Vikan - 17.09.1964, Blaðsíða 26

— 22833?
— Já.
— Er hægt að fá aS tala viS
konsertmeistarann?
— Fer eftir því hver það er.
— BlaSamaður Vikunnar.
— Er hann skemmtilegur?
— Nei, en hann langar til
þess að lita til þín og rekja úr
þér garnirnar.
— Furðulegt hvað fátt er um
skemmtilega menn í bænum á
sumrin.
— Vilja konsertmeistarar hara
tala við skemtilega menn?
— Já, helzt.
— Má ég þá ekki koma?
— Jú, ætli það ekki. Það verð-
ur víst ekki á betra kosið i bili.
En eitt skilyrði set ég.
— Nú?
— Þú verður að koma aleinn
og ljósmyndaralaus með öllu.
— Sjálfsagt.
Símtalinu var lokið, blaða-
maðurinn kallaði á Ijósmyndar-
ann, og þeir lögðu af stað með
hálfum huga til hins kumpán-
lega konsertmeistara.
Við erum á leiðinni til Einars
Grétars Sveinbjörnssonar, fiðlu-
leikara, Eskihlíð 22A liér í bæ.
— Það varð að ráðast hvernig
viðbrögðin yrðu, þegar ljós-
myndarinn birtist. Að vísu höld-
um við leikmennirnir, að lista-
menn séu meiri tilfinningaverur
en annað fólk og því hættara
við geðvonskuköstum en öðrum,
svo að það varð að teljast óvar-
legt að ganga gjörsamlega á hak
orða sinna — en við vorum alla-
vega tveir á móti einum!
Einar stóð úti á svölum og
veifaði, þegar við gengum í
garð. Við sáum að öllu var ó-
hætt, og óttinn rauk út í veður
og vind. Myndasmiðurinn lýkur
sinu verki í snatri, tekur liatt
sinn og kveður. Við Einar setj-
uinst. Ég tek upp blokk og blý-
ant og set mig í árásarstellingar,
en áður en ég veit af er Einar
farinn að spyrja mig i þaula:
Hvernig er að vera blaðamaður?
Hefurðu áhuga á tónlist? En
nútímatónlist? Hvað hefurðu
annars gert um ævina? Er blaða-
mennskan skemmtilegt starf?
Sitjiði yfirleitt ekki alltof lengi
yfir fólki? Hvað ætlarðu að gera
þegar þú er orðinn stór?
Eftiv hálftíma tekst mér að
snúa vörn upp í sókn, þegar
smáhlé varð á spurningaregninu:
Eigum við ekki heldur að tala
um þig svolitla stund?
— Jú það er eflaust skemmti-
legra. (Ef þú endilega villt).
— Hvernig stendur á því, að
þú kannt á fiðlu?
— Kannske hæfileikar eða
mistök, en svo lief ég líka lært
svolítið.
— Hvernig hljóðar námsferill-
pn — VIKAN 38. tbl.
inn i stuttu máli?
— Heldurðu að hægt sé að
segja frá fjórtán ára námi i stuttu
máli?
— Reyndu.
— Nú, ég byrjaði i Tónlistar-
skólanum sjö ára gamall. Eftir
fyrsta árið var komið að þvi,
að ég skyldi velja mér hljóðfæri.
í útvarpinu liafði. ég heyrt í
hljóðfæri, sem mér þótti gefa
frá sér undurfögur hljóð. Ein-
hver sagði mér að þetta væri
fiðla. Ég ókvað að læra á fiðlu.
Seinna kom það í ljós, að ég
hafði hrifizt af hörputónum í
útvarpinu, svo að þú sérð, að
þetta með fiðluna var eiginlega
mistök! Ég var svo nær óslitið
í læri hjá öðlingnum Birni Ólafs-
syni til átján ára aldurs. Ljóm-
andi maður og frábær kennari,
Björn. Eftir hurtfararpróf í Tón-
listarskólanum, fór ég til fram-
haldsnáms í Bandaríkjunum. Þar
var ég í fjögur ár við Curtis
Institute í Fíladelfíu og kom
svo heim aftur 1959.
— Útlærður?
-— Nei, biddu fyrir þér. Þótt
ég væri alla ævi, yrði ég aldrei
útlærður, enda ætti það hugtak
eiginlega ekki að vera til i list-
námi — ekki satt?
— Lærir svo lengi sem lifir
—- eða hvað?
-— Þannig ætti það að vera.
—- Hvað hefur reynslan kennt
þér eftir að þú lcomst heim og
fórst að spila með sinfóniuhljóm-
sveitinni liér?
— Að sitja í hljómsveit og
verða fyrir vonbrigðum.
— Með hvað?
— Að þurfa að horfast i augu
við þá staðreynd, að hljómsveit-
in hér er enn ekki búin að slíta
harnsskónum. í rauninni er hún
enn í nokkurskonar millibilsá-
standi, er ekki áhugamanna-
hljómsveit, en getur varla heldur
talist atvinnumanna- eða prof-
essional-hljómsveit —• skelfing er
annars „atvinnumannahljóm-
sveit“ leiðinlegt orð. Á meðan
slikt óstand ríkir, er ekki hægt
að vænta árnngurs á borð við
það, sem bezt gerist erlendis.
Að vísu er ekkert því til fyrir-
stöðu, að áhugamaðurinn í fag-
inu sé bráðmúsíkalskur og spili
ljómandi vel, og dæmin um slíkt
eru mörg. Hitt getur lika komið
fyrir, að geta einstaklinganna sé
svo mismunandi, að samræmi
fáist ckki milli hljóðfæranna.
Því miður verður afleiðingin
oft sú, að slakað er á hæfnis-
kröfunum, annað hvort af illri
nauðsyn eða bara gömlum vana.
Svo lijakkar allt í sama farinu
ár eftir ár.
■—• Er hægt að gera meiri kröf-
ur til okkar fólks? Nú hlýtur
hver maður að gera silt bezta.
— Já, eflaust; cn við erum
háð því að fá útlendinga hingað,
svo við þurfum að reyna að fá
það bezta, því nóg er af úrvals-
fólki sem er hægt að fá.
— En á þetta ekki að vera ís-
lenzk hljómsveit?
— Jú, að vísu. En ég sé ekkert
á móti því að leitað sé út fyrir
landsteinana til að fylla þau
skörð, sem við erum ekki enn
færir um að fylla sjálfir. Hingað
kom fyrir tveimur árum ensk
stúlka. Hún er flautuleikari í
hljómsveitinni og hefur jafn-
framt kennt við Tónlistarskól-

HEIMSÆKIR
EINAR
SVEMRIÖRNSSON
ann. Nú hefur hrugðið svo við,
að flautudeildin hefur tekið stórt
stökk fram á við, og allt útlit
er fyrir, að við munum innan
skamms eiga úrval ágætra flautu-
leikara. Svona á það að vera.
Með þessu móti verðum við sjálf-
um okkur nógir. Það þarf enginn
að segja mér annað en að efni-
viðurinn sé til hér eins og ann-
ars staðar.
Á þennan hátt má með tíman-
um gera inntökuskilyrðin í
hljómsveitina hér ströng, þannig
að þau samrýmist fyllstu kröf-
um. Þá lætur árangurinn áreið-
anlega ekki á sér standa. Hvað
viðkemur niðurröðun í hljóm-
sveitinni ætti að byggja á úrslit-
um samkeppnisprófa. Annars
staðar þykir það sjálfsagt, en
íslendingar virðast þjást af sam-
keppnishræðslu. Ef til vill sprett-
ur liún af þvi, að hér þekkja allir
alla. Þetta er mjög skaðlegt fyrir
hljómsveitina.
— En hvað um aðbúnaðinn að
hljómsveitinni?
— Iíannske er maður bara ó-
forbetranlegur nöldrunarseggur,
sem gerir úlfalda úr mýflugu.
Samt held ég, að ekki sé ofsagt,
að ýmislegt mætti þar að skað-
lausu betur fara. Það fer til dæm-
is hroðalega í taugarnar á mér
að spila í „kulda og trekki“ á
sviðinu i Háskólabiói svo ekki sé
talað um algjöra nauðsyn þess að
hljóðfærin hafi nokkurnveginn
rétt liitastig,, því annars virka
þau alls ekki eðlilega. en ef til
vill er það bara óþarfa við-
kvæmni i mér. Svo bráðvantar
þar Green-room.
— Green-room?
— Afdrep fyrir einleikara á
konsertstað. Orðið hefur ekki
verið þýtt á íslenzliu, enda ó-
þarfi, þar sem ekkert slíkt her-
bergi er til hér. Það er hverjum
einleikara eða einsöngvara nauð-
synlegt að geta verið i friði,
slappað af, hitað upp hljóðfæri
Framhald á bls. 34.
FIÐLULEIKflRK
Faðir og sonur — lesa báðir sömu nót-
urnar.
Viðtal:
Jakob Möller
Myndir:
Pétur Ö. Þorsteinsson
Faðir og sonur — leika báðir á sömu
fiðluna.