta hans eyja, og hann getur gert þarna hvað sem honum sýnist. Bond velti þessu fyrir sér: — Er þessi staður raunverulega mikils virði? Hvað mundir þú segja um það? Pleydell-Smith svaraði: — Skarf- urinn er verðmætasti fugl heimsins, hvert par framleiðir um tveggja dollara virði af gúanó á hverju ári, án þess að eigendur þurfi að kosta þar nokkru til. Hver kvenfugl verp- ir að meðaltali þremur eggjum á ári og kemur upp tveimur ungum. Við skulum segja að hvert par sé fimmtán dollara virði og að það séu eitt hundrað þúsund fuglar á Crab Key, sem er ósköp sennilegt eftir gömlum tölum, sem við höfum. Þá verða fuglarnir einnar og hálfr- ar milljónar dollara virði. Og þar getum við svo bætt við tækjakostn- aði, sem við skulum segja, að sé önnur milljón, og þá er þetta nú orðið dágott, á ekki stærri stað. En — Pleydell-Smith þrýsti á bjöllu- hnappinn — hvað hefur eiginlega komið fyrir þessar möppur? Þú get- ur lesið þetta allt saman í þeim. Dyrnar opnuðust fyrir aftan Bond. Pleydell-Smith sagði ■ önugur: — Segið mér, ungfrú Taro, hvað hefur komið fyrir þessar möppur? — Mér þykir það leitt herra, sagði mjúka röddin. — En við finn- um þær hvergi. — Hvað meinarðu, finnið þær ekki? Hver var með þær síðast? — Strangways, herra. — En ég man svo vel, að hann kom með þær aftur hingað! Hvað hefur komið fyrir þær síðan? — Ég skal ekki segja, herra, sagði röddin tilbreytingalaust. — Spjöldin eru hérna, en það er ekk- ert innan í þeim. Bond sneri sér við í stólnum. Hann leit á stúlkuna og sneri sér við aftur. Hann brosti þurrlega með sjálfum sér. Hann vissi, hvert þess- ar möppur höfðu farið. Hann vissi einnig, hvers vegna gamla mappan um hann sjálfan, hafði legið á borði einkaritarans. Honum bauð einnig í grun, hvernig mikilvægi „James Bond, útfultnings- og innflutnings- kaupmanns" hafði lekið út úr stjórn- arhúsinu, eina staðnum þar sem vitað var um erindi hans. Eins og Dr. No og ungfrú Annabel Chung var þessi laglega, dugnaðar- lega stúlka, einkaritarinn með horn- spangargleraugun, kínversk. 6. kafli. MEÐ FINGURINN Á GIKKNUM Nýlendustjórinn bauð Bond í há- degisverð í Queens Club. Þeir sátu úti í horni í glæsilegum, mahogní- klæddum matsalnum og spjölluðu um Jamaica. Um það leyti, sem sem kom að kaffinu var Pleydell- Smith kominn talsvert djúpt niður í sálarlíf íbúa þessara dýrmætu friðsælu eyja. — Sko, það er svona. Hann byrj- aði upp á nýtt hringferð sína með pípuna. — Jamaicabúinn er vingjarn- legur og latur maður, með kosti og galla barnsins. Hann býr á auð- ugu landi, en hefur ekki vit á að nota sér auðæfi þess. Hann veit ekki, hvernig hann á að fara að því, og hann er of latur til þess. Bretarnir koma og fara og eiga auðvelt með að gera það sem þeim sýnist, en í um það bil tvær aldir nú, hefur enginn Breti orðið auðug- ur hér. Það endist enginn til þess að vera hér nógu lengi. Hann fleyt- ir rjómann ofan af og fer svo. Það eru portúgölsku Gyðingarnir sem græða mest. Þeir koma hingað með Bretunum og þeir hafa setzt hér að. En þeir eru snobbaðir og eyða of miklu af auðæfum sínum í að byggja fín hús, og standa fyrir sam- kvæmum. Það eru þeirra nöfn, sem fylla kjaftasögudálkana ( Gleaner þegar ferðamennirnir eru farnir. Þeir framleiða romm og tóbak og eru fulltrúar stórra brezkra fyrir- tækja hér — bíla, trygginga og svo framvegis. Svo koma Sýrlendingarn- ir, sem eru mjög ríkir líka, en ekki eins góðir verzlunarmenn. Þeir eiga flestar verzlanirnar og sum beztu hótelin. Þeir eru nú ekki mjög slungnir. Þeir stafla að sér of mikl- um birgðum og verða að stofna til eldsvoða við og við. til að koma því á réttan kjöl aftur. Svo koma Indíánarnir með sín venjulegu við- skipti í sætindum og þvíumlíku. Þeir eru ekki svo mikils virði. Og loks — VIKAN 20. tbl.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.