Vikan - 17.09.1964, Blaðsíða 24

JOHN D. ROCKEFEI
ASMUNDUR EINARSSON TÓK SAMAN
SKfEDUR
KEPPINAUTUR
SIGUR Edwins Drake i Titusville í Pennsyl-
vaníu á því herrans ári 1859 átti eftir a?S
hafa meira pildi fvrir Bandaríkin 0(> allan
heiminn on gullfundurinn mikli í Kaliforníu
íuttngu árum áður. Dr°ke hafði tekizt að
finna olíu með vatnsbor. Eftir margar á-
rangurslausar tilrsunir hafði hann einn góð-
an veðurdag st.ðið undir kolgrœnu oliu-
gosi og heinlínis fundið árangur erfiðis
síns. Olían streymdi yfir hann. Erepnin barst eins
og eldur í sinu yfir gervöll Bandarikin. Þúsundur
mnnna streymdu til oliuleitar. Einhvernveginn varð
Drake undir slraumnum, sem nú barst yfir olíulend-
urnnr. Hann gleymdist og þnð afrek som hann hafði
unnið. Drakc, sem hafði unnið að olíuleit sinni fvrir
annarra manna fé oa hnfði œtíð verið efnalitill
andaðist því „á sveifinni". Olíulorun vnr raunar
áhœttusamt fyrirtreki. M-rgir auðöuðust á örstuttum
tímn en aðrir töpuðu öllu som bei” áttu. Rockefoller
hafði heimsótt olíusvæðin í Pennsylvaníu. Hann
þóttist sjá að oliuloit og oliut'orun væru okki auð-
veldásta og öruggasta leiðin til að afia auðæfn. Hnnn
ákvað að snúa sér að oPuhreinsun.
ROCKEFELLER STOFNAR OLÍUHREINSUNARSTÖÐ
Arið 1863 var stofnuð oliuhreinsunarstöð, sein
bar nafnið Andrews Clark & Co. Aðalhluthafar voru
John D. Roekefeller, verzlunarfélagi hans Maurice
Clark, tveir bræður Clarks og enskur kunningi
hans sem hafði verið kynntur fyrir Rockefellcr,
Samuel Andrews að nafni. Andrews liafði kynnt
sér rekstur olíuhreinsunarstöðva. Hann tók að sér
að annast framleiðsluna, en Roc.kefeller, sem var
ekki áberandi í fyrirtækinu, sá nm fjármálin. Stöðin
var reist í Cleveland, sem bafði reynzt heppilegur
staður fyrir olíuhreinsunarstöðvarnar. Ný járnbraut-
arlína tengdi borgina við New York og oliusvæðin
í Pennsylvaníu.
Borgarastyrjöldin var í algleymingi. Þá var mögu-
legt fyrir herskylduga að kaupa sig frá herþjónustu,
Rockefeller taldi sig ekki geta gengið í herinn og
yfirgefið fyrirtækið á fyrstu árum þess. Auk þess
hafði hann nú fyrir eigin fjölskyldu að sjá. Hann
greiddi því ákveðið gjald i eitt skipti fyrir öll til
að komast hjá herþjónustu. „Fyrirtækið hefði stöðv-
azt, ef ég hefði yfirgefið það,“ sagði John D. síðar.
„Aðrir áttu meira undir því en ég að það heppnaðist."
JOHN D. YNGRI
ÁSAMT SYSTRUM SÍNUM.
—.........
LAURA SPELMAN ROCKEFELLER.
ROCKEFELLER KVÆNIST
Meðal þeirra voru liin unga kona lians. Rockefeller hafði
kvænzt tuttugu og fimm ára gamalli Cleveland-stúlku í sept.
1864. Hún liét Laura Celestia Spelman, ætíð kölluð Cettí, dóttir
efnaðs kaupsýslumanns, fjörmikil og vel menntuð stúlka.
Það er sagt að Rockefeller hafi setið í skrifstofu sinni á brúð-
kaupsdaginn, vinnandi eins og alltaf og reiknað út að hann
gat sparað fyrirtækinu einn dropa af þeim fjörutiu, sem not-
aðir voru af lakki við innsiglun á oliutunnum. Brúðhjónin
fóru i langa brúðkaupsferð til Kanada, Niagarafossanna,
Nýja Englands og New York. Eftir það settust þau að i Cleve-
land i húsi við liliðina á heimili Rockefellerfjölskyldunnar.
Cettí, sem hafði tilheyrt annarri kirkjudeild en John D. gekk
fljótlega í Baptistakirkju eiginmanns sins. Hún var trúhneigð
ekki síður en maki hennar og tók virkan þátt í kirkjustarfi
hans, sem ætíð hafði verið mikið frá unglingsárum. Þá hafði
hann verið hringjari Baptistakirkjunnar, tæplega tvítugur
var hann endurskoðandi hennar og á fullorðinsárum, stjórn-
aði Rockefeller sunnudagaskóla kirkjunnar. Cetti fylgdi hon-
24 — VIKAN 38. tw.