Vikan - 16.07.1970, Blaðsíða 40

TAKIÐ UPP HINA NÝJU AÐFERÐ OG LATIÐ
PRENTA ALLS KONAR AÐGÖNGUMIÐA, TIL-
KYNNINGAR, KONTROLNÚMER, KVITTANIR
O.FL. Á RÚLLUPAPPÍR. HÖFUM FYRIRLIGGJ-
ANDI OG ÚTVEGUM MEÐ STUTTUM FYRIR-
VARA YMIS KONAR AFGREIÐSLUBOX.
LEITIÐ UPPLYSINGA
SKIPHOLTI 33 - SÍMI 35320
fylki því sem Tsjang Tsjing er
ættuð frá. Til drykkjar er bjór,
hvítvín og Maó Tin, sem er
hörkusterkt rísbrennivín, en Maó
og Tsjang drekka ekki áfengi.
Þau sötra aðeins te úr glösum
sinum.
Auk Jaós einkaritara sitja
tvær dætur gömlu hjónanna til
borðs með þeim, Lí Nan tuttugu
og átta ára og Lí Min tuttugu og
fimm ára. Maó og einkaritarinn
eru sem endranær í sínum gráa
alþýðubúningi. Konurnar eru í
bláum bómullartreyjum og illa
sniðnum buxum. Þær þekkjast
aðeins sundur á aldrinum, og
auk þess ber Tsjang Tsjing gler-
augu í þunnri umgerð. Þau eru
bandarísk og af gerð sem fram-
leidd er fyrir herinn þar í landi.
Lí Nan, eldri dóttirin, er rit-
stjóri „Dagblaðs frelsishersins“
og er raunar háttsett í hernum.
Síðan 1968 stendur hún við hlið
föður síns við opinberar móttök-
ur og heilsar gestunum.
Lín Min, yngri dóttirin, hefur
ekki heldur verið aðgerðalaus í
pólitíkinni. Vorið 1968 hóf hún
áróðursherferð á hendur Níe
Júng-tsén, merkasta kjarnorku-
vísindamanni Kina. Maó sér
ekki sólina fyrir þessari dóttur
sinni, en raunar er ekki hægt að
segja að barnalánið hafi elt hann
á röndum.
Af litlu stúlkunum þremur,
sem þriðja kona Maós hafði orð-
ið að skilja eftir á flóttanum til
norðurhéraðanna, hefur ekkert
spurzt síðan. Eftir að önnur
kona hans var tekin af lífi, þorðu
fáir að hjálpa sonum þeirra af
ótta við lögreglu Sjang Kaí-
séks. Um skamma hríð höfðust
þeir við hjá frændfólki í Sjang-
haí, en fljótlega hafði lögreglan
upp á þeim þar. Einn drengj-
anna, Maó An-lúng, hvarf spor-
laust um þær mundir. Hinir
tveir, Maó An-jing og Maó An-
sjing, lentu í klóm barnasala, en
þess konar kaupsýslumenn voru
fjölmennir í Kína fyrir bylting-
una. Barnasalinn seldi þá í ánauð
til ríks kaupmanns, en sá sleppti
þeim lausum. Næstu fimm árin
drógu þeir fram lífið á götum
Sjanghaí, seldu sígarettur og
blöð, sváfu í portum og hofum
og lifðu aðallega á úrgangi.
Síðla á þessu tímabili var Maó
An-sjing laminn í höfuðið með
eldskörung, fyrir þá sök að hann
gekk um götur með skilti er á
var letrað: Niður með heims-
veldisstefnuna. Afleiðing höggs
þessa var heilaskemmd, sem al-
drei tókst að bæta að fullu. Maó
lét síðar leita sona sinna í undir-
heimum Sjanghaí, fann þá og
sendi þá í skóla og til lækninga
í Moskvu.
En Maó An-sjing jafnaði sig
aldrei. í fjórtán ár var hann ým-
ist á rússneskum eða kínversk-
um heilsuhælum en brjálaðist
fullkomlega, þegar hann frétti
að bróðir hans, An-jing, sem
farið hafði með kínverska hern-
um til Kóreu, hefði farizt þar í
bandarískri loftárás. Týndi son-
urinn, Maó An-lúng, fannst ekki
fyrr en 1967, eftir þrjátíu ár. Þá
vann hann sem bókhaldari við
kommúnu í Sútsjá. Svo er að sjá
að hann hafi ekki haft neinn
áhuga á endurfundum við föður
sinn, enda hafa engir kærleikar
tekizt með þeim síðan, sem
kannski er varla von eftir svo
langan aðskilnað.
Að máltíð lokinni yfirgefa Jaó
Ven-júan og dætur Maós tvær
„Höll ilmgóðu hjákonunnar" —
Tsjang Tsjing dregur sig einnig
í hlé. í Jenan vandist Maó því
að vera á fótum til klukkan tvö
á nóttinni. Þeim vana heldur
hann enn. Káng Tséng, yfirmað-
ur öryggisþjónustunnar og einn
fimm valdamestu manna í mið-
nefnd Flokksins, lítur inn og
teflir skák við formanninn. Á
þessum tíma sólarhringsins koma
nánustu vinir hans í heimsókn,
og þá liggur yfirleitt bezt á hús-
bóndanum.
Loftið er reykmettað og þeir
Maó og Káng ræðast við á kjarn-
miklu bændamáli. Að skákinni
lokinni sýnir Káng á sér farar-
snið. Maó biður hann doka við
enn um hríð, en þessi fornfélagi
er líka tekinn fast að eldast og
vill komast heim. Þótt kalt sé í
veðri fylgir Maó honum út að
límósínunni, sem bíður hans,
þótt svo að einn lífvarðanna
verði að styðja hann. Ennþá er
klukkan ekki eitt. Enn líður að
minnsta kosti klukkustund, unz
svefninn hrekur á flótta kvelj-
andi hugsanir, sem leita á for-
manninn mikla. Dauðinn liggur
honum þungt á hjarta, og hefur
svo verið síðustu fimm árin. 1965
sagði hann við sinn gamla vin
Edgar Snow, að nú væri skammt
til þess að hann stæði frammi
fyrir Guði. Trúði hann þá á Guð,
spurði Snow. Nei, svaraði Maó.
En framhjá því varð ekki geng-
ið, bætti hann við, að margir
hinna vitrustu manna höfðu ver-
ið sannfærðir um tilveru Guðs.
Maó reynir að dreifa þönkun-
um með því að lesa, en til þess
eru augu hans of þreytt. Hann
hefur fyrir löngu gert sér Ijóst
að hann er ekki framar sá
óþreytandi bændabyltingarmað-
ur, sem hann var í fyrri daga.
Og bóndi er hann enn, hvað sem
líður dýrðarljómanum er völd og
metorð hafa sveipað hann. Hann
huesar enn og lítur á hlutina
með augum kínversks sveita-
manns. En þrek bóndans er far-
ið. Liðin er sú tíð er hann gat
hleypt eldmóð í gervallan Flokk-
inn, og langt aftur í tímanum
40 VIKAN
29. tbl.