Vikan - 16.04.1970, Blaðsíða 37

Bítilþankar
Framhald af bls. 21.
íslendingar ekki varhluta af.
Nokkrir piltar af Suðurnesjum
gerðust fyrstu boðberar lúnnar
nýju trúar hér á landi. Kölluðu
þeir sig Hljóma. Hljómar héldu
forystuhlutverki sínu til dauða-
dags, og enn í dag eru hinir sömu
menn er mynduðu kjarnan í
Hljómum, æðstuprestar okkar ís-
lendinga í Bítlinu. Á ég hér við
þá Gunnar Þórðarson, og Rúnar
Júlíusson sem ásamt trommu-
sláttarmanninum Gunnari Jökli
og organistanum Karli Sighvats-
syni stofnuðu hljómsveitina
Trúbrot sem er í algjörum sér-
flokki hvað gæði snertir hér á
landi.
Óþarfi er að rekja nánar sögu
síðustu ára. Hún er öllum kunn.
Hins vegar gæti verið gaman að
hugleiða örlítið nokkur athyglis-
verð atriði er fram hafa komið
nú á hinum seinni árum. —
Poppið, en svo verður átrúnað-
urinn nefndur hér eftir, hefur
mjög færzt í aukana nú í seinni
tíð. Bob Dylan, sá mikli snilling-
ur, hefur lagt orð í belg og haft
miikil og góð áhrif. Frábærir
hæfileikamenn eins og gítarleik-
arinn Eric Clapton, organistinn,
gítarleikarinn og söngvarinn
Stevie Winwood, trommusláttar-
maðurinn Ginger Baker ásamt
einum enn hafa slegið sér saman
og myndað heildina Blind Faith,
en búast má við miklum áhrifum
þaðan í náinni framtíð. Hljóm-
sveitirnar Jethro Tull, Colosse-
um, Led Zeppelin, og Blood,
Sweat and Tears eru einnig lík-
legar til mikilla afreka. Og
átrúnaðurinn heldur stöðugt
áfram. En af hverju? Hvað veld-
ur því að milljónir ungmenna fá
einhvers konar fróun í því að
hlusta á popp-tónlist? Af hverju
er popp-tónlist það eina sem
ungmenni um allan heim eiga
sameiginlegt? Sennilegasta skýr-
ingin er sú að í popp-tónlistinni
fá unglingarnir þá útrás sem
þeim er eðlileg. Þeir gefa til—
finningum sínum lausan taum-
inn í fyrsta skipti í sögunni. Tal-
ið er, að búi einhver við tilfinn-
ingafrelsi í æsku sé miklu minni
hætta á að taugaveiklun hrjái
hann, þá er hann kemst á efri ár.
f hinu gagnstæða mætti kannski
finna skýringu á linnulausum
styrjöldum og blóðbaði í heim-
inum allt frá uppahfi. Það skyldi
þó aldrei vera að sú kynslóð sem
nú hristist og veinar undan
kyngimögnuðum rafknúnum tón-
um popp-hljómlistarmanna eigi
eftir að gera orðin stríð, mann-
dráp og glæpir að óþekktum
hugtökum í sínum heimi? Einn at
hinurii upprunalegu meisturum,
John Lennon, hefur nú gengið
frarri fyrir skjöldu 'og gengur. nú
í fararþroddi mikillar herferðar
gegn ófriði í heiminuna. Hanri
notar að vísu til þess harla ein-
NYTT FRA PIRA
Nýja Pira uppi-
staðan er frábær
lausn á niðurröðun
húsgagna hvort
sem er við vegg,
eða frístandandi
siklrúms veggur.
Hvorki skrúfa
né nagli í vegg.

PIRA-umboðið HUS QG SKIP H.F.
Ármúla 5 - Símar 84415-84416
kennilegar og umdeildar aðferð-
ir, en að hans eigin sögn eru þær
nauðsynlegar ef sigur á að vinn-
ast. Erum við þá ef til vill kom-
in að þeirri niðurstöðu að þrátt
fyrir allt sé poppið til góðs og
eigi jafnvel eftir að leiða af sér
hina mestu gæfu fyrir allt mann-
kyn?
í beinu framhaldi af þessu
þykir mér þó skylt að minnast
lítillega á fyrirbrigði eitt er nú
ógnar öllum hinum vestræna
heimi, einkum ungmennum, og
virðist runnið undan rifjum bít-
ilmenningarinnar eða virðist
a.m.k. tryggur fylgifiskur henn-
ar. Þessi ófreskja er sívaxandi
eiturlyfjaneyzla ungs fólks. Trú-
legt er að ósiður þessi hefði
sprottið upp þó að bítilmenning-
in hefði aldrei komið til sögunn-
ar. Þó er það svo að frægir popp-
hljómlistar hafa mjög verið
bendlaðir við ósómann. Stafar
þetta kannski meira af því að
þeir eru nafntogaðir, og dagblöð
yfirleitt óspör á feita letrið, þeg-
ar slíkir menn eiga í hlut.
Skemmst er að minanst svívirði-
legrar framkomu hérlendra dag-
blaða í máli Trúbrots hér á dög-
unum, og ber að víta slíka blaða-
mennsku, því að enginn veit hver
áhrif slík skrif geta haft. En
hvað sem því líður skulum við
vona að þesasri ógn verði frá
okkur bægt, er fram líða stund-
ir. Allavega hlýtur það að vera
æðsta takmark allra hugsandi
manna að taka höndum saman
um að varpa vágestinum út í
yzta myrkur, áður en það verð-
ur um seinan. Að öðrum kosti
verður það sem við kölluð af
stolti hinnar vestrrænu þjóðir,
ekkert annað en samansafn
einskis megandi úrhraka um
næstu aldamót. ☆
Tek Miller....
Framhald af bls. 13.
margar aðrar stéttir. Iðnaðar-
maður getur til dæmis leyft sér
að vera í vondu skapi á vinnu-
stað, en hver heldurðu að borgi
sig inn í leikhús til að horfa á
leikara í einkafýlu? Og þegar
maður sleppur úr leikhúsinu,
þetta klukkan hálftólf á kvöld-
in, þá tekur við heimavinna og
lestur langt frameftir nóttu til
að búa sig undir næsta verkefni.
Þetta er ekki tekið út með sæld-
inni, hvorki fyrir leikarann
sjálfan ‘ eða hans nánustu. Þá
kemur sér vel að eiga góða konu,
og því láni hef ég svo sannar-
lega átt að fagna. Hún hefur ver-
ið mér ófnetanlegur styrkur í
öllu þessu vegeni.
En, heldúr Róbert áfram,—
í sjálfu sér er það í íagi að leggja
á sig mikla vinnu, svo f-ramar-
lega þess sjáist mérki hjá vinriu-
veitanda okkar, sem er ríkið, að
það sé einhvers metið. En því er
því miður ekki fyrir að fara
hvað snertir þennan heldur fá-
menna hóp íslenzkra leikara,
sem ber uppi leiklistarlífið hér.
En staðreyndin er sú að hvergi
í heiminum, svo mér sé kunn-
ugt um, mæta leikarar jafn lág-
kúrulegum skilningi og hér.
Enda er það svo að til að kom-
ast af er nauðsynlegt að taka
öllu sem býðst, frá útvarpi og
sjónvarpi, gojla á skemmtunum
og fara jafnvel á síld. Það er því
varla undarlegt að eftir að hafa
staðið í þessu í aldarfjórðung
fari mann að langa til að breyta
til, og hefði auðvitað átt að gera
það löngu fyrr.
Og ekki er hlunnindunum fyr-
ir að fara; við verðum meira að
segja að borga sminkið, sem við
notum á sviðinu, og sprittið sem
við þurfum til að ná því framan
úr okkur aftur. Við höfum mötu-
neyti hér, en til þess leggur
Þjóðleikhúsið mér vitanlega
ekkert nema húsnæðið, gagn-
stætt því sem er um sumar rík-
isstofnanir aðrar, til dæmis Rík-
isútvarpið, sem tekur þátt í fæð-
iskostnaði sinna starfsmanna. Og
ef við leikum í módernum leik-
ritum, verðum við sjálfir að
borga fötin, sem þá verður að
kaupa, að tveimur þriðju. Og
við fáum ekki einu sinni afslátt
á miðum fyrir maka okkar á
frumsýningu, sem við leikum
aðalhlutverkið í sjálfir, heldur
verðum að borga þá fullu verði
eins og einhver pétur og páll sem
fer kannski í leikhús í fyrsta
sinn á ævinni.
— Það þarf vitaskuld ekki að
spyrja að því að launakjör þín
yrðu allt önnur ef þú létir verða
af því að flytja út.
— Þau yrðu allt önnur og
betri, já. Pintzka, sem var hér
og setti upp Puntila, er góður
vinur minn. Hann átti engin orð,
þegar hann fékk að vita hvern-
ig allt var í pottinn búið hér, svo
hissa varð hann. Til dæmis um
kjaramun íslenzkra leikara og
austur-þýzkra sagði hann að
meðalgóðir leikarar úr hópi
hinna síðarnefndu hefðu á einni
viku álíka hátt kaup og beztu
leikarar hafa á mánuði hér.
Þegar hér var komið var kall-
að í hátalarann og Róbert beð-
inn að vera reiðubúinn til að
koma inn á sviðið. Viðræðum
okkar varð því að ljúka í snar-
hasti, og ég kvaddi hann í þeirri
von að karl hinn skegglausi á
Bergþórshvoli yrði* ekki kveðju-
rulla hans á íslenzku leiksviði
eða neitt nálægt þvís Og. þrátt
fyrir vöngleðina í vorrigning-
unni sem við tók utan við dyr
Musterisins var mér í hug að ef
beztu listamenn okkar færu að
slæðast með í yfirstandandi
landflótta, þann mesta frá því í
hallærinu um ög fyrir síðustu
ialdamót, þá yrði þess skammt að
þíða að andiégt ásigkomulag
Bókmenntaþjóðarinnar yrði eitt-
16. tbl: vtKAX sl-